Εμβόλιο γρίπης με συνταγογράφηση και καταγραφή στο μητρώο

Αναστάτωση στους φαρμακοποιούς προκαλούν οι νέες οδηγίες του υπουργείου Υγείας που προβλέπουν συνταγή γιατρού για την προμήθεια του εμβολίου κατά της γρίπης. Παρόλα αυτά, οι οδηγίες δεν απαγορεύουν τον εμβολιασμό στο φαρμακείο, καθώς ζητείται από γιατρούς και φαρμακοποιούς που πραγματοποιούν τους εμβολιασμούς, να καταχωρούν ηλεκτρονικά τα άτομα που εμβολιάζουν, στο Εθνικό Μητρώο Εμβολιασμών.

Καθώς προβλέπεται η συνταγογράφηση του εμβολίου από γιατρό, οι φαρμακοποιοί επισημαίνουν ότι με τον τρόπο αυτό αίρεται η ελεύθερη χορήγηση του εμβολίου από τους ίδιους, και διερωτώνται γιατί συνέβη αυτό, τη στιγμή που πέρυσι καταγράφηκε μια ιδιαίτερα επιτυχημένη πορεία των εμβολιασμών κατά της γρίπης, όταν οι ιδιοι μπορούσαν να χορηγούν τα εμβόλια και να εμβολιάζουν και τον πληθυσμό. Πρόσθεσαν ότι ο αντιγριπικός εμβολιασμός διενεργείται από τους φαρμακοποιούς σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες με επιτυχία.

Σημαντική για τον περιορισμό εξάπλωσης της γρίπης, είναι η συστηματική εφαρμογή των μέτρων ατομικής υγιεινής

Το πλύσιμο των χεριών σημαντικό μέτρο προστασίας από γρίπη και άλλες λοιμώξεις

Η σχετική εγκύκλιος που υπέγραψε η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, ορίζει ότι:

«1. Κάθε ασθενής, στον οποίο συνταγογραφείται εμβόλιο, εντάσσεται υποχρεωτικά από το θεράποντα ιατρό του, ο οποίος συνταγογραφεί το εμβόλιο αυτό, στο σύστημα αρχειοθέτησης του Εθνικού Μητρώου Εμβολιασμών». Αντίστοιχα ισχύουν με βάση το ίδιο άρθρο και για τους θεράποντες ιατρούς που διενεργούν το εμβόλιο το οποίο έχει συνταγογραφηθεί από άλλο ιατρό, καθώς και για τους φαρμακοποιούς που διενεργούν το εμβόλιο.

Η επιδημιολογική παρακολούθηση της γρίπης ξεκινά στις 2 Οκτωβρίου και θα ολοκληρωθεί στις 19 Μαΐου 2024, ενώ ξεκινά σταδιακά και η παραλαβή αντιγριπικών εμβολίων στα φαρμακεία.

Ο χρόνος έναρξης του επιδημικού κύματος της εποχικής γρίπης δεν μπορεί να προβλεφθεί με ακρίβεια, συχνά όμως με την έναρξή του παρατηρείται αποδιοργάνωση της επαγγελματικής και της κοινωνικής ζωής, υπέρμετρη αύξηση της κατανάλωσης φαρμάκων και όχι σπάνια, αύξηση της θνησιμότητας.

«Σημαντικά μέτρα περιορισμού της εξάπλωσης της γρίπης», σημειώνεται στην εγκύκλιο «είναι η συστηματική εφαρμογή μέτρων ατομικής υγιεινής (π.χ. συχνό πλύσιμο χεριών), η απομόνωση των πασχόντων και η αποφυγή συγχρωτισμού σε κλειστούς χώρους. Ωστόσο, τα μέτρα αυτά έχουν μερική απόδοση», ενώ ο αποτελεσματικότερος τρόπος πρόληψης είναι ο εμβολιασμός με το αντιγριπικό εμβόλιο, το οποίο προφυλάσσει από τη μετάδοση του ιού και τις σοβαρές επιπλοκές της γρίπης, μειώνοντας τις απουσίες από το σχολείο, τη δουλειά, αλλά και κάθε άλλη κοινωνική εκδήλωση.

Καθώς κάθε χρόνο ο ιός της γρίπης μεταλλάσσεται σε διαφορετικούς υποτύπους, έτσι και για την περίοδο 2023-2024 η σύνθεση του αντιγριπικού εμβολίου περιέχει τα εγκεκριμένα στελέχη του ιού, σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).

Από τα διεθνή συστήματα φαρμακοεπαγρύπνησης δεν έχουν καταγραφεί σοβαρές συστηματικές παρενέργειες του αντιγριπικού εμβολίου.

Τονίζεται μάλιστα, ότι φέτος η γρίπη θα κυκλοφορεί παράλληλα με τον κοροναϊό SARS-CoV-2,, οπότε κρίνεται απαραίτητη η πλήρης εφαρμογή του  αντιγριπικού εμβολιασμού, με προτεραιότητα τον εμβολιασμό των ομάδων αυξημένου κινδύνου.

Προτεραιότητα ομάδων πληθυσμού

Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών της χώρας μας οι συστάσεις αντιγριπικού εμβολιασμού για την προσεχή περίοδο 2023/24 περιλαμβάνουν κατά προτεραιότητα τις παρακάτω ομάδες πληθυσμού ή καταστάσεις αυξημένου κινδύνου:

1. Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω
2. Παιδιά (6 μηνών και άνω) και ενήλικες με έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:

• Χρόνια νοσήματα αναπνευστικού, όπως άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
• Καρδιακή νόσο με σοβαρή αιμοδυναμική διαταραχή
• Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη)
• Μεταμόσχευση οργάνων και μεταμόσχευση μυελού των οστών
• Δρεπανοκυτταρική αναιμία (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες)
• Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα
• Χρόνια νεφροπάθεια
• Χρόνιες παθήσεις ήπατος
• Νευρολογικά-νευρομυϊκά νοσήματα
• Σύνδρομο Down

3. Έγκυοι ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης, λεχωΐδες και θηλάζουσες.
4. Άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία (Δείκτη Μάζας Σώματος πάνω από 40Kg/m2) και παιδιά με ΔΜΣ πάνω από 95ηΕΘ.
5. Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (π.χ. για νόσο Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλα).
6. Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών ή φροντίζουν ή διαβιούν με άτομα με υποκείμενο νόσημα, που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών της γρίπης.
7. Κλειστοί πληθυσμοί, όπως προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές (σχολείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων κλπ.), νεοσύλλεκτοι, ιδρύματα χρονίως πασχόντων και μονάδες φιλοξενίας ηλικιωμένων, καταστήματα κράτησης.
8. Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, λοιποί εργαζόμενοι, φοιτητές επαγγελμάτων υγείας σε κλινική άσκηση) και σε κέντρα διαμονής προσφύγων-μεταναστών.
9. Άστεγοι.
10. Κτηνίατροι, πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, εκτροφείς, σφαγείς και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πτηνά ή χοίρους.

Όλοι οι υγειονομικοί των ειδικών μονάδων νοσηλείας πρέπει να εμβολιαστούν κατά της γρίπης

Υγειονομικοί

Προτεραιότητα στον εμβολιασμό έχουν και οι υγειονομικοί για την προστασία των ιδίων, αλλά και για περιορισμό της διασποράς της νόσου, ιδίως σε νοσηλευόμενους που είναι ευάλωτοι. Στην πρώτη «γραμμή» για εμβολιασμό είναι το προσωπικό των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας, Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών, Αυξημένης Φροντίδας, Ειδικών Λοιμώξεων, Ανοσοκατασταλμένων, Μεταμοσχεύσεων, Αιματολογικών και Ογκολογικών Κλινικών και των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ), το οποίο θεωρείται επιβεβλημένο να είναι στο σύνολό του εμβολιασμένο.

Χορήγηση του εμβολίου

Το αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να χορηγείται πριν την έξαρση των κρουσμάτων γρίπης, επειδή χρειάζονται περίπου 2 εβδομάδες για την επίτευξη ανοσολογικής απάντησης.

Κατά προτίμηση ο εμβολιασμός θα πρέπει να ολοκληρώνεται τουλάχιστον 4-6 εβδομάδες προ της ενάρξεως του ετήσιου επιδημικού κύματος της γρίπης στην Ελλάδα (δηλαδή στα μέσα-μέχρι τέλος Νοεμβρίου).

Επιπρόσθετα, ο εμβολιασμός συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της εποχικής γρίπης για άτομα για τα οποία ενδείκνυται ο εμβολιασμός και δεν πρόλαβαν να εμβολιαστούν εγκαίρως.

Δόσεις

Ο αντιγριπικός εμβολιασμός γενικά περιλαμβάνει μία δόση του εμβολίου, ετησίως. Βρέφη και παιδιά κάτω των 9 ετών που εμβολιάζονται για πρώτη φορά, ή αν είχαν λάβει στο παρελθόν μόνο 1 δόση, χρειάζονται 2 δόσεις αντιγριπικού εμβολίου με μεσοδιάστημα τουλάχιστον 28 ημερών. Σε βρέφη ηλικίας 6 μηνών και κάτω, χορηγείται 0,5 ml (ολόκληρη η δόση), σύμφωνα με τις οδηγίες από επίσημους Ευρωπαϊκούς ή άλλους φορείς φαρμάκων (FDA, ΕΜΑ κ.α.).

Κορωνοϊός

Το αντιγριπικό εμβόλιο μπορεί να χορηγηθεί ακόμη και την ίδια μέρα με το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού – αλλά σε διαφορετικά σημεία- όπως και οποιαδήποτε άλλη μέρα πριν και μετά το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού.  Κανονικά μπορεί να πραγματοποιηθεί ο εμβολιασμός για γρίπη σε άτομα που ήρθαν σε επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα COVID 19 και έχουν αρνητικό εργαστηριακό έλεγχο. Αν υπάρχει συμπτωματική λοίμωξη COVID-19 ή άλλη λοίμωξη του αναπνευστικού, ο αντιγριπικός εμβολιασμός πρέπει να αναβληθεί μέχρι την ύφεση της νόσου.

Εμπόδια στον εμβολιασμό θα φέρει η συνταγογράφηση, τονίζουν οι φαρμακοποιοί

Οι φαρμακοποιοί

Καθώς η χορήγηση των εμβολίων θα γίνει φέτος με ιατρική συνταγή, οι φαρμακοποιοί εξέφρασαν την αντίθεσή τους και επεσήμαναν ότι η περσινή απόφαση για διενέργεια του αντιγριπικού εμβολιασμού χωρίς ιατρική συνταγή, αλλά με ταυτόχρονη καταχώρηση στο εθνικό μητρώο εμβολιασμού, συντέλεσε στην προσβασιμότητα των πολιτών χωρίς ταλαιπωρία, ραντεβού και οικονομική επιβάρυνση, με αποτέλεσμα να εμβολιαστούν εκατομμύρια Έλληνες.

Διερωτήθηκαν επίσης τι έχει αλλάξει και:

• Aναστέλλεται ένα επιτυχημένο μέτρο πρόληψης χωρίς να συνυπολογισθεί, η ταλαιπωρία των πολιτών να μεταβούν σε κέντρα υγείας ή σε ιδιωτικά ιατρεία, η οικονομική τους επιβάρυνση, ο συνωστισμός και ο αυξημένος φόρτος εργασίας στις κρατικές δομές υγείας,
• Τι θα γίνει με τους χιλιάδες πλημμυροπαθείς της Θεσσαλίας που θα ταλαιπωρηθούν για την δωρεάν συνταγογράφηση και τη διενέργεια των εμβολιασμών, ιδίως υπό το πρίσμα της ενδεχόμενης αύξησης των λοιμώξεων του αναπνευστικού στις εν λόγω περιοχές.

Ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος δήλωσε πάντα στις επάλξεις για την στήριξη της Δημόσιας Υγείας και της κοινωνίας και τόνισε πως «όταν η Κυβέρνηση ζήτησε την στήριξη των φαρμακοποιών για την προαγωγή του αντιγριπικού εμβολιασμού στα μέσα του περασμένου Δεκεμβρίου, εμείς συνεισφέραμε τα μέγιστα».

Σημείωσε ακόμη, ότι «η προστασία της Δημόσιας Υγείας θα πρέπει να τίθεται πάντα σε  προτεραιότητα έναντι απαρχαιωμένων αντιλήψεων, που δημιουργούν προσκόμματα στην πρόσβαση των πολιτών στον αντιγριπικό εμβολιασμό. Σε αυτή την κατεύθυνση ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και ο ΟΟΣΑ έχουν επισημάνει και προτρέπουν στην ανάγκη ανάπτυξης υπηρεσιών εμβολιασμού εκ μέρους των φαρμακείων της κοινότητας, ως μια αποτελεσματική παρέμβαση στην πρόληψη της υγείας και προς όφελος των συστημάτων υγείας».