Η ακρίβεια και η κοινωνική συνοχή

Τα τρόφιμα είναι, πλέον, πολύ ακριβά. Περισσότερο από ό,τι θα δικαιολογούσαν οι διεθνείς τιμές, ο πληθωρισμός, το πετρέλαιο κ.λπ. Κάτι πάει στραβά, λοιπόν, στην ελληνική αλυσίδα της αγοράς που έρχεται και προστίθεται στους διεθνείς παράγοντες.

Κι όμως, ακόμη κι οι πιο καλόπιστοι δικαιούμαστε να είμαστε επιφυλακτικοί για τα κυβερνητικά μέτρα, όταν ακούμε αρμοδίως πως η ΔΙΜΕΑ, η υπηρεσία ελέγχων του υπουργείου Ανάπτυξης για την αισχροκέρδεια, διαθέτει μόλις 83 υπάλληλους, ο αριθμός των οποίων αναμένεται να αυξηθεί κατα 65 ακόμη δημόσιους υπαλλήλους και με «ιδιώτες ελεγκτές».

Επίσης, δικαιούμαστε να είμαστε δύσπιστοι με προαιρετικά και προσωρινά μέτρα που μετακυλίουν την ευθύνη σε χονδρεμπόρους, βιομηχάνους και σουπερμάρκετ, δηλαδή σε όσους έχουν σκοπό το κέρδος και όχι την προστασία μας. Μακάρι να πετύχουν. Αλλά είναι σαν να διατάζουμε τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα ελπίζοντας ότι θα πειθαρχήσει.

Oσο ελπίζουμε, όμως, δημιουργείται ζήτημα κοινωνικό που αγγίζει και τη δημόσια υγεία. Για να το πούμε απλά: Στην Ελλάδα η παχυσαρκία είναι μάστιγα για παιδιά και ενηλίκους. Το ίδιο κι η χοληστερίνη, ενώ αυξάνεται κι ο διαβήτης τύπου 2. Για όλα αυτά υπάρχουν έρευνες και στατιστικές. Τα τρόφιμα των οποίων οι τιμές έχουν αυξηθεί τρομερά τους τελευταίους μήνες είναι το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, τα νωπά λαχανικά και φρούτα, τα ψάρια, τα όσπρια, το γιαούρτι, το εγχώριο τυρί, το ποιοτικά παραγόμενο κρέας. Και έτσι οι φτωχότεροι πλήττονται πολλαπλά.

Καθώς η μαζική βιομηχανία κρατά χαμηλότερα τις τιμές, μια εργαζόμενη μητέρα δεν έχει χρόνο να κάνει έρευνα αγοράς σε δέκα διαφορετικά μαγαζιά για να βρει το φθηνότερο και καταφεύγει σε επεξεργασμένα και λιγότερο υγιεινά. Ενώ οι μισθοί δεν είναι υψηλοί και δεν υπάρχει γενικό πρόγραμμα σχολικών γευμάτων (ας δούμε π.χ. το παράδειγμα της Γαλλίας που κάνει μέσω αυτών πολιτική εκπαίδευσης και στήριξης τοπικών παραγωγών).

Η σύνδεση των τιμών, της φτώχειας με τη δημόσια υγεία και την κοινωνική συνοχή είναι, ως γνωστόν, μελετημένη εδώ και δεκαετίες. Κι άρα το να γίνουν τα βασικά τρόφιμα πιο προσβάσιμα, με δυναμικές κρατικές παρεμβάσεις (στον ΦΠΑ, σκληρότεροι ελέγχοι κ.λπ.) δεν είναι απλώς για να μαζεύουμε ψήφους, αν και θα έχει κι αυτό το ευχάριστο αποτέλεσμα. Είναι και βασική προστασία για τους πιο αδύναμους και μακράς πνοής πολιτική υγείας.