Γνωστή ως μούσα του Christian Dior – Η Mizza Bricard ήταν πολλά περισσότερα από αυτό

Σε μια πρόχειρη αναζήτηση στη Google το όνομά της, Mizza Bricard, συμπληρώνεται από  δελεαστικές λεπτομέρειες: Δεν φορούσε ποτέ εσώρουχα, ήταν μια demimondaine, που είναι ένας κομψός γαλλικός τρόπος για να πεις εργαζόμενη στο σεξ, και κάποτε εμφανίστηκε σε μια γυμνή επιθεώρηση. Αυτή ήταν, λοιπόν, η Mizza Bricard και για αυτή την τόλμη της κέρδισε την περίοπτη θέση της στον χώρο της μόδας; Οι μούσες και τα ρούχα, άλλωστε, πάνε μαζί –είναι νόμος, όπως η Chanel και η Schiaparelli δεν πρέπει ποτέ να βρεθούν στο ίδιο δωμάτιο. Υπάρχει, όμως και η χειραφετημένη ιστορία, πίσω από τον κατασκευασμένο μύθο.

«Ήταν εξαιρετικά όμορφη, εξαιρετικά λεπτή, πολύ τέλεια πίσω από το πέπλο της και είχε τα πιο όμορφα χέρια που έκαναν μαγικά όταν δούλευε» έχει πει για αυτήν η κόμισσα, Jacqueline de Ribes, περιγράφοντας την Bricard.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Mizza @Dior (@mizza.bricard)

Δε φοβόταν τη σεξουαλικότητά της  

Όταν η Mizza φωτογραφήθηκε από τη σπουδαία Αμερικανίδα φωτογράφο, Louise Dahl-Wolfe, ενώ ήταν ντυμένη με ένα γούνινο παλτό που είχε κατεβάσει για να αποκαλύψει ένα σημείο του ώμου της, γέρνοντας προς τα μπρος, ήταν σαν να έδωσε την κάρτα της -«Κυρίες και κύριοι, αυτή είμαι». Αν συνδυάσουμε αυτή την εικόνα με τις ιστορίες περί γύμνιας, είναι εύκολο να πιστέψουμε ότι το μόνο που έκανε η Mizza ήταν να χρησιμοποιήσει τα πράσινα μάτια της, το ντεκολτέ της και το πικάντικο παρελθόν της για να εμπνεύσει τον Christian Dior να φτιάξει τα θρυλικά του πατρόν, τα οποία κρατούν τη δημοφιλία τους, μέσα στα χρόνια, αναλλοίωτη. Δεν είναι και λίγο, βέβαια, αλλά υπάρχει και η φεμινιστική πλευρά αυτής της γυναίκας, όπως συμβαίνει με όλες τις γυναίκες-μούσες των οποίων η φωτεινή τους πλευρά έχει μείνει, εσκεμμένα, στο σκοτάδι.

Ας πάρουμε, για παράδειγμα, τις περιπτώσεις μία μία. Η Ντόρα Μάαρ ήταν η ερωμένη και έμπνευση του Πικάσο. Η Καμίλ Κλοντέλ ξεσήκωσε τον Ροντέν σε λάμψη. Η Loulou de la Falaise έγινε η ζωντανή κούκλα του Yves Saint Laurent. Αλλά, μήπως, η Μάαρ δεν ζωγράφιζε; Η Κλοντέλ δεν ήταν γλύπτρια; Η de la Falaise δεν σχεδίασε μερικά εντυπωσιακά κοσμήματα; Γιατί λοιπόν η τέχνη τους δεν είναι το πρώτο πράγμα που βλέπει κανείς όταν ψάχνει τα ονόματά τους; Γιατί η λέξη μούσα έρχεται πάντα πολύ πριν από την ιδιοφυΐα τους;

Μήπως απλά επειδή ήταν γυναίκα και, στη δουλειά της τέχνης, οι γυναίκες είναι πάντα μόνο η σπίθα και ποτέ το πυροτέχνημα που συγκλονίζει το πλήθος;

Photo: YouTube

Το ίδιο συνέβη και στην Mizza Bricard

Υπάρχει μια άλλη εκδοχή της εκεί έξω, μια εκδοχή που ελάχιστα μοιάζει με τη γυναίκα που πατρονάρεται και εξευτελίζεται σε κάθε άρθρο που γράφεται γι’ αυτήν τα τελευταία 40 και πλέον χρόνια.

Σε αυτή την εναλλακτική και σχεδόν αδημοσίευτη εκδοχή, η συγγραφέας μόδας Elene Foster λέει, σε ένα προφίλ εφημερίδας του 1950: «Η Mizza είναι το πιο σημαντικό πρόσωπο στο προσωπικό του Dior, δεύτερη μετά τον ίδιο τον μεγάλο άνδρα, είναι η πρώτη βοηθός σχεδιάστρια του Christian Dior».

Πρώτη βοηθός σχεδιαστή; Δεύτερη μετά τον ίδιο τον μεγάλο άνδρα; Καμία αναφορά στη λέξη μούσα; Ίσως η Foster έκανε κάποιο λάθος; Αλλά όχι. Αν ανατρέξει κανείς στα αρχεία, θα βρει την αλήθεια αυτής της ιστορίας.

Δείτε ένα βίντεο με τις γυναίκες του οίκου Dior 

Τα πολλά ονόματα της πολυσχιδούς προσωπικότητας

Η Mizza Bricard ξεκίνησε τη ζωή της ως Germaine Louise Neustadt. Αργότερα ήταν γνωστή ως Madame Biano, Madame B., Madame Biano-Bricard και Mitzah Bricard.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1920 και στη δεκαετία του 1930, η Madame Biano ήταν η επικεφαλής σχεδιάστρια της Mirande, μιας γαλλικής εταιρείας μόδας που δημιουργήθηκε από τον οίκο Doucet, έναν από τους μεγαλύτερους ομίλους μόδας των αρχών του 20ού αιώνα. Οι απόψεις της ήταν τόσο καλές που της ανατέθηκε να γράφει στήλες για αμερικανικές εφημερίδες σχετικά με τις τελευταίες τάσεις της μόδας δημιουργώντας ταυτόχρονα η ίδια τις τάσεις της μόδας.

Το 1934, η Vogue ανέφερε ότι η Madame Biano φορούσε ένα μικρό τουπέ – ένα αποσπώμενο αξεσουάρ φτιαγμένο από τις δικές της μπούκλες – σε ένα βραδινό σαλόνι, την τέλεια λύση για όποιον ήθελε να πειραματιστεί με μια φράντζα χωρίς δεσμεύσεις. Μετά από αυτό, η φράντζα ως αξεσουάρ εθεάθη παντού για μία ή δύο σεζόν. Σχεδίασε για τις βασιλικές οικογένειες της εποχής -η βασίλισσα της Ισπανίας αγόρασε ρούχα που δημιούργησε η Mizza. Πριν εργαστεί για τον Dior, ήταν βοηθός σχεδιαστή στην εταιρεία Molyneux. Αφού διέφυγε από τους Ναζί, κανένας άλλος από τον μεγάλο Cristobàl Balenciaga δεν της έδωσε ένα ολόκληρο στούντιο πιλοποιίας για να διευθύνει.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Mizza @Dior (@mizza.bricard)

Μεγαλύτερη σχεδιάστρια από τη θρυλική Κοκό Σανέλ;

Τα ίχνη αυτής της εξαιρετικής, δημιουργικής ζωής της Mizza Bricard υπάρχουν σε επιστολές που παραμένουν σε αρχεία στην Ευρώπη και την Αμερική. Για παράδειγμα, οι σημειώσεις του διάσημου φωτογράφου μόδας, του Βρετανού κοσμοπολίτη, Cecil Beaton αναφέρουν: «Υπάρχουν στον κόσμο της μόδας εκείνοι των οποίων τα ονόματα έχουν γίνει οικείες λέξεις, υπάρχουν και άλλοι που παραμένουν αφανείς, αλλά που χαίρουν της μεγαλύτερης εκτίμησης από τα λαμπρότερα ταλέντα: Η Mizza Bricard είναι μια τέτοια. Οι μεγαλύτεροι μόδιστροι γνωρίζουν την αξία της». Και στη νεκρολογία της Mizza, από την Αγγλίδα Lady Jane Abdy, ακούστηκε το εξής: «Πολλοί τη θεωρούσαν μεγαλύτερη σχεδιάστρια από την Κοκό Σανέλ».

Μεγαλύτερη σχεδιάστρια από τη θρυλική Κοκό Σανέλ; Πώς μια γυναίκα που επηρέασε και σχεδίασε για δύο από τα μεγαλύτερα ταλέντα της μόδας – τον Balenciaga και τον Dior – έγινε μια πόρνη χωρίς εσώρουχα, της οποίας η μόνη αξίωση για φήμη ήταν να χαρίσει στον Christian Dior την έμπνευση να σχεδιάσει φορέματα που άλλαξαν τον κόσμο της μόδας για πάντα; (σ.σ. Λέγεται ότι το κομψό New Look ο Dior το σχεδίασε πάνω στον σωματότυπο της Mizza, με τη λεπτή μέση). Γιατί οι γυναίκες είναι πάντα και για πάντα μόνο η έμπνευση στη δημιουργική διαδικασία και όχι ο πραγματικός δημιουργός;

Και πότε θα έρθει η στιγμή που μια γυναίκα που εργάζεται δίπλα σε έναν άνδρα θα τυγχάνει ισότιμου σεβασμού και όχι του υποτιμητικού τίτλου «μούσα»;

Photo: YouTube

Μήπως επειδή η Mizza ήταν όμορφη;

Ήταν επειδή ήταν τόσο απίστευτα ταλαντούχα, αλλά ποτέ δεν κρέμασε μια μαρκίζα με το όνομά της έξω από μια παρισινή μπουτίκ; Μήπως επειδή διέθετε μια από τις πιο εκπληκτικές συλλογές κοσμημάτων στο Παρίσι, μια συλλογή που επιμελήθηκε σε μεγάλο βαθμό η φίλη της και σχεδιάστρια κοσμημάτων του οίκου Cartier, η Τζιν Τουσάντ -φημολογείται από μεταγενέστερους συγγραφείς ότι της την είχαν χαρίσει ο Αγά Χαν και ένας Τούρκος πρίγκιπας. Εξάλλου, πώς θα μπορούσε μια γυναίκα να αποκτήσει τότε ένα περιδέραιο από επτά σειρές μαργαριταριών χωρίς να παραχωρήσει ορισμένες χάρες γι’ αυτό;

Ή μήπως απλά επειδή ήταν γυναίκα και στη δουλειά της τέχνης, οι γυναίκες είναι πάντα μόνο η σπίθα, ποτέ το πυροτέχνημα που συγκλονίζει το πλήθος, ο λευκός καμβάς αλλά ποτέ το αριστούργημα; Τι θα έλεγε η αποκαλούμενη μούσα του Κλιμτ, η Emilie de Flöge – επίσης ταλαντούχα σχεδιάστρια μόδας – αν μπορούσε να δει πώς αποφάσισε η ιστορία να τη θυμάται; Τι θα έλεγαν η Maar, η de la Falaise και η Claudel; Και πότε θα έρθει η στιγμή που μια γυναίκα που εργάζεται δίπλα σε έναν άνδρα θα τυγχάνει ισότιμου σεβασμού και όχι του υποτιμητικού τίτλου «μούσα»;

Ελλείψει απάντησης σε αυτό το ερώτημα, ας δούμε μια περιγραφή της Mizza από το παρισινό μανεκέν Praline, που γράφει στα απομνημονεύματά της το 1951: «Ο Ντιόρ προστατεύεται από τον Θεό. Και τις θεές επίσης. Μια από αυτές είναι η εξαίσια Madame Bricard, με την ωχρή επιδερμίδα και τα πράσινα μάτια, μια γυναίκα από άλλον πλανήτη…»

Ιέρεια και θεά. Δεν χρειάζεται να ψάξει κανείς πολύ μακριά για να βρει μια γυναίκα που έχει αναδιαμορφωθεί από τα μέσα ενημέρωσης, τα κουτσομπολιά και την κακία σε κάτι λιγότερο από αυτό που ήταν στην πραγματικότητα. Συμβαίνει εδώ και αιώνες και συμβαίνει ακόμα. Ας ελπίσουμε οι γυναίκες σε 100 χρόνια να μην γράφουν ακόμα άρθρα όπως αυτό, ότι η Mizza και οι συνάδελφοί της δημιουργοί θα λάβουν μια μέρα τους επαίνους και την αναγνώριση που τους αξίζει.

*Με στοιχεία από smh.com.au