Πύργος του Λονδίνου: Το φιλόδοξο όραμα που ξεκίνησε αλλά πότε δεν ολοκληρώθηκε

Ο πύργος του Άιφελ είναι το εμβληματικότερο μνημείο του Παρισιού και ένα από τα δημοφιλέστερα αξιοθέατα στον κόσμο. Κάθε χρόνο, επτά εκατομμύρια άνθρωποι επισκέπτονται τον πύργο και παίρνουν το ασανσέρ για να θαυμάσουν τη θέα της πόλης από την κορυφή του. Και ποιος δεν θα ζήλευε αυτό το αρχιτεκτονικό θαύμα; Οι Άγγλοι σίγουρα ναι, αφού όταν έμαθαν τα σχέδια του Άιφελ λίγο πριν εγκαινιαστεί το 1989, ήθελαν διακαώς κάτι αντίστοιχο. Ήθελαν να κλέψουν τη δόξα και αποφάσισαν να ετοιμάσουν κάτι καλύτερο!

Κάπου κάτω από το γήπεδο του εθνικού σταδίου της Αγγλίας στο Γουέμπλεϊ του Λονδίνου, βρίσκονται τα θεμέλια αυτού που θα μπορούσε να ήταν το ψηλότερο κτίριο της πόλης. Εμπνευσμένος από τον Πύργο του Άιφελ στο Παρίσι, ο «Μεγάλος Πύργος του Λονδίνου» ήταν έτοιμος να τον ξεπεράσει σε ύψος και να φτάσει σχεδόν τα 1.200 πόδια. Αντίθετα, δεν ξεπέρασε ποτέ το πρώτο στάδιο κατασκευής, το οποίο έγινε γνωστό ως «London Stump». Κατεδαφίστηκε πριν από σχεδόν 120 χρόνια, αφήνοντας πίσω του ένα ανεκπλήρωτο όνειρο και μεγάλα τσιμεντένια θεμέλια που ανακαλύφθηκαν ξανά το 2002, όταν χτίστηκε το σημερινό γήπεδο για να αντικαταστήσει ένα παλαιότερο.

Σε μια προσπάθεια να δημιουργήσουν τον Πύργο του Λονδίνου, είχαν φτιαχτεί 68 σχέδια.

Το project της κατασκευής

Σύμφωνα με το CNN, είχαν δημιουργηθεί 68 σχέδια, αλλά τα περισσότερα ήταν μια κακή κόπια από αυτόν του Παρισιού. Σκοπός ήταν να γίνει ένας πύργος ύψους 358 μέτρων, που θα περιλάμβανε μία 8γωνική κεντρική αίθουσα και ένα ξενοδοχείο 90 δωματίων. Το project προέβλεπε γενικά μια κατασκευή, η οποία θα περιείχε εστιατόρια, θέατρα, καταστήματα, τουρκικά μπάνια, κήπους και μια σειρά από αξιοθέατα. Και φυσικά, ένα ηλεκτρικό ασανσέρ.

Σύμφωνα με το σκεπτικό του Edward Watkin, που οραματίστηκε τον πύργο του Λονδίνου, σκοπός του ήταν να πείσει τους Λονδρέζους να επιβιβαστούν στα τρένα της εταιρείας του, αυξάνοντας τα κέρδη του και δημιουργώντας μια νέα τουριστική ατραξιόν στη βρετανική πρωτεύουσα. Τι έκανε; Ο Watkin είχε το θράσος να ζητήσει από τον ίδιο τον Gustave Eiffel να το σχεδιάσει, αλλά ο Γάλλος μηχανικός αρνήθηκε για λόγους πατριωτικούς. Το επόμενο σχέδιό του ήταν ένας διεθνής διαγωνισμός σχεδιασμού, με πρώτο βραβείο 500 γκινές, περίπου 80.000 δολάρια σε σημερινά χρήματα.

Ζήτησε ακόμη και από τον ίδιο τον Άιφελ να του χτίσει τον Πύργο του.

Έλαβε 68 υποβολές, όχι όλες ρεαλιστικές. Το ένα είχε ύψος 2.000 πόδια και προοριζόταν να έχει ένα τρένο να τρέχει στα μισά του δρόμου προς την κορυφή, σε έναν σπειροειδή σιδηρόδρομο. Μια άλλη σχεδιάστηκε ως «εναέρια αποικία» με κήπους ουρανού, μουσεία και γκαλερί, καθώς και μια αναπαραγωγή της Μεγάλης Πυραμίδας στην κορυφή. Τα περισσότερα, ωστόσο, ταίριαζαν με την αισθητική του Άιφελ και ήταν ένα από αυτά που επέλεξε ο Watkin ως νικητής, που υποβλήθηκε από τους Λονδρέζους αρχιτέκτονες Stewart, McLaren και Dunn.

«Ο Watkin ήταν γεννημένος επιχειρηματίας και του άρεσαν οι μεγάλες ιδέες – όσο μεγαλύτερες τόσο το καλύτερο», λέει ο Christopher Costelloe, ειδικός στη βικτωριανή αρχιτεκτονική και επιθεωρητής ιστορικών κτιρίων στον οργανισμό δημόσιας κληρονομιάς Historic England. «Νομίζω ότι είχε την τάση να ενθουσιάζεται τόσο πολύ με τις ιδέες του που συχνά όργωνε μπροστά πριν σκεφτεί πόσο πρακτικές ή οικονομικά βιώσιμες ήταν», πρόσθεσε.

Τι πήγε στραβά;

Παρόλο που άνοιξε για το κοινό και εγκαταστάθηκαν ανελκυστήρες, ο πύργος ήταν καταδικασμένος. Ο Watkin πέθανε το 1901, κάτι που προκάλεσε μεγάλο προβληματισμό για τη χρηματοδότηση του έργου. Την ίδια ώρα, ορισμένες αβλεψίες στον σχεδιασμό του πύργου δημιούργησαν δεύτερες σκέψεις ως προς την ασφάλεια της κατασκευής. Έτσι, το 1902, ο πύργος ανακηρύχθηκε μη ασφαλής και έκλεισε. Λίγους μήνες αργότερα, κατεδαφίστηκε με τη χρήση δυναμίτη. Περίπου 20 χρόνια αργότερα, στο ίδιο σημείο χτίστηκε το ιστορικό γήπεδο της εθνικής Αγγλίας, το Γουέμπλεϊ.