Ισραήλ: Το προφίλ του ηγέτη της Χαμάς – Πώς ο Ισμαήλ Χανίγια έγινε ο Νο.1 εχθρός

Κορυφαία στρατηγική προτεραιότητα του Ισραηλινού Στρατού από το περασμένο Σάββατο είναι να εξοντώσει την ηγεσία της Χαμάς, που επέφερε ένα άνευ προηγούμενου πλήγμα στο Ισραήλ.

«Δεν θα σταματήσουμε την προσπάθεια εξάλειψης ανώτερων αξιωματούχων της Χαμάς, αυτή είναι κορυφαία προτεραιότητα» δήλωσε ο εκπρόσωπος του αντιναύαρχου Ντάνιελ Χαγκάρι.

Ήδη η ισραηλινή στρατιωτική μηχανή εξόντωσε δύο μέλη του πολιτικού της γραφείου της Χαμάς, τον Ζακάρια Αμπού Αμάρ και τον Τζαβάντ Αμπού Σαμάλα, ενώ έπληξε το σπίτι της οικογένειας του αρχηγού της στρατιωτικής πτέρυγας του Μοχάμεντ Ντέιφ.

Ωστόσο, ο «νούμερο ένα» στόχος είναι αναμφίλεκτα ο άνθρωπος που παρακολουθούσε με ικανοποίηση από ένα γραφείο στη Ντόχα το μπαράζ ρουκετών και την επίθεση μαζί με άλλα στελέχη της Χαμάς, προτού πέσουν στα γόνατα και ευχαριστήσουν τον Αλλάχ. Πρόκειται για τον πολιτικό ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια.

Καταζητείται

Ο Ισμαήλ Χανίγια εδρεύει στο εξωτερικό από το 2019, αν και δεν είναι γνωστό που κινείται ακριβώς. Μέχρι το 2006 ήταν μια σχετικά άγνωστη φιγούρα μέχρι που βρέθηκε επικεφαλής της λίστας της Χαμάς που κέρδισε τις παλαιστινιακές βουλευτικές εκλογές τον Ιανουάριο του 2006.

Είχε αναδειχθεί ως στενός συνεργάτης του πνευματικού της Χαμάς Σεΐχη Αχμάντ Γιασίν, ο οποίος σκοτώθηκε σε αεροπορική επιδρομή το 2004, ανέφερε το Associated Press.

Ο Ισμαήλ Χανίγια ανέλαβε την εξουσία το 2017 και επανεξελέγη το 2021, ενώ το 2018 χαρακτηρίστηκε τρομοκράτης από τις ΗΠΑ

Εκείνη τη χρονιά, η Χαμάς ανέλαβε την εξουσία στη Γάζα αφού νίκησε το αντίπαλο πολιτικό κόμμα Φάταχ, που ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Όχθης.

Έκτοτε, η Χαμάς έχει επανειλημμένα εκτοξεύσει πυραύλους στο Ισραήλ από τη Γάζα, ενώ το το Ισραήλ με τη σειρά του, όχι μόνο έχει προβεί σε δολοφονίες και αμάχων, αλλά έχει αποκλείσει το έδαφος και τους κατοίκους του από ξηρά, αέρα και θάλασσα, επιτρέποντας μόνο μια μικρή ροή αγαθών και ανθρώπων μέσω δύο χερσαίων διασταυρώσεων, οι οποίες αποκόπηκαν μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023.

O Χανίγια εξελέγη πρόεδρος του πολιτικού γραφείου της Χαμάς το 2017 και επανεξελέγη το 2021. Όπως έχει αναφέρει και το BBC, για χρόνια θεωρούνταν πραγματιστής στις τάξεις του αραβικού κινήματος και ήταν ανοιχτός στον διάλογο με το Ισραήλ, επιμένοντας όμως πάντα ότι θα έπρεπε το Ισραήλ να αναγνωρίσει τα δικαιώματα των Παλαιστινίων πριν ξεκινήσουν οι συνομιλίες.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ χαρακτήρισε τον Χανίγια τρομοκράτη το 2018, λέγοντας: «Η Χανίγια έχει στενούς δεσμούς με τη στρατιωτική πτέρυγα της Χαμάς και υπήρξε υπέρμαχος του ένοπλου αγώνα, μεταξύ άλλων εναντίον αμάχων».

Ο Ισμαήλ Χανίγια στη Λωρίδα της Γάζας

Από το αμφιθέατρο στην δεύτερη ιντιφάντα

Η πορεία όμως του Χανίγια, είναι ενδεικτική του περάσματός του από τον ακτιβισμό στην βίαιη αντίσταση στην ισραηλινή κατοχή.

Γεννήθηκε το 1962 στον προσφυγικό καταυλισμό Shati στα δυτικά της πόλης της Γάζας, αφού οι γονείς του εγκατέλειψαν το σπίτι τους κοντά στη σημερινή ισραηλινή πόλη Ακσελόν κατά τη διάρκεια του αραβο-ισραηλινού πολέμου του 1948.

Σπούδασε Αραβική Φιλολογία στο Ισλαμικό Πανεπιστήμιο της Γάζας, όπου αναμείχθηκε στο ισλαμιστικό κίνημα. Από το Πανεπιστήμιο αποφοίτησε το 1987, ακριβώς τη στιγμή που ξέσπασε στη Γάζα η πρώτη Ιντιφάντα κατά της ισραηλινής κατοχής.

Συνελήφθη από τις ισραηλινές αρχές για συμμετοχή σε διαδηλώσεις αμέσως μετά, αν και η ποινή φυλάκισής του ήταν σύντομη. Το 1988, με τη Χαμάς να έρχεται στο προσκήνιο στη Γάζα ως ηγετικό κίνημα αντίστασης, φυλακίστηκε για δεύτερη φορά για για έξι μήνες. Τo 1989, έχοντας το Ισραήλ αποτύχει να κάμψει την παλαιστινιακή αντίσταση, ο Χανίγια συνελήφθη ξανά και καταδικάστηκε σε τρία χρόνια φυλάκιση.

Μετά την απελευθέρωσή του το 1992, το Ισραήλ απέλασε τον Χανίγια μαζί με τους ανώτερους ηγέτες της Χαμάς Αμπντέλ Αζιζ Ραντίσι και Μαχμούντ Ζακάρ και περισσότερους από 400 άλλους ακτιβιστές στο Νότιο Λίβανο.

Οι ακτιβιστές πέρασαν περισσότερο από ένα χρόνο κατασκηνωμένοι στο συριακό χωριό Marj Elzohur, όπου η ισλαμιστική οργάνωση ομάδα έλαβε πρωτοφανή κάλυψη από τα MME και έγινε γνωστή σε όλο τον κόσμο. Ο Χανίγια επέστρεψε στη Γάζα τον Δεκέμβριο του 1993 και διορίστηκε κοσμήτορας του Ισλαμικού Πανεπιστημίου, ενώ όταν το 1997 το Ισραήλ αποφυλάκισε  τον Σεΐχη Γιασίν, ο Χανίγια διορίστηκε βοηθός του.

Η στενή σχέση των δύο ανδρών οδήγησε στον Χανίγια να αποκτήσει αυξανόμενη προβολή στο κίνημα και έγινε ο εκπρόσωπος της ομάδας στην Παλαιστινιακή Αρχή.

Ξεγλιστρώντας από τους Ισραηλινούς διώκτες

Ήδη το Ισραήλ όμως είχε αποφασίσει να βγάλει από τη μέση όλους τους ηγέτες της Χαμά. Τον Σεπτέμβριο του 2003, ο Χανίγια και ο Σεΐχης Γιασίν τραυματίστηκαν ελαφρά σε ισραηλινή αεροπορική επιδρομή σε πολυκατοικία στην πόλη της Γάζας.

Οι δύο άνδρες έφυγαν από το κτίριο δευτερόλεπτα πριν από την έκρηξη της βόμβας, αφού άκουσαν το ισραηλινό αεροσκάφος να πλησιάζει. Ωστόσο, έξι μήνες αργότερα, ο Σεΐχης Γιασίν σκοτώθηκε από ισραηλινά ελικόπτερα καθώς έφευγε από ένα τζαμί μετά την προσευχή.

Όταν ο διάδοχος του Σεΐχη Γιασίν στη Γάζα, Αμπντέλ Αζιζ Ραντίσι, σκοτώθηκε από το Ισραήλ τον Απρίλιο του 2004, η Χαμάς αποφάσισε να κρατήσει μυστικό το όνομα του νέου ηγέτη της στη Γάζα. Ωστόσο, παλαιστινιακές πηγές ανέφεραν ότι ο εκλεκτός ήταν ο Χανίγια στη «συλλογική ηγεσία» της Χαμάς, μαζί με τον Μαχμούντ Ζαχάρ και τον Σαΐντ αλ Σιγιάμ.

Όταν το 2006, περιέγραψε το κυβερνητικό του πρόγραμμα ο Χανίγιαμ προέτρεψε τις ΗΠΑ και την ΕΕ να μην πραγματοποιήσουν τις απειλές τους ότι θα περικόψουν τη χρηματοδότηση της Παλαιστινιακής Αρχής, εάν η Χαμάς δεν απαρνούνταν τη βία και αναγνωρίσει το Ισραήλ. Τόνισε ότι οι Παλαιστίνιοι δικαιούνται να συνεχίσουν τον αγώνα τους για ανεξαρτησία, αλλά την ίδια στιγμή είχε πει ότι θέλει να έχει συνομιλίες με διεθνείς μεσολαβητές για την επίλυση της σύγκρουσης.

«Η κυβέρνησή μας δεν φείδεται των προσπαθειών για την επίτευξη μιας δίκαιης ειρήνης στην περιοχή, θέτοντας τέλος στην κατοχή και αποκαθιστώντας τα δικαιώματά μας», είχε δηλώσει τότε. Σήμερα όμως δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα.

Με πληροφορίες από BBC, The Washington Post