Γιατί τα καρτουνίστικα παπούτσια έγιναν μαζικό trend;

Από τις καουμπόικες μπότες και τα kitten heels μέχρι τα Mary Janes και τα court shoes, το 2023 σηματοδότησε την επιστροφή πολλών παπουτσιών-ορόσημο στη πασαρέλα. H αναπάντεχη εμφάνιση ωστόσο, ήταν μία: Το καρτουνίστικο και «υπέρογκο» παπούτσι.

Επηρεασμένο από μοντέλα όπως το BV «puddle boot» της Bottega Veneta, μια λαστιχένια αδιάβροχη μπότα, με χοντρή σόλα και μύτη σε σχήμα βολβού που έκανε το ντεμπούτο της το 2020 και τα Adidas Superstars του Kerwin Frost, μια συνεργασία του 2021 που μετέτρεψε το κλασσικό μοντέλο του αθλητικού παπουτσιού σε υπερ – ογκώδες), το μαξιμαλιστικό παπούτσι, έκανε την εμφάνιση του και όπως φαίνεται ήρθε για να μείνει.

H νέα αισθητική επαναστατεί ενάντια στη παραδοσιακή και συμβατική ομορφιά

Photo: Puddle Ankle Boot | Bottega Veneta

Τι συμβαίνει;

Τον περασμένο Φεβρουάριο η αμερικανική εταιρεία και η καλλιτεχνική κολεκτίβα MSCHF κυκλοφόρησε την εντυπωσιακή «μεγάλη κόκκινη μπότα», η οποία διαφημίστηκε – φορέθηκαν από την Doja Cat και τον Lil Nas X μέχρι την Iggy Azalea και την Janelle Monáe -, αγαπήθηκε και μισήθηκε, υπέρμετρα.

Μοιάζοντας να έχουν έρθει στον κόσμο της μόδας κατευθείαν από τις σελίδες της ιαπωνικής σειράς manga «Astro Boy» της δεκαετίας του 1990, οι γιγάντιες, κόκκινες μπότες, κατασκευασμένες από αφρό EVA, αποτελούν ένα ρομαντικό, φουτουριστικό και εντελώς παράλογο κράμα. Η MSCHF δήλωσε στο δελτίο τύπου της πως «Αν κλωτσήσεις κάποιον με αυτές τις μπότες, κάνουν boing!».

Εν τω μεταξύ, για τη σεζόν άνοιξη/καλοκαίρι 2023 παρουσιάστηκε μια πιο εκλεπτυσμένη και κομψή εκδοχή του παπουτσιού που παραπέμπει σε καρτούν. Από τα περήφανα loafers της Prada μέχρι τις γόβες Loewe, οι οποίες είναι εμπνευσμένες από τα παπούτσια της Minnie Mouse μέχρι και τα mules με πλατφόρμα της Proenza Schouler.

Αυτά τα παπούτσια μου θυμίζουν τα παπούτσια που σχεδίασαν οι φεμινίστριες του δεύτερου κύματος στις δεκαετίες του 1970 και του 1980

Τόσο στην ανδρική όσο και στη γυναικεία ένδυση, ο «παραλογισμός» δεν φαίνεται να δείχνει σημάδια ύφεσης. Τον Αύγουστο η Balenciaga μετά η MSCHF η οποία συνεργάστηκε με την Crocs για να παρουσιάσει τα «big yellow boots» μια εκδοχή των BRB, που φέρει τις τρύπες και το λουράκι της φτέρνας που είναι το σήμα κατατεθέν της Crocs – ενώ η Marni κυκλοφόρησε τα sneakers «big foot 2.0» στην εβδομάδα μόδας του Παρισιού, μια πιο comic-book εκδοχή του platform trainer (2018) του ιταλικού οίκου.

Photo: flowerkickz.gr | MSCHF

Τι σημαίνει, λοιπόν, το νέο έντονο ενδιαφέρον για τα χοντροκομμένα, καρτουνίστικα παπούτσια; «Κατά μία έννοια, θα μπορούσαμε να πούμε ότι επικοινωνεί την επιθυμία για μη κομφορμισμό και προσωπική έκφραση, η οποία συμβαδίζει με τις σύγχρονες αξίες της ατομικότητας και της αυτοπεποίθησης», δηλώνει στο BBC Culture η Carolyn Mair, ψυχολόγος και σύμβουλος επιχειρήσεων μόδας και συγγραφέας του βιβλίου «The Psychology of Fashion (Η ψυχολογία της μόδας)». Ταυτόχρονα, η νέα αισθητική επαναστατεί ενάντια στη παραδοσιακή και συμβατική ομορφιά.

Η ιστορικός Annebella Pollen συμφωνεί. «Αυτά τα παπούτσια μου θυμίζουν τα παπούτσια που σχεδίασαν οι φεμινίστριες του δεύτερου κύματος στις δεκαετίες του 1970 και του 1980», λέει στο BBC Culture. «Θεωρούσαν τα τακούνια στιλέτο ως έναν τρόπο να κρατούν υποδουλωμένες τις γυναίκες, οπότε παρήγαγαν τα δικά τους χειροποίητα παπούτσια που έμοιαζαν με ανδρικές μπότες εργασίας».

Μορφή αντίστασης

Οι Βρετανοί δημιουργοί παπουτσιών, στους οποίους περιλαμβάνονται αποκλειστικά γυναικείες κολεκτίβες όπως οι Green Shoes, Orchid Shoes και Made to Last, διαφημίζονταν συχνά στο φεμινιστικό περιοδικό Spare Rib, παρουσιάζοντας τα καλαίσθητα παπούτσια ως μια μορφή αντίστασης». Αυτό σημαίνει ότι δημιουργούσαν παπούτσια με διακοσμητικά, χρησιμοποιώντας κορδέλες για κορδόνια, και δέρματα σε έντονα χρώματα, όπως μωβ, ροζ και πράσινο», συνεχίζει η Pollen. «Τα παπούτσια ήταν πρακτικά, αλλά ήταν επίσης και ένα statement. Επέτρεπαν στις γυναίκες να απαιτήσουν τον χώρο τους και να έχουν ελευθερία στη κίνηση».

Όσον αφορά τη λειτουργικότητα, η Caroline Stevenson, διευθύντρια πολιτιστικών και ιστορικών σπουδών στο London College of Fashion, βλέπει αντίστοιχες συσχετίσεις με ορισμένα από τα προγενέστερα μοντέλα του παπουτσιού καρτούν, με την υπερυψωμένη σόλα και την προστατευτική ενίσχυση.

Photo: Loewe

Πρόγονος

«Ίσως ο παλαιότερος συνδετικός κρίκος με την ιστορία της μόδας να είναι το chopine», λέει στο BBC Culture, αναφερόμενη σε μία από τις πρώτες εκδοχές της πλατφόρμας, που φορέθηκε από Βενετσιάνες ευγενείς μεταξύ του 15ου αιώνα και του 17ου αιώνα. «Αρχικά κατασκευάστηκαν για πρακτικούς λόγους, για να προστατευτούν από την άμεση επαφή με τους δρόμους αλλά στη συνέχεια έγιναν μόδα αποκτώντας αυτό το συμβολικό νόημα σχετικά με την κοινωνική τους θέση, επειδή είχαν μεγάλο ύψος, έδειχναν την «ανωτερότητα» τους. Ωστόσο, ήταν αδύνατο να περπατήσει κανείς με αυτά – ορισμένα είχαν ύψος 50.8 εκατοστά».

Κατά τη γνώμη της Stevenson, ο κύριος «πρόγονος» των σημερινών oversized παπουτσιών είναι τα trend της δεκαετίας του 90: «Τα μεγάλα αθλητικά παπούτσια σε στυλ Spice Girls, όπως οι μπότες Buffalo με πλατφόρμα», λέει. «Αντιπροσώπευαν μια πολιτική στάση αλλά και τον αγώνα για γυναικεία ενδυνάμωση, ενώ είχαν και unisex πρόσημο. Συνδέονται άρρηκτα επίσης με την rave κουλτούρα των 90s – καθώς τα παπούτσια των ravers της εποχής είχαν τη πρακτικότητα που χρειάζεται για να χοροπηδάει κανείς μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες».

Έχει ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε τους τρόπους με τους οποίους η μαξιμαλιστική και αλλόκοτη φύση του καρτουνίστικου παπουτσιού συσχετίζεται με το κίνημα «clowncore», μια αισθητική εμπνευσμένη από το τσίρκο, η οποία έγινε ιδιαιτέρως δημοφιλής μέσω TikTok το 2020 και έκτοτε έχει κερδίσει τη θέση της και στην υψηλή ραπτική – από τη Dior και την Armani Privé μέχρι τη Chanel».

«Οι επιδείξεις υψηλής ραπτικής της Άνοιξης 2023 στο Παρίσι είχαν αναφορές σε κλόουν και αρλεκίνους, δημιουργώντας έτσι δεσμούς με το clowncore», λέει η Stevenson. «Έχει να κάνει με το παιχνίδι και την απόδραση, κάτι που είναι λογικό, επειδή ζούμε σε πολύ περίπλοκη εποχή και η μόδα προσπαθεί πάντα να δώσει νόημα στους μπερδεμένους καιρούς».

Δείτε το βίντεο 

*Με πληροφορίες από bbc.com | Κεντρική φωτογραφία θέματος: MSCHF – Paris Hilton Instagram