«Να προστατεύσουμε τις πηγές των ρεπόρτερ»

«Αν αφήσουμε αυτή την υπόθεση να περάσει, τότε κινδυνεύει όλο το δημοσιογραφικό επάγγελμα!»: η Αριάν Λαβριγέ, η γαλλίδα ερευνητική δημοσιογράφος που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου μέσω του «L’Obs», βρίσκεται στο στόχαστρο έρευνας των γαλλικών Αρχών για παραβίαση του στρατιωτικού απορρήτου. Μία υπόθεση που έχει προκαλέσει πολύ θόρυβο στη Γαλλία, με τις ενώσεις των δημοσιογράφων να καταγγέλλουν προσπάθειες εκφοβισμού, και φίμωσης, του Τύπου.

Ολα ξεκίνησαν τον Νοέμβριο του 2021, όταν η Λαβριγέ δημοσίευσε στον ιστότοπο Disclose σειρά πέντε ερευνών γύρω από την επιχείρηση Sirli, μία αντιτρομοκρατική (υποτίθεται) επιχείρηση που διεξήγαγε ο αιγυπτιακός στρατός με την υποστήριξη της Γαλλίας το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 2010.

Επικαλούμενη διαβαθμισμένα έγγραφα του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών και των μυστικών υπηρεσιών (η αυθεντικότητα των οποίων ουδέποτε διαψεύστηκε), η Λαβριγέ αποκάλυψε πως η γαλλική κυβέρνηση είχε συμφωνήσει με την Αίγυπτο να τη βοηθήσει στον πόλεμο κατά των τζιχαντιστών στη μεθόριό της με τη Λιβύη, όμως οι πληροφορίες που συνέλεγε το κατασκοπευτικό αεροσκάφος της υπηρεσίας πληροφοριών του γαλλικού στρατού κατέληξαν να χρησιμοποιούνται για επιθέσεις εναντίον λαθρεμπόρων.

Με βάση πάντα τα διαβαθμισμένα έγγραφα που διέρρευσαν, «οι γαλλικές δυνάμεις ενεπλάκησαν σε τουλάχιστον 19 αεροπορικές επιθέσεις εις βάρος λαθρεμπόρων ή πολιτών μεταξύ 2016 και 2018», από τις οποίες καταστρέφονταν συχνά πολλά αυτοκίνητα – που σημαίνει ότι «ο αριθμός των θυμάτων θα μπορούσε να ανέρχεται σε εκατοντάδες».

Με βάση πάντα τα διαβαθμισμένα έγγραφα που διέρρευσαν, «οι γαλλικές δυνάμεις ενεπλάκησαν σε τουλάχιστον 19 αεροπορικές επιθέσεις εις βάρος λαθρεμπόρων ή πολιτών μεταξύ 2016 και 2018», από τις οποίες καταστρέφονταν συχνά πολλά αυτοκίνητα – που σημαίνει ότι «ο αριθμός των θυμάτων θα μπορούσε να ανέρχεται σε εκατοντάδες». Μεταξύ 2016 και 2019, μάλιστα, οι γάλλοι στρατιωτικοί που συμμετείχαν στην επιχείρηση είχαν προειδοποιήσει επανειλημμένως την ιεραρχία τους για την εργαλειοποίηση της αποστολής τους, χωρίς όμως αποτέλεσμα.

Τον Ιούλιο του 2022, έπειτα από προσφυγή του υπουργείου Ενόπλων Δυνάμεων, η γαλλική εισαγγελία ξεκίνησε έρευνα για παραβίαση του στρατιωτικού απορρήτου και αποκάλυψη πληροφοριών ικανών να οδηγήσουν στην ταυτοποίηση προστατευόμενου πράκτορα. Την περασμένη εβδομάδα, η Αριάν Λαβριγέ τέθηκε για 40 ώρες υπό κράτηση στο αρχηγείο της αστυνομίας στη Μασσαλία, όπου και κατοικεί. Νωρίτερα, πράκτορες της Γενικής Διεύθυνσης Εσωτερικής Ασφάλειας (DGSΙ) πραγματοποίησαν 10ωρη έρευνα στο σπίτι της, ξεσκονίζοντας τα δεδομένα της με τη βοήθεια λογισμικών που επιτρέπουν την παράκαμψη των κωδικών ασφαλείας σε κινητά και υπολογιστές.

Προχθές, δικαστής επέτρεψε να συμπεριληφθούν επτά από τα συνολικά δέκα αντικείμενα που κατασχέθηκαν στην έρευνα. Το επόμενο βήμα θα μπορούσε να είναι η απαγγελία κατηγοριών εις βάρος της δημοσιογράφου. Περισσότερες από 40 ενώσεις δημοσιογράφων κατήγγειλαν μία «σοβαρότατη κατάσταση» και μία «πρωτοφανή επίθεση στην προστασία της μυστικότητας των δημοσιογραφικών πηγών». «Ανησυχούμε πολύ για αυτό που μοιάζει να είναι μια κατάχρηση του στρατιωτικού απορρήτου και μία όλο και πιθανότερη καθημερινά επίθεση στο δημοσιογραφικό απόρρητο», αντέδρασε η διεθνής ΜΚΟ Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα.

Η πέμπτη φορά

Οπως σημείωσε άλλωστε η «Le Monde» σε ένα κύριο άρθρο με τίτλο «Να προστατεύσουμε τις πηγές των δημοσιογράφων», είναι η πέμπτη φορά που ένας δημοσιογράφος του Disclose ανακρίνεται από την DGSI από όταν ιδρύθηκε αυτός ο ερευνητικός ιστότοπος, το 2018. «Η μοναδική χρησιμότητα όλης αυτής της ανάπτυξης δύναμης είναι να εντοπιστούν οι πηγές, κάτι παράνομο, σκανδαλώδες και επικίνδυνο για τη συνέχεια. Ο στόχος είναι ακριβώς ο εκφοβισμός όσο το δυνατόν περισσότερων ανθρώπων!», εξανέστη η ίδια η Λαβριγέ, μιλώντας στο περιοδικό «L’ Obs».

Η ίδια διηγήθηκε μία σκηνή που εκτυλίχθηκε την περασμένη εβδομάδα στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, όταν ο πρόεδρος του Κονγκό, που έκλεισε στη φυλακή έναν δημοσιογράφο επειδή αποκάλυψε απόρρητες πληροφορίες για τη δολοφονία αντιπάλου του, υπερασπίστηκε εαυτόν λέγοντας πως και η Γαλλία και οι ΗΠΑ φυλακίζουν δημοσιογράφους στο όνομα του στρατιωτικού απορρήτου. «Αν το κάνουν οι δημοκρατίες», αναρωτήθηκε η Λαβριγέ, «τι εμποδίζει τους άλλους να το κάνουν;». Η κυβέρνηση Μακρόν, από την πλευρά της, επαναλαμβάνει μονότονα, όσο και αμήχανα, πως η γαλλική Δικαιοσύνη «είναι απολύτως ανεξάρτητη».

Έντυπη έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»