Το κίνημα της υπερ-κρεατοφαγίας: Αυτοί που θέλουν να τη «σπάσουν» στους vegan

Τον Αύγουστο του 2021 εμφανίστηκε στο Instagram και το TikTok μια νέα, γυμνόστηθη φιγούρα. Με μια μεγάλη δασύτριχη γενειάδα και μύες που είχαν περίπου το μέγεθος και το χρώμα ώριμων κολοκύθων, ήταν εν μέρει καουμπόι, εν μέρει Κόναν ο βάρβαρος. «Είμαι ο Μπράιαν Τζόνσον», είπε στο τρίτο του βίντεο στο Instagram. «Η οικογένειά μου και η φυλή μου με αποκαλούν Βασιλιά του Συκωτιού». Είναι ο ιδιοκτήτης του Ancestral Supplements, που πουλάει αποξηραμένο κρέας σε μορφή κάψουλας.

Μέσα σε οκτώ μήνες, ο Βασιλιάς του Συκωτιού είχε συγκεντρώσει ενάμισι εκατομμύριο followers στο Instagram και σχεδόν τρία εκατομμύρια στο TikTok. Στην αρχή ήταν μαλθακός, αλλά αγκάλιασε τη νέα περσόνα, γινόταν όλο και πιο τραχύς και πιο meme-άξιος, και λιγότερο ντυμένος. (Σε ένα podcast τον Μάρτιο του 2022, είπε ότι ο Βασιλιάς του Συκωτιού «βγήκε από το κλουβί του και έφαγε τον Μπράιαν Τζόνσον, γαμώτο»). Τα περισσότερα από τα βίντεό του επικεντρώνονταν στο να τρώει κρέας, να σηκώνει βαριά πράγματα και να κάνει τιμωρητικές, ανορθόδοξες προπονήσεις. Το σώμα του, έλεγε, ήταν εντελώς φυσικό, προϊόν όχι στεροειδών αλλά άσκησης και κατανάλωσης ζώων.

Ο τρόπος με τον οποίο οι πρώτοι άνθρωποι

Η τρέλα να τρώμε όπως έτρωγαν οι πρόγονοί μας δεν είναι κάτι καινούργιο- έχουν περάσει πάνω από δύο δεκαετίες από τότε που ο φυσιολόγος άσκησης, Loren Cordain, δημοσίευσε το βιβλίο «The Paleo Diet: Χάστε βάρος και γίνετε υγιείς τρώγοντας τις τροφές για τις οποίες είστε σχεδιασμένοι να τρώτε» (2001), συμβάλλοντας στην έναρξη μιας βιομηχανίας δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αλλά ο Βασιλιάς του Συκωτιού, μαζί με μια ομάδα άλλων κρεατοφάγων, έχει ωθήσει την παλαιοζωική σε ένα ακραίο σημείο σαρκοφαγίας. Υποστηρίζουν ότι οι άνθρωποι εξελίχθηκαν ώστε να σκοτώνουν ζώα παρόμοια σε μέγεθος και σύσταση με τα εξημερωμένα βοοειδή, να καταβροχθίζουν τα όργανά τους (συχνά ωμά) και να τρώνε λαχανικά μόνο στις πιο απελπιστικές περιπτώσεις.

Ο Βασιλιάς του Συκωτιού σκέφτηκε το πιο σαχλό σλόγκαν και είναι υπερήφανος για αυτό: «Γιατί να τρως λαχανικά όταν μπορείς να φας όρχεις;».

Η έννοια του προγόνου που αγαπούσε το κρέας έχει ιστορία. Τη δεκαετία του ’50, ο ανατόμος Raymond Dart, διάσημος για την ανακάλυψη του πρώτου αυθεντικού απολιθώματος ενός πρώιμου αφρικανικού ανθρωποειδούς, ανέπτυξε αυτό που έγινε γνωστό ως θεωρία του «πιθήκου-δολοφόνου». Το κυνήγι, πίστευε ο Dart, μας έκανε ανθρώπους. Οι τριχωτοί πρόγονοί μας κατέβηκαν από τα δέντρα για να καταβροχθίσουν «την πιο ελκυστική σαρκώδη τροφή που υπήρχε στις απέραντες σαβάνες των νότιων πεδιάδων», έγραψε στο βιβλίο «Περιπέτειες με τον ελλείποντα κρίκο» (1959). Σε άλλο σημείο, περιέγραψε τους πρώτους ανθρωποειδείς ως «επιβεβαιωμένους δολοφόνους, σαρκοβόρα πλάσματα που κατέλαβαν τα λατομεία τους με βία, τα χτυπούσαν μέχρι θανάτου, έσκιζαν τα διαλυμένα σώματά τους, τα διαμέλιζαν άκρο-άκρο, σβήνοντας την αδηφάγο δίψα τους με το καυτό αίμα των θυμάτων και καταβροχθίζοντας αχόρταγα την ωχρή σπαρταριστή σάρκα».

Ο Βασιλιάς του Συκωτιού σκέφτηκε το πιο σαχλό σλόγκαν και είναι υπερήφανος για αυτό: «Γιατί να τρως λαχανικά όταν μπορείς να φας όρχεις;».

Photo: Marijke van den Krommenacker / Unsplash

Η βία των πρωτευόντων

Η θεωρία του δολοφόνου-πειραματόζωου διείσδυσε στην επικρατούσα τάση. Το 1955, ο Dart, που τότε εργαζόταν στο Πανεπιστήμιο του Witwatersrand, συνάντησε τον θεατρικό συγγραφέα Robert Ardrey, ο οποίος βρισκόταν στη Νότια Αφρική για ένα ταξίδι ρεπορτάζ. Όπως ένας νεοφώτιστος που βλέπει την ιερή αλήθεια, ο Ardrey έφυγε μεταμορφωμένος. Ήταν πεπεισμένος ότι «η ληστρική μετάβαση» όχι μόνο μας έκανε ανθρώπους, αλλά και εξηγούσε αυτό που περιέγραψε ως «την αιματηρή ιστορία του ανθρώπου, την αιώνια επιθετικότητά του, την παράλογη, αυτοκαταστροφική, αδυσώπητη επιδίωξη του θανάτου για χάρη του θανάτου». Ο Andrey εμπνεύστηκε τη συγγραφή της σειράς «Η φύση του ανθρώπου», μιας σειράς βιβλίων για την ανθρώπινη φύση και την εξέλιξη, που εκδόθηκαν μεταξύ 1961 και 1976. Το Time ονόμασε αργότερα το «African Genesis», το πρώτο της σειράς, το πιο αξιόλογο μη μυθοπλαστικό βιβλίο της δεκαετίας του ’60. Αναφέρθηκε ως επιρροή στην ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ «2001: Οδύσσεια του Διαστήματος» (1968), η εναρκτήρια σεκάνς της οποίας έδειξε τη βία των πρωτευόντων ως σημείο καμπής στην εξέλιξη του είδους μας.

Καθώς ο Ardrey και ο Κιούμπρικ διαφήμισαν τον πίθηκο-δολοφόνο, οι ανθρωπολόγοι άρχισαν να επανεξετάζουν τα στοιχεία. Το 1966, σε μια συνάντηση που έμεινε στην ανθρωπολογική παράδοση ως η απαρχή των μελετών για τους κυνηγούς-συλλέκτες, εβδομήντα πέντε ειδικοί συγκεντρώθηκαν στο Σικάγο για να συνθέσουν τις γνώσεις μας για τους τροφοσυλλέκτες λαούς. Περισσότερο από το ενενήντα εννέα τοις εκατό της ανθρώπινης ιστορίας πέρασε χωρίς γεωργία, σκέφτηκαν οι διοργανωτές, οπότε άξιζε να καταγραφεί αυτός ο τρόπος ζωής πριν εξαφανιστεί εντελώς. Το συμπόσιο -και ένας σχετικός τόμος που κυκλοφόρησε δύο χρόνια αργότερα, και οι δύο με τίτλο «Ο άνθρωπος ο κυνηγός»- εξέφραζε μια εμμονή με το κυνήγι, την κρεατοφαγία και την αρρενωπότητα. Ο όρος «άνθρωπος» προοριζόταν να καλύψει όλους τους ανθρώπους- ο όρος «κυνηγός» ήταν συντομογραφία για όποιον ζούσε με άγρια τροφή. Το βιβλίο αφιέρωσε ένα ολόκληρο τμήμα στο ρόλο του κυνηγιού στην ανθρώπινη εξέλιξη. «Το κυνήγι είναι το κύριο πρότυπο συμπεριφοράς του ανθρώπινου είδους», άρχιζε ένα κεφάλαιο. «Είναι η οργανωτική δραστηριότητα που ενσωμάτωσε τις μορφολογικές, φυσιολογικές, γενετικές και διανοητικές πτυχές των μεμονωμένων ανθρώπινων οργανισμών και του πληθυσμού που συνθέτουν το ενιαίο είδος μας».

Ορισμένοι υποστηρικτές του κρέατος τονίζουν ότι οι άνθρωποι είναι ζώα και υποστηρίζουν ότι, αν μας επιτραπεί να τρώμε σύμφωνα με τα ζωικά μας ένστικτα, θα προτιμήσουμε ένα μενού με κρέας.

Αμετανόητοι κρεατοφάγοι

Δεν έχουν δημοσιευτεί λίγες μελέτες που να επικυρώνουν τους εξωφρενικούς ισχυρισμούς για την υγεία μιας κρεατοφάγου διατροφής, αλλά οι κρεατοφάγοι δεν πτοούνται. Στο βιβλίο «The Carnivore Diet», ο Shawn Baker απαριθμεί το έκζεμα, την κατάθλιψη και την ινομυαλγία ως «παθήσεις που φαίνεται να ανταποκρίνονται θετικά στην κρεατοφάγο διατροφή». Ο ψυχολόγος Τζόρνταν Πίτερσον ισχυρίζεται ότι μια αγωγή με βόειο κρέας, αλάτι και νερό όξυνε τη σκέψη του, καθάρισε την ψωρίαση και εξάλειψε την ασθένεια των ούλων του- η κόρη του, Μιχαέλα Πίτερσον, επιμένει ότι η ίδια δίαιτα, συμπληρωμένη με αρνί, βίσωνα και περιστασιακή βότκα ή μπέρμπον, θεράπευσε την αρθρίτιδά της. Στο βιβλίο «The Complete Carnivore Diet for Beginners: Your Practical Guide to an All-Meat Lifestyle», της Judy Cho (IG followers: 99.8K), η σαρκοφαγία παρουσιάζεται ως μια ισχυρή θεραπεία, με δυνατότητες ανακούφισης από την κατάθλιψη, τη φλεγμονή, τις διατροφικές διαταραχές και τα αυτοάνοσα προβλήματα.

Το να ζει κανείς μόνο τρώγοντας κρέας δεν είναι εύκολο, για αυτό και η Cho δίνει tips. Η υπερβολική ποσότητα άπαχης πρωτεΐνης μπορεί να προκαλέσει προβλήματα, οπότε βεβαιωθείτε ότι τουλάχιστον το εβδομήντα τοις εκατό των θερμίδων σας προέρχεται από λίπος. Η πολύ λίγη μάσηση μπορεί να οδηγήσει σε δυσκοιλιότητα, οπότε προσπαθήστε να μασάτε κάθε κομμάτι κρέας είκοσι με τριάντα φορές. Οι κρεατοφάγοι τείνουν να έχουν μπερδεμένες ενδείξεις δίψας, οπότε πίνετε πιο συχνά από ό,τι μπορεί να σας φαίνεται φυσικό. Αν δεν σας αρέσει το κρέας, σταματήστε να τσιμπολογάτε μέχρι να πεινάσετε πολύ. Για να διευκολύνει τη μετάβαση, η Cho προσφέρει διάφορα εβδομαδιαία σχέδια γευμάτων, μαζί με χρήσιμους πίνακες με τα επιτρεπόμενα είδη και τα διατροφικά τους στατιστικά στοιχεία.

Η διακοπή των υδατανθράκων μπορεί να μας κάνει πιο αδύνατους και να επιταχύνει την ανάπτυξη των ιστών, μετατοπίζοντας το σώμα μας σε μια «πορεία ανάπτυξης και αναπαραγωγής». Αλλά αυτό γίνεται εις βάρος της μακροζωίας.

Photo: Airam Dato-on / Unsplash

Οι άνθρωποι είναι ζώα

Ορισμένοι υποστηρικτές του κρέατος τονίζουν ότι οι άνθρωποι είναι ζώα και υποστηρίζουν ότι, αν μας επιτραπεί να τρώμε σύμφωνα με τα ζωικά μας ένστικτα, θα προτιμήσουμε ένα μενού με κρέας. Όμως οι βιολόγοι David Raubenheimer και Stephen J. Simpson ερευνούν τη διατροφή των ζώων για περισσότερα από τριάντα χρόνια, και το νέο τους βιβλίο, «Eat Like the Animals», υποδεικνύει ότι οι κρεατοφάγοι κάνουν λάθος. Οι συγγραφείς άρχισαν να συνεργάζονται στην Οξφόρδη, μελετώντας τις διατροφικές προτιμήσεις των ακρίδων.

Αρχικά, διαπίστωσαν ότι οι ακρίδες προτιμούσαν μια συγκεκριμένη αναλογία υδατανθράκων προς πρωτεΐνες. Όταν αναγκάστηκαν να ζήσουν με τροφές υψηλότερες σε υδατάνθρακες και χαμηλότερες σε πρωτεΐνες, τα έντομα έτρωγαν πολύ, γίνονταν παχύσαρκα και αργούσαν περισσότερο να ενηλικιωθούν. Αντίθετα, όταν τα έβαζαν στην εκδοχή της δίαιτας Άτκινς για τα έντομα, έτρωγαν πολύ λιγότερες θερμίδες και είχαν λιγότερες πιθανότητες να ενηλικιωθούν. Δεύτερον, διαπίστωσαν ότι οι ακρίδες με αξιοπρεπή επιλογή τροφής κατέληγαν πάντα με σχεδόν ταυτόσημες αναλογίες πρωτεϊνών και υδατανθράκων. «Είναι σαν, ανεξάρτητα από το αν μας προσφερόταν κρέας και ζυμαρικά, ή αυγό και ψωμί, ή φασόλια και ρύζι, ή ψάρι και πατάτες, να καταναλώναμε πάντα την ίδια ακριβώς ισορροπία πρωτεϊνών και υδατανθράκων». Τα πλάσματα με κάποιο τρόπο παρακολουθούν και ξεκαθαρίζουν ποια θρεπτικά συστατικά βρίσκονται σε ποιες τροφές.

Τα ευρήματα αυτά δεν περιορίζονται στα έντομα. Οι Raubenheimer και Simpson διαπίστωσαν έκτοτε ότι το μοτίβο αυτό είναι ευρέως διαδεδομένο σε όλο το ζωικό βασίλειο, από τα σκαθάρια μέχρι τους μπαμπουίνους. Και διαπίστωσαν ότι οι δίαιτες που είναι φορτωμένες με πρωτεΐνες δεν γερνούν απλώς τα ζώα, αλλά τα σκοτώνουν γρηγορότερα. «Τα σέξι, αδύνατα ποντίκια μας, που έκαναν δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες είχαν τη μικρότερη διάρκεια ζωής από όλα», έγραψαν για την έρευνα που δημοσιεύθηκε το 2014. «Έγιναν υπέροχα πτώματα μέσης ηλικίας».

Η εξάλειψη των φυτικών ινών επιδεινώνει το πρόβλημα

Οι Raubenheimer και Simpson βρίσκουν εδώ πιθανά διδάγματα για τον ανθρώπινο μεταβολισμό. Καθώς οι υπερ-επεξεργασμένες τροφές απογυμνώνονται από πρωτεΐνες, συμπεριφερόμαστε σαν τις στερημένες από πρωτεΐνες ακρίδες τους, φουσκώνοντας από τους υδατάνθρακες. Η εξάλειψη των φυτικών ινών επιδεινώνει το πρόβλημα, γράφουν, αφαιρώντας ένα φρένο που διαφορετικά θα επιβράδυνε το φαγητό, θα γέμιζε το στομάχι μας και θα περιόριζε την πείνα. Ταυτόχρονα, το έργο τους υπονοεί μια φαουστική γοητεία για την κετοφαγία, τη σαρκοφαγία και άλλα σχήματα με μεγάλη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες.

Η διακοπή των υδατανθράκων μπορεί να μας κάνει πιο αδύνατους και να επιταχύνει την ανάπτυξη των ιστών, μετατοπίζοντας το σώμα μας σε μια «πορεία ανάπτυξης και αναπαραγωγής». Αλλά αυτό γίνεται εις βάρος της μακροζωίας. Τα συστήματα επισκευής και συντήρησης παραγκωνίζονται. Συσσωρεύονται λανθασμένες πρωτεΐνες και άλλα κυτταρικά σκουπίδια. Πιέζοντας το σώμα σε υπερδιέγερση, το σώμα παραπαίει.

Σύμφωνα με τους Raubenheimer και Simpson, δύο κανονικά υγιείς πληθυσμοί – οι κάτοικοι της Οκινάουα στην Ιαπωνία, οι οποίοι γίνονται εκατονταετείς με πενταπλάσιο ρυθμό από τον υπόλοιπο ανεπτυγμένο κόσμο, και οι Τσιμανέ του Αμαζονίου της Βολιβίας, οι οποίοι έχουν τη χαμηλότερη συχνότητα καρδιαγγειακών παθήσεων που έχει καταγραφεί ποτέ – καταναλώνουν δίαιτες που περιέχουν, αντίστοιχα, μόλις εννέα και δεκατέσσερα τοις εκατό πρωτεΐνες. Οι περισσότερες από τις θερμίδες τους προέρχονται από ινώδη άμυλα, όπως το πλατάνι, η μανιόκα ή η γλυκοπατάτα. Οι Raubenheimer και Simpson δεν προτείνουν στους αναγνώστες να γίνουν Ιάπωνες νησιώτες ή απομακρυσμένοι κάτοικοι του Αμαζονίου. Αντ’ αυτού, συμβουλεύουν να κόψετε τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, να βρείτε καλές πηγές λιπών, πρωτεϊνών και υδατανθράκων με φυτικές ίνες και να ακούτε την όρεξή σας (εκτός αν λαχταράτε αλμυρά σνακ, τα οποία, όπως επισημαίνουν, ξεγελούν τον οργανισμό ώστε να νομίζει ότι παίρνει πρωτεΐνες, ενώ δεν παίρνει).

«Η όρεξή μας είναι καλύτερος μετρητής από την αριθμομηχανή μας» καταλήγουν.

*Με στοιχεία από newyorker.com