ΗΠΑ: Επιδεινώνεται η ψυχική υγεία παρά την… έξαρση των θεραπειών

Μετά την πολυετή οικονομική κρίση στην Ελλάδα και την πανδημία, άρχισε να γίνεται όλο και πιο πολύτιμη η προσφορά θεραπείας, ιδίως στα μονοπάτια της ψυχικής υγείας.

Η λέξη αποκτά νέο νόημα και ακούγεται όλο και περισσότερο ως ζητούμενο, «θεραπεία». Μπορεί μεν να σπάνε τα ταμπού δεκαετιών πολύ γρήγορα, προφανώς και λόγω της ανάγκης, ωστόσο τι μας λένε τα μηνύματα από μια χώρα που προπορεύεται σταθερά σε αυτόν τον τομέα; Τι συμβαίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες;

Στον αντίποδα με μας, οι ΗΠΑ έχουν φτάσει, σύμφωνα με το TIME, σε ένα σημείο που το θέμα «θεραπεία» έχει… χτυπήσει ταβάνι.

Ο βομβαρδισμός από άρθρα, βιβλία, podcast, ομιλίες, ταινίες και οτιδήποτε άλλο παρέχει συμβουλευτικό υλικό για το πώς να θεραπευτεί κάποιος, δίνει την εντύπωση ότι η παροχή διαθέσιμων μέσων προφανώς οδηγεί και σε επίλυση των προβλημάτων. Είναι όμως έτσι;

Άνοιγμα στην κοινωνία και νέα… γλώσσα

Διάσημοι σταρ, επαγγελματίες αθλητές, πολιτικοί, εν γένει προβεβλημένες προσωπικότητες βγαίνουν δημοσίως και μιλούν ανοιχτά για τις μάχες που δίνουν στο πεδίο της ψυχικής υγείας.

Έχουν γίνει της «μόδας» –και στην Ελλάδα πλέον- τουλάχιστον ως προς τη φρασεολογία που ακούγεται και χρησιμοποιείται στην καθημερινή συναναστροφή, λέξεις όπως «τοξικότητα», «όρια», «ghosting» και «gaslighting».

Μεγαλύτερη παροχή βοήθειας

Τι λένε οι αριθμοί; Σύμφωνα με τις επίσημες κυβερνητικές εκτιμήσεις για τις ΗΠΑ, ένας στους οκτώ ενήλικες παίρνει κάποιο αντικαταθλιπτικό φάρμακο και ένας στους πέντε πρόσφατα έχει λάβει κάποιου είδους θεραπεία ή φροντίδα για την ψυχική του υγεία.

Καταγράφεται σημαντική αύξηση των ανθρώπων, κατά 15 εκατομμύρια, που λαμβάνουν θεραπεία σε σχέση με το 2002. Θετικό στοιχείο να έχουν πρόσβαση οι πάσχοντες στη θεραπεία και τη φροντίδα και την ανακούφιση από τον ψυχικό πόνο.

Επιδείνωση της ψυχικής υγείας

Ωστόσο, οι στατιστικές αποτυπώνουν κάτι άλλο ανησυχητικό: Τα ποσοστά αυτοκτονιών έχουν σημειώσει άνοδο σε ποσοστό της τάξεως του 30% έναντι του 2000. Σχεδόν ένας στους τρεις ενήλικες στις Ηνωμένες Πολιτείες αναφέρει ότι παρουσιάζει συμπτώματα είτε κατάθλιψης είτε διαταραχής άγχους τώρα, τρεις φορές περισσότερο σε σχέση με το 2019.

Επίσης, περίπου ένας στους 25 ανθρώπους έχει σοβαρή ψυχική νόσο είτε διπολική διαταραχή είτε σχιζοφρένεια. Στα τέλη του 2022, περίπου μόλις το 31% των ενήλικων αμερικανών φέρεται να υποστηρίζει ότι η ψυχική του κατάσταση είναι πολύ καλή, ποσοστό πολύ χαμηλότερο από το αντίστοιχο 43% που καταγραφόταν μόλις δύο δεκαετίες νωρίτερα.

Γιατί συμβαίνει αυτό;

Παρόλο, λοιπόν, που οι άνθρωποι αναζητούν βοήθεια, τα trends δεν κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση επίσης. Όπως εξηγεί ο ψυχίατρος Thomas Insel που ήταν στο Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγεία από το 2002 έως το 2015, δεν συμβαίνει το ίδιο με τον καρκίνο, τις καρδιακές νόσους, τον διαβήτη ή οποιαδήποτε άλλη φαρμακευτική θεραπεία.

Το θετικό είναι ότι το στίγμα ελαττώνεται, νιώθουν πιο άνετα οι άνθρωποι που διαγιγνώσκονται με κάποιο ζήτημα ψυχικής υγείας, να μιλούν για το τι περνούν, φτάνουν στη θεραπεία, δεν αποτρέπονται να ζητήσουν υποστήριξη και φροντίδα.

Ωστόσο, οι κοινωνικές ανισορροπίες που δημιουργήθηκαν τόσο από την πανδημία όσο και από τη Μεγάλη Ύφεση, οδηγεί πολλούς να μην μπορούν να έχουν πρακτικά πρόσβαση στην υποστήριξη που θέλουν ή χρειάζονται.

Οι ψυχίατροι επισημαίνουν ότι πολλοί θεραπευόμενοι βρίσκουν καταφύγιο είτε σε φαρμακευτικές αγωγές είτε σε θεραπείες που δεν μπαίνουν βαθιά στο πρόβλημά τους, αλλά μόνο επιφανειακά, κάτι που στη συνέχεια έχει σοβαρές συνέπειες.