Ισραήλ: Μπορεί η επίθεση στο Ισραήλ να σημάνει το τέλος της Χαμάς; – Τα κρίσιμα ερωτήματα του πολέμου

Αν οι Αμερικανοί έχουν τη Μαύρη Τρίτη της 11ης Σεπτεμβρίου, οι Ισραηλινοί έχουν το Σκοτεινό Σάββατο της 7ης Οκτωβρίου. Είναι η μέρα κατά την οποία οι μαχητές της Χαμάς σε μια πρωτοφανώς συντονισμένη επίθεση απέδειξαν στο Ισραήλ και σε όλο τον κόσμο ότι καμιά χώρα δεν μπορεί να είναι ασφαλής, ακόμη κι αν διαθέτει τις καλύτερες μυστικές υπηρεσίες στον κόσμο, όπως τουλάχιστον διαφημιζόταν μέχρι χθες η Μοσάντ.

Από εκείνη την ημέρα μέχρι σήμερα το ξέσπασμα του νέου πολέμου στη Μέση Ανατολή είναι γεγονός. Είτε όλο αυτό ήταν η παλαιστινιακή απάντηση στην αμερικανική πρωτοβουλία για επαναπροσέγγιση Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας ή μια ύστατη προσπάθεια να θυμηθούν άπαντες τον αγώνα για τη δημιουργία του ανεξάρτητου κράτους της Παλαιστίνης, που χάθηκε σε μια εποχή στην οποία οι παραδοσιακές συμμαχίες τελούν υπό αμφισβήτηση και οι διεθνείς προτεραιότητες αναθεωρούνται, το σίγουρο είναι ότι αυτό το νέο αιματηρό κεφάλαιο στη Μέση Ανατολή δεν θα τελειώσει σύντομα και θα μετρήσει πολλές χιλιάδες θύματα.

Σε μια πρώτη ανάγνωση πάντως είναι βέβαιο ότι στους ήδη κερδισμένους συγκαταλέγεται η Ρωσία, που βλέπει τα φορτία με τα όπλα προς την Ουκρανία να λοξοδρομούν προς το Ισραήλ, αλλά και η Κίνα, που κερδίζει παράταση όσον αφορά τον «αντιδρόμο» του μεταξιού, δηλαδή την παράλληλη διαδρομή από Ινδία, μέσω της Μέσης Ανατολής προς την Ευρώπη.

Τα 5 κρίσιμα ερωτήματα του πολέμου

Και επειδή τα ερωτήματα είναι πολλά, τόσο όσον αφορά τι έγινε, αλλά κυρίως για το τι έπεται, τόσο το περιοδικό New Yorker όσο και ο ιστόχωρος Gzero του Eurasia Group συγκέντρωσαν τα σημαντικότερα εξ αυτών, τα οποία έχουν ως εξής:

Γιατί η επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ εκδηλώθηκε τώρα;

Τις τελευταίες εβδομάδες, είδαμε την επανάληψη των διαδηλώσεων κατά μήκος του συνοριακού φράχτη με τη Γάζα, την επιδείνωση των συνθηκών στην ίδια περιοχή και την απόσυρση της υποστήριξης από το Κατάρ, το οποίο συνεργάζεται στενά με το Ισραήλ στη διαχείριση της Γάζας. Και φυσικά υπήρξε η δήλωση του Ισραήλ ότι αναστέλλει τις άδειες εργασίας για τους κατοίκους της, στις οποίες βασίζεται η οικονομία της περιοχής.

Όλα αυτά είναι άμεσες αιτίες της χρονικής συγκυρίας, εξηγεί ο Νέιθαν Θραλ, συγγραφέας του βιβλίου «A Day in the Life of Abed Salama», παραδεχόμενος ωστόσο ότι το συγκεκριμένο πλήγμα ήταν αποτέλεσμα μεγάλου σχεδιασμού σε βάθος χρόνου. Αυτό ακριβώς σχετίζεται με το παραπάνω, δηλαδή τη διπλωματία γύρω από την όλη ιστορία και την ανάγκη της επαναφοράς του παλαιστινιακού αφηγήματος στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας.

Θα σημάνει αυτός ο πόλεμος το τέλος της Χαμάς;

Η επίθεση της Χαμάς ήταν αυτοκτονική,  εκτιμά ο προαναφερόμενος στο αμερικανικό περιοδικό. Θα προκαλέσει πόνο και δυστυχία στον παλαιστινιακό λαό, καθώς σίγουρο στοίχημα αποτελούν οι θάνατοι αμάχων σε μεγαλύτερη κλίμακα από όσους έχουν σημειωθεί μέχρι σήμερα. Ταυτόχρονα η Χαμάς έθεσε σε κίνδυνο την κυριαρχία της στη Γάζα και τη ζωή της ηγεσίας της σε μεγαλύτερο βαθμό από ποτέ άλλοτε.

Με δεδομένο ότι η Γάζα αποτελείται κατά το 70% από πρόσφυγες, που προέρχονται από πόλεις εντός του Ισραήλ, ο εφιάλτης του Τελ Αβίβ σήμερα είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί -και είναι πραγματικά σημαντικό το ποσοστό τους- θα εισβάλλουν στα ισραηλινά εδάφη και θα πάρουν πίσω τις παλιές τους περιοχές.

Πώς θα αντιδράσουν οι περιφερειακοί παράγοντες σε αυτόν τον πόλεμο;

Το Ιράν και η Χεζμπολάχ του Λιβάνου, που βρίσκονται παραδοσιακά στο πλευρό της Χαμάς, έσπευσαν να χαιρετίσουν τις παλαιστινιακές επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου. Η Χεζμπολάχ, μάλιστα, προειδοποίησε το Ισραήλ να μην πραγματοποιήσει χερσαία εισβολή στη Γάζα. Δεν είναι σαφές, ωστόσο, αν οι περιφερειακοί αυτοί παίκτες θα ήταν διατεθειμένοι να εμπλακούν σε έναν πιο άμεσο πόλεμο με το Ισραήλ το προσεχές διάστημα.

Η αποσταθεροποιητική δράση που αναπτύσσει η Χεζμπολάχ κοντά στα ισραηλινά σύνορα ερμηνεύεται, για την ώρα, πιο πολύ ως επιχείρηση αποπροσανατολισμού ή διάσπασης των ισραηλινών δυνάμεων παρά ως προάγγελος ενός νέου γενικευμένου πολέμου. Και για την Τεχεράνη επίσης μια άμεση σύγκρουση με το Ισραήλ θα εγκυμονούσε γεωπολιτικούς κινδύνους σε μια περίοδο που το Ιράν κλείνει πληγές, όπως αποδείχτηκε πρόσφατα με την επαναπροσέγγιση του με τη Σαουδική Αραβία.

Θα είναι ένας πόλεμος που θα κρατήσει σε βάθος χρόνου;

Η Χαμάς δήλωσε ότι η εισβολή ήταν μόνο η αρχή της «Επιχείρησης Καταιγίδα Αλ Άκσα», ενώ το Ισραήλ κηρύχτηκε άμεσα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και προχώρησε σε «εκτεταμένη κινητοποίηση των εφεδρειών». Αν το χθες μπορεί να αποκαλύψει το αύριο τότε οι συγκρούσεις που προηγήθηκαν τα χρόνια μετά τη Δεύτερη Ιντιφάντα, από το 2005 δηλαδή και έπειτα, τότε είναι πιθανό ο πόλεμος που μόλις ξεκίνησε να έχει διάρκεια από ολίγες εβδομάδες έως και ολίγους μήνες.

Οι συνθήκες, ωστόσο, είναι πια από πολλές απόψεις πρωτόγνωρες και γι’ αυτό ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου είπε ότι  ο πόλεμος αυτός «θα είναι μεγάλος σε διάρκεια και δύσκολος», προβλέποντας ότι «θα αλλάξει τη Μέση Ανατολή».

Πόσες πιθανότητες υπάρχουν επιτυχούς διαμεσολάβησης μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων;

Υπάρχουν χώρες, όπως η Αίγυπτος και το Κατάρ, που έχουν επιρροή στην παλαιστινιακή πλευρά και διαμεσολαβούν «παραδοσιακά» μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων, σημειώνει σχετικό άρθρο του γαλλικού πρακτορείου ειδήσεων AFP.

Η ένταση και το εύρος όμως της επίθεσης που εξαπέλυσε η Χαμάς καθιστούν πια πολύ πιο δύσκολο το έργο της όποιας διαμεσολάβησης, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, είναι η κοινή εκτίμηση των περισσότερων διεθνών αναλυτών.