Ισορροπίες και ισορροπισμοί

Ελλάδα και Τουρκία προσπαθούν να γυρίσουν σελίδα στις σχέσεις τους, να ανοίξουν ένα νέο κεφάλαιο στο διάλογο και να αναζητήσουν λύσεις στα ζητήματα που προκαλούν ένταση. Ένα πλαίσιο πολύ διαφορετικό από αυτό που υπήρχε το προηγούμενο διάστημα, όταν οι σχέσεις Αθήνας και Άγκυρας κινούνταν σε ρυθμούς πολεμικής ρητορικής και απειλών.

Σε αυτό το νέο περιβάλλον η συνεργασία επιβάλλει αλλαγή στάσης όλων των πλευρών και των παραγόντων, όπως έχουν τονίσει οι διπλωμάτες επανειλημμένα. Σημειώνουν δε ότι δεν αρκούν οι συζητήσεις σε διπλωματικό επίπεδο, αλλά είναι μία προσπάθεια που πρέπει να στηριχθεί από τους πολιτικούς και να υποστηριχθεί από τα ΜΜΕ.

Αφού η εμπιστοσύνη δεν χτίζεται από τη μία μέρα στην άλλη και απαιτείται και αλλαγή του τρόπου σκέψης των πολιτών που είχαν συνηθίσει σε μία ακραία επιθετική ρητορική.

Με κάποια δημοσιεύματα ωστόσο να προκαλούν αντιδράσεις.

Ενδεικτικό το δημοσίευμα της τουρκικής εθνικιστικής και φιλοκυβερνητικής Γενί Σαφάκ που υποστηρίζει: «Η διαδικασία εξομάλυνσης μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας εξελίσσεται θετικά. Η Αθήνα έχει σταματήσει να εξοπλίζει τα νησιά, τις νησίδες και τις βραχονησίδες των οποίων η κυριαρχία δεν έχει μεταβιβαστεί με Συνθήκες (EGEAYDAAK), τα οποία αποτελούν έναν από τους προβληματικούς τομείς», με την εφημερίδα να υποστηρίζει ότι θα υπάρξουν θετικές – κατά την τουρκική άποψη – εξελίξεις μέχρι το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας το Δεκέμβριο στη Θεσσαλονίκη.

Ανέφερε δε πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες «με τη νέα περίοδο μεταξύ των δύο χωρών, σταμάτησε η προμήθεια πολεμοφοδίων στα νησιά».

Το δημοσίευμα θα μπορούσε να έχει διπλή ανάγνωση καθώς ευνοεί και τη δημιουργία εντυπώσεων. Αφού επιχειρεί να ερμηνεύσει το καλό κλίμα αναφερόμενο έμμεσα – σύμφωνα με τους πιο καχύποπτους – ως αποτέλεσμα των «υποχωρήσεων» της Αθήνας. Με δεδομένο δε ότι το θέμα της αποστρατικοποίησης είχε γίνει η αιχμή με την οποία η Τουρκία απειλούσε επί της ουσίας την Ελλάδα με πόλεμο. Για κάποιους πάλι ίσως αυτή ήταν μία πρώτη προσπάθεια της Γενί Σαφάκ να απευθυνθεί στο εθνικιστικό κοινό της για να προβάλλει στο δικό της πλαίσιο πάντα την αλλαγή σελίδας στα ελληνοτουρκικά. Κάτι που αν ισχύει μάλλον απέτυχε.

Το δημοσίευμα της Γενί Σαφάκ ακολούθησαν αντιδράσεις στην Αθήνα, με τον ΣΥΡΙΖΑ και την εκπρόσωπο του, Δώρα Αυγέρη να καλεί την κυβέρνηση να απαντήσει εάν το διαψεύδει.

Απάντηση στο ΣΥΡΙΖΑ έδωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης υπογραμμίζοντας ότι «δεν έχει υπάρξει απολύτως καμία αλλαγή στρατηγικής σε σχέση με την κατανομή δυνάμεων και την αμυντική θωράκιση της χώρας. Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια είναι ισχυρότερη διπλωματικά, γεωστρατηγικά και αμυντικά και σε αυτή την κατεύθυνση παραμένουμε προσηλωμένοι». Χαρακτήρισε δε αδιανόητο να διακινούνται fake news για εθνικά θέματα τη «μέρα που καθελκύεται η πρώτη φρεγάτα Belharra που μαζί με την απόκτηση των μαχητικών Rafale, την αναβάθμιση των F-16 σηματοδοτούν την αναβάθμιση των Ενόπλων Δυνάμεων και συμβάλουν στην αμυντική θωράκιση της χώρας μας».

Σε σκληρή γραμμή έδειξε να επιμένει και ο Νίκος Δένδιας την Τετάρτη από τα ναυπηγεία της Ναβάλ στη Λοριάν, δηλώνοντας κατά την τελετή καθέλκυσης της πρώτης ελληνικής Bellhara πως «ότι απειλείται δεν αποστρατικοποιείται».

Το δημοσίευμα αναδεικνύει τη δυσκολία διαχείρισης της καχυποψίας, που έχει εγκατασταθεί στις σχέσεις των δύο πλευρών και πρέπει να σπάσει, αλλά και της αλλαγής θέσεων που χρησιμοποιήθηκαν ως απειλές στο παρελθόν. Θέσεις που παραμένουν στο τραπέζι, με τις δύο πλευρές να προχωρούν ένα βήμα τη φορά όπως σημειώνουν οι διπλωμάτες στο χτίσιμο της εμπιστοσύνης, που έχει μακροπρόθεσμο στόχο τις λύσεις και την απουσία έντασης ως πιο άμεσο αποτέλεσμα.