«Δεν θα παραδεχθούν ποτέ ότι το Brexit ήταν λάθος»

Κάποτε, στη Γηραιά Αλβιώνα μιλούσαν για το Remain. Σήμερα, το στρατόπεδο των ευρωπαϊστών έχει αναβαπτιστεί, εξελισσόμενο – μοιραία – σε Rejoin. Υπάρχει περίπτωση να τεθεί θέμα επιστροφής της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση; Ναι, αλλά θα πρέπει να περιμένουμε αρκετά χρόνια ακόμη, λέει στα «ΝΕΑ» ο Ντένις ΜακΣέιν, ο οποίος από το 2002 έως το 2005 χρημάτισε υπουργός Ευρώπης στην κυβέρνηση του Τόνι Μπλερ.

Ο 75χρονος πολύπειρος πολιτικός, που διετέλεσε βουλευτής των Εργατικών επί 18 χρόνια και, προηγουμένως, έκανε καριέρα ως δημοσιογράφος, δεν μασά τα λόγια του: κατηγορεί το BBC – πάλαι ποτέ εργοδότη του – για πρακτικές ομερτά και απόκρυψη των δυσμενών επιπτώσεων του Brexit, μιλά για εμφανή δυσαρμονία μεταξύ λαού και κατεστημένου και αμφιβάλλει ότι οι Εργατικοί μπορούν να επαναδιαπραγματευθούν την εμπορική συμφωνία με την ΕΕ.

Το περασμένο Σάββατο πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο η λεγόμενη «Εθνική Πορεία Επανένταξης», με χιλιάδες διαδηλωτές να ζητούν να ξαναμπεί η Βρετανία στην ΕΕ. Είναι ρεαλιστικό το αίτημά τους;

Νομίζω ότι η λαϊκή βούληση είναι πάρα πολύ ισχυρή. Βλέπουμε ένα διαρκές άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ αφενός της πραγματικής Βρετανίας, αυτής των πολιτών, οι οποίοι θεωρούν πλέον ότι το Brexit ήταν λάθος και πρέπει να ανατραπεί, και, αφετέρου, της Βρετανίας των πολιτικών και των μέσων μαζικής ενημέρωσης, αυτών που διαμορφώνουν την κοινή γνώμη και παίρνουν τις αποφάσεις, οι οποίοι αρνούνται να παραδεχθούν ότι το δημοψήφισμα ήταν λάθος και πρέπει να επανεξεταστεί. Δεν βλέπω, όμως, να κινούνται άμεσα διαδικασίες για επανένταξη. Θα πρέπει να περιμένουμε να ευθυγραμμιστεί η Βρετανία των πολιτικών με τη Βρετανία των πολιτών.

Και, οπωσδήποτε, θα πρέπει να περιμένουμε τις εκλογές του 2024. Αν προκύψει μια κυβέρνηση των Εργατικών η οποία θα έχει την ευθύνη του Brexit, δεν θα μπορεί πλέον να κατηγορεί τους Συντηρητικούς. Θα είναι εκείνη που θα πρέπει να εξηγήσει γιατί εμποδίζει τις επιχειρήσεις να κάνουν συναλλαγές και τους πολίτες να ζουν, να εργάζονται και να συνταξιοδοτούνται στην Ευρώπη. Και τότε το κλίμα μπορεί να αλλάξει.

Former Rotherham MP Denis MacShane arriving at Westminster Magistrates’ Court in London to face a charge of false accounting over expenses claims.

Διατυπώθηκαν κατηγορίες ότι το BBC δεν μετέδωσε την πορεία, ενώ κάλυψε μια μικρότερη συγκέντρωση την ίδια ώρα, στον ίδιο χώρο. Θεωρείτε ότι τα βρετανικά μίντια δεν φιλοξενούν ειδήσεις που αναδεικνύουν τα αρνητικά του Brexit;

Οχι. Το BBC εφαρμόζει την πολιτική της ομερτά. Περιστασιακά, πολύ νωρίς το πρωί, σε κάποιο από τα προγράμματά του, θα επιτρέψει σε κάποιον επιχειρηματία να πει κάτι αρνητικό για το Brexit. Γενικά, όμως, όλοι οι σχολιαστές του βγαίνουν και λένε: «Δεν βρίσκουμε τρόφιμα στα σουπερμάρκετ, δεν βρίσκουμε εργαζόμενους για τις καφετέριες, τα εστιατόρια και τις παμπ». Αλλά κανείς τους δεν προσθέτει: «Και αυτό οφείλεται στο Brexit». Επομένως, το BBC είναι συνένοχο. Οσοι εναντιωνόμαστε στο Brexit είμαστε αποκλεισμένοι από τα μέσα ενημέρωσης.

Εχετε πει ότι οι βρετανοί πολιτικοί «φοβούνται να πουν ότι ο αυτοκράτορας του Brexit είναι γυμνός». Γιατί συμβαίνει αυτό;

Το Συντηρητικό Κόμμα δεν θα παραδεχθεί ποτέ ότι η έξοδος ήταν λάθος. Το Brexit είναι δικό του έργο. Είναι έργο του Κάμερον, του Τζόνσον, της Μέι και του Σούνακ. Είναι έργο της Δεξιάς, η οποία καλλιέργησε μια πολύ ισχυρή αντιευρωπαϊκή ατμόσφαιρα στη χώρα. Ομοίως, η αντιπολίτευση – οι Εργατικοί και οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες – δεν θέλει να βρεθεί αντιμέτωπη με τον Τύπο. Αν βγουν να πουν ότι το Brexit ήταν λάθος και πρέπει να επανεξεταστεί, θα βρεθούν στα πρωτοσέλιδα των μεγαλύτερων εφημερίδων και θα κατηγορηθούν ότι προσπαθούν να ανατρέψουν τη δημοκρατική βούληση του λαού.

Πόσο βέβαιος είστε ότι η πλειοψηφία των Βρετανών θα υποστήριζε την επανένταξη;

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το 60%-70% θεωρεί ότι το Brexit ήταν λάθος. Αν γινόταν αύριο δημοψήφισμα, θα ψήφιζαν όλοι αυτοί υπέρ της επανένταξης; Δεν ξέρω. Κάτι άλλο πολύ σημαντικό είναι ότι οι πολιτικοί που συναντώ τακτικά στην Ευρώπη διαμηνύουν ότι αυτή τη στιγμή δεν θέλουν πίσω τη Βρετανία. Μου λένε: «Πήρατε την απόφασή σας, λουστείτε τη. Μη μας παρακαλάτε τώρα να επιστρέψετε και πέντε-δέκα χρόνια αργότερα μας εμφανίσετε έναν νέο Φάρατζ, έναν νέο αριστερό αντιευρωπαϊστή ή έναν νέο δεξιό λαϊκιστή, και έχουμε μια απ’ τα ίδια».

Ο ηγέτης των Εργατικών Κιρ Στάρμερ υποσχέθηκε ότι, αν γίνει πρωθυπουργός, θα επιδιώξει ένα «πολύ καλύτερο ντιλ» κατά την αναθεώρηση της εμπορικής συμφωνίας το 2025. Μπορεί να το πετύχει;

Σίγουρα είναι μια καλή φιλοδοξία. Αλλά θα ήθελα να επισημάνω, φιλικά και ευγενικά, ότι αξιολόγηση δεν σημαίνει αλλαγή του νομικού πλαισίου. Για να αλλάξεις κάτι ουσιώδες, θα πρέπει να πάρεις την έγκριση 27 κυβερνήσεων, οι οποίες έχουν τις δικές τους προτεραιότητες. Η Ελλάδα θα μπορούσε να πει «δώστε μας πίσω τα Γλυπτά του Παρθενώνα», οι Ισπανοί «δώστε μας πίσω το Γιβραλτάρ», οι Ιρλανδοί «δώστε μας πίσω ολόκληρη την Ιρλανδία»! Μια αξιολόγηση δεν φέρνει νέα συμφωνία.

Το 2019 γράψατε ένα βιβλίο με τίτλο «Brexiternity». Θέλατε να μας πείτε ότι το Brexit δεν θα τελειώσει ποτέ;

Ηθελα, απλώς, να τονίσω ότι πήραμε μια απόφαση που έχει πολύ σοβαρές συνέπειες. Πήραμε την απίστευτη απόφαση να γίνουμε ένα φτωχότερο έθνος. Φοβάμαι, όμως, ότι θα πρέπει να περάσουν τουλάχιστον δύο εκλογικές αναμετρήσεις προτού δούμε να αλλάζουν σημαντικά τα πράγματα. Η αποχώρησή μας πήρε περίπου 20 χρόνια. Στο ενδιάμεσο ιδρύθηκαν νέα κόμματα, ενώ το Συντηρητικό Κόμμα έγινε αντιευρωπαϊκό. Θα χρειαστούν άλλα 20 χρόνια μέχρι να αλλάξουν γνώμη τα κόμματα και τα μίντια και να υπάρξει πραγματική πιθανότητα επανένταξής μας στην ΕΕ.