Φαινόμενα

Σε μια φάση που τα φαινόμενα δίνουν και παίρνουν (καιρικά, πολιτικά κ.λπ.), η μεγάλη κόρη μου επέμενε ότι το πραγματικό φαινόμενο της εποχή μας είναι η Τέιλορ Σουίφτ.

Οχι ότι αγνοούσα την αμερικανίδα ποπ σταρ, αλλά εκτός από δύο – τρία τραγούδια της δεν έρχονταν άλλα στο μυαλό μου, ούτε μπορούσα να πιάσω ρυθμό. Κατά βάση, το «Shake It Off» που κλείνει δεκαετία μπορούσα να σκεφτώ – σπανίως άλλωστε ακούω τραγούδια της Σουίφτ και στα μουσικά ραδιόφωνα της Αθήνας. Δεν έδωσα συνεπώς τη δέουσα σημασία στην επιμονή της Νεφέλης για το «φαινόμενο Σουίφτ», μέχρι που άρχισε να μου απαριθμεί δεδομένα.

Με σαφείς επιρροές από την κάντρι, η πολυγραφότατη Σουίφτ, μόλις στα 33 χρόνια της, θεωρείται το πλέον επιδραστικό πρόσωπο στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, με τεράστια συμβολή στη διαμόρφωση της ποπ κουλτούρας στην εποχή μας.

Από τη Νέα Υόρκη έως το Λος Αντζελες, οι κριτικοί την περιγράφουν ως μια «πολιτιστική πεμπτουσία» που διαθέτει έναν σπάνιο συνδυασμό επιτυχίας στα charts και γενικής αποδοχής. Σε επίπεδο αριθμών τα ρεκόρ της είναι συνεχή: είναι η μοναδική καλλιτέχνις που κατείχε ταυτόχρονα τις 10 πρώτες θέσεις στο billboard hot 100.

Είναι η πρώτη και μοναδική γυναίκα σόλο καλλιτέχνης που κέρδισε το βραβείο Grammy για το άλμπουμ της χρονιάς τρεις φορές. Και ο τελευταίος κύκλος συναυλιών «The Era’s Tour» προεξοφλείται ότι, επιχειρηματικά, θα αποδειχθεί το μεγαλύτερο μουσικό επίτευγμα στην Ιστορία, αγγίζοντας σε εισπράξεις τα 2,2 δισεκατομμύρια δολάρια.

Ο Τζάστιν Τριντό απηύθυνε έκκληση την περασμένη άνοιξη στη Σουίφτ να μην αφήσει τον Καναδά έξω από το πρόγραμμα των συναυλιών της κι εκείνη πρόσθεσε όντως πέντε βραδιές στο Τορόντο, μετά την επιστροφή από την Ευρώπη και την Ασία, το 2024. Μέσα σε μία ημέρα για 300.000 εισιτήρια έκαναν αίτηση στην πλατφόρμα προκράτησης περισσότεροι από 3 εκατομμύρια Καναδοί. Στο τέλος Οκτωβρίου, δε, θα βγει στους κινηματογράφους και της Αθήνας η ταινία από την οργάνωση του «Era’s Tour». Το Bloomberg Businessweek χαρακτήρισε τη Σουίφτ ως «Τη Μουσική Βιομηχανία».

Δεν είναι, ωστόσο, η πρωτοφανής εμπορική επιτυχία της Σουίφτ που δεν συναντά εμπόδια στη 15ετή πορεία της. Η επιδραστικότητά της αφήνει πλέον αποτύπωμα σχεδόν σε όλη την αμερικανική δημόσια σφαίρα και αρκεί μια παρέμβασή της για να κινητοποιηθούν οι μάζες. Τις προάλλες προέτρεψε τη νέα γενιά των ΗΠΑ να μην αγνοήσει το δικαίωμα του πολίτη και του ψηφοφόρου – και την επομένη σχεδόν 40.000 έσπευσαν να εγγραφούν στους εκλογικούς καταλόγους.

Η Σουίφτ δεν κρύβει ότι βρίσκεται κοντά στους Δημοκρατικούς και το όνομά της έχει αρχίσει να συμπεριλαμβάνεται στις λίστες για πιθανούς μελλοντικούς υποψηφίους για τον Λευκό Οίκο. Η δημοφιλία της φαίνεται να ξεπερνά πια τα όρια που είχαν βάλει ο Πρίσλεϊ και οι Μπιτλς. Η βρετανική «Guardian» την έχει χαρακτηρίσει «πολιτιστική ζωτικότητα» και μουσικοί μύθοι, όπως ο ΜακΚάρτνεϊ, ο Τζάγκερ ή ο Ελτον Τζον, έχουν φροντίσει να «τρέχει» στο Διαδίκτυο ένα δικό τους ντουέτο με την Τέιλορ, με εγκώμια για τη μουσική και τη στιχουργική της.

Οχι, η Τέιλορ Σουίφτ δεν είναι ακόμη μία καλλίπυγος ξανθιά στη μουσική βιομηχανία. Από το Μπέρκλεϊ στην Καλιφόρνια έως τη Γάνδη, τα πανεπιστήμια έχουν εντάξει μαθήματα στο εκπαιδευτικό πρόγραμμά τους για τη λογοτεχνική αξία των στίχων της και τη γενικότερη επίδρασή της.

Η Σουίφτ είναι μια εξαιρετική story-teller με άμεσο λόγο και συχνές αναφορές σε κλασικά λογοτεχνικά κείμενα στη μουσική της παραγωγή. «Ακούσατε ότι [λένε πως] μεταμφιέζω τον κρυφό ναρκισσισμό μου σε αλτρουισμό, σαν κάποιου είδους βουλευτής;», διερωτάται στο «Anti-Hero».

«Με κράτησες σαν μυστικό, αλλά σε κράτησα σαν όρκο», τραγουδά στο πιο ερωτικό «All Too Well». Και η επανέκδοση των πρώτων δίσκων της σε νέα ενορχήστρωση έπειτα από μια σκληρή διαμάχη με την αρχική δισκογραφική εταιρεία για τα δικαιώματά της έχει ανοίξει νέους δρόμους για όλους τους καλλιτέχνες – και μεγαλώνει τον δικό της μύθο. Η Τέιλορ Σουίφτ δεν είναι ένα «φαινόμενο της εποχής μας». Είναι ένα φαινόμενο διαρκείας.