Μέση Ανατολή – Ουκρανία: δύο οιονεί… ανταγωνιστικοί πόλεμοι;

«Αν ο κόσμος ενώνεται κάθε φορά που κάποιος παίρνει γυναίκες ομήρους και καταδικάζει τα παιδιά ενός άλλου έθνους, η τρομοκρατία δεν θα έχει συμμάχους», τόνισε ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε ομιλία του -μέσω βιντεοκλήσης- στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του ΝΑΤΟ, τη Δευτέρα, στην Κοπεγχάγη.

Καταδικάζοντας την αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, την παρομοίασε με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

«Οι προθέσεις είναι διαφορετικές, αλλά η ουσία είναι η ίδια», τόνισε, στηλιτεύοντας με την ευκαιρία και τον ρόλο του Ιράν, που υποστηρίζει τη Χαμάς και στέλνει στη Μόσχα μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

Όπως και στην Ουκρανία, έτσι και στην πρωτοφανούς έκτασης και έντασης ανοιχτή σύγκρουση μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, οι φόβοι περισσεύουν για ένθεν κακείθεν γενίκευση του πολέμου.

Προσώρας τα εδάφη του Ισραήλ και της Λωρίδας της Γάζας πνίγονται στο αίμα.

Η δε ρωσική εισβολή στην Ουκρανία συνεχίζεται για 19ο μήνα, με πενιχρά για το Κίεβο αποτελέσματα από την αργόσυρτη αντεπίθεση των δυνάμεών του, παρά τη συνεχή και ολένα ισχυρότερη στρατιωτική βοήθεια από τη Δύση.

Εν μέσω συμμαχικής κόπωσης, αυξανόμενων εσωτερικών προβλημάτων στις ΗΠΑ και στην ΕΕ και με τον χρόνο να μετρά πλέον αντίστροφα για τις κρίσιμες αμερικανικές προεδρικές εκλογές και για τις ευρωεκλογές το 2024, τα χρονικά περιθώρια δείχνουν να στενεύουν.

Ο προβληματισμός ήδη περισσεύει ότι η επικίνδυνη κλιμάκωση μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς -πολλώ μάλλον η επέκτασή της- θα έχει αντίκτυπο στην Ουκρανία με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, παρά το γεγονός ότι τα δύο μέτωπα χωρίζει μια απόσταση περίπου 2 χιλιάδων χιλιομέτρων.

Στο φόντο μιας «φλεγόμενης» Μέση Ανατολής -όπου εμπλέκονται με τον ένα την τον άλλο τρόπο διάφοροι πρωταγωνιστές της ουκρανικής κρίσης- οι ανησυχίες στο Κίεβο εντείνονται για την προοπτική μιας «παγωμένης σύγκρουσης» με τη Ρωσία.

Στιγμιότυπο από την αντεπίθεση των ουκρανικών δυνάμεων στα ανατολικά μέτωπα του πολέμου

«Πόλεμος» για τα όπλα

Το εμπόλεμο πλέον Ισραήλ δεν προμηθεύει με πυρομαχικά και οπλικά συστήματα τις Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας.

Για την ακρίβεια επισήμως τις αρνείται, καθώς προσπαθεί να διατηρήσει τις λεπτές ισορροπίες στις σχέσεις με τη Ρωσία, απαραίτητες και για τις συχνές πυκνές ισραηλινές επιδρομές κατά ιρανικών πολιτοφυλακών στα γειτονικά εδάφη της Συρίας.

Αναφέρεται ωστόσο ότι πυρομαχικά από αποθήκες του αμερικανικού στρατού στο Ισραήλ καταλήγουν στην Ουκρανία.

«Το Πεντάγωνο αξιοποιεί ένα τεράστιο, αλλά ελάχιστα γνωστό απόθεμα αμερικανικών πυρομαχικών στο Ισραήλ για να βοηθήσει στην κάλυψη της τρομερής ανάγκης της Ουκρανίας για βλήματα πυροβολικού στον πόλεμο με τη Ρωσία» ανέφεραν σε πρόσφατο δημοσίευμά τους οι New York Times, επικαλούμενες Αμερικανούς και Ισραηλινούς αξιωματούχους.

Εξαιρετικά χρήσιμο, εν μέσω προβλημάτων στην παραγωγή της δυτικής αμυντικής βιομηχανίας, το εν λόγω απόθεμα «παρέχει όπλα και πυρομαχικά για χρήση από το Πεντάγωνο σε συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή», εξηγούσε το δημοσίευμα.

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες επέτρεψαν επίσης στο Ισραήλ να έχει πρόσβαση στις προμήθειες σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης».

Αυτή έχει πλέον σημάνει για το Τελ Αβίβ, που -όπως αναφέρουν αξιωματούχοι του- ζουν τη δική τους «11η Σεπτεμβρίου».

Ο Λευκός Οίκος εν τω μεταξύ ήδη ανακοίνωσε «πρόσθετη βοήθεια στις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις», καθώς η ακροδεξιά κυβέρνηση Νετανιάχου ετοιμάζεται για πλήρους κλίμακας στρατιωτική επιχείρηση στη Λωρίδα της Γάζας.

Αναμένεται να είναι ένας πόλεμος διαρκείας, με μόνιμο τον κίνδυνο περιφερειακής διάχυσης.

Σενάριο, που πρωτίστως η Δύση θα προσπαθήσει να αποφύγει με κάθε μέσο.

Καταδεικνύοντας ωστόσο το υψηλό διακύβευμα, ο στρατός των ΗΠΑ καλεί ήδη το διχασμένο, δυσλειτουργικό και σε καθεστώς χάους -με τη Βουλή των Αντιπροσώπων «ακέφαλη»- Κογκρέσο να εγκρίνει πρόσθετη χρηματοδότηση για την άμεση αναπλήρωση των στρατιωτικών αποθεμάτων του Πενταγώνου.

Μεθεόρτια των φονικών βομβαρδισμών στη Λωρίδα της Γάζας, στο πλαίσιο των ισραηλινών αντιποίνων στην επίθεση της Χαμάς

Συμμαχία στο… «ζύγι»;

«Είναι πραγματικά σημαντικό όσον αφορά τα πυρομαχικά ιδιαίτερα και την ικανότητά μας να υποστηρίξουμε δυνητικά τους Ισραηλινούς και τους Ουκρανούς ταυτόχρονα», δήλωσε η Κριστίν Γουόρμουθ,  γραμματέας του αμερικανικού στρατού και κορυφαίο στέλεχος του υπουργείου Άμυνας.

Η επανεξέταση των αιτημάτων του Ισραήλ για υποστήριξη είναι ακόμη σε «πρώιμα στάδια», υπογράμμισε, συμπεριλαμβανομένου του εάν η παροχή τέτοιας βοήθειας θα επηρεάσει τη στρατιωτική ετοιμότητα των ΗΠΑ.

«Θα έλεγα όμως», υπογράμμισε, «ότι όπως ακριβώς κάνουμε με την Ουκρανία, υπάρχει η ίδια πρόθεση και για το Ισραήλ».

Όμως οι Ρεπουμπλικάνοι, που ελέγχουν τη Βουλή των Αντιπροσώπων και αντιτίθενται στην παροχή περισσότερης βοήθειας στο Κίεβο -όπως ήδη συνέβη με το επίμαχο νομοσχέδιο βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης της ομοσπονδιακής κυβέρνησης μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου- «είναι πιθανό να υποστηρίξουν ότι η Ουάσιγκτον πρέπει να δώσει προτεραιότητα στον παλιό της φίλο και δεν έχει την πολυτέλεια να βοηθήσει και τους δυο», παρατηρεί το CNN.

Αν και οι ανάγκες των Ισραηλινών και των Ουκρανών είναι διαφορετικές από ορισμένες βασικές απόψεις, ως ακανθώδες θέμα αναδεικνύονται οι προμήθειες σε βλήματα πυροβολικού 155 χιλιοστών, στις οποίες βασίζονται σε μεγάλο βαθμό και οι δύο χώρες.

Πράγματι, παρατηρεί το Politico, η άντληση από τα υπάρχοντα αποθέματα των ΗΠΑ θα ασκούσε μεγαλύτερη πίεση τόσο στο Πεντάγωνο, όσο και στην αμυντική βιομηχανία, που «δυσκολεύεται με την κάλυψη νέων συμβολαίων και με την αύξηση παραγωγής ορισμένων πυρομαχικών, τα οποία έχουν σταλεί στην Ουκρανία».

Το υπουργείο Άμυνας εργάζεται «σε πλήρη έκταση, συμπεριλαμβανομένης της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ», αναφέρει το δημοσίευμα, «για να καθορίσει ποια όπλα που βρίσκονται στα αμερικανικά αποθέματα μπορούν να διατεθούν γρήγορα για την άμυνα του Ισραήλ».

Επίσης «ασκεί πιέσεις στην αμυντική βιομηχανία για επιτάχυνση της παράδοσης εκκρεμών ισραηλινών παραγγελιών για στρατιωτικό εξοπλισμό», δήλωσε Αμερικανός αξιωματούχος.

Ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι στην παρέμβασή του στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του ΝΑΤΟ

Λεπτές ισορροπίες

Στην Ουκρανία υπάρχει πλέον ανησυχία ότι η ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή θα απομακρύνει από το επίκεντρο της προσοχής της Δύσης τον δικό της πόλεμο έναντι της Ρωσίας, γράφει το Politico στο Morning Defense.

Στο Κίεβο, παρατηρεί, υπάρχει η αίσθηση ότι η υποστήριξη από  ορισμένες χώρες διολισθαίνει.

Άλλοι αναλυτές, όπως ο Ολεξάντρ Κράιβ -ειδικός σε θέματα εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ στην ουκρανική δεξαμενή σκέψης Prism- βλέπουν το «ποτήρι μισογεμάτο».

«Η πρόσφατη κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή θα ενθαρρύνει τις δυτικές χώρες για μια πιο ριζοσπαστική προσέγγιση όσον αφορά την υποστήριξη των συμμάχων τους», δήλωσε στο Newsweek.

«Δεν πρόκειται για “λιγότερα όπλα, περισσότερη ειρήνη”. Πρόκειται για την παροχή εργαλείων», υπογράμμισε, «για τη διαφύλαξη της ειρήνης».

Στο μεσοδιάστημα τόσο η Μόσχα, όσο και το Κίεβο επιχειρούν να συνδέσουν -κάθε πλευρά με τη δική της οπτική- τις δύο συγκρούσεις.

Εν χορώ ο αναπληρωτής πρόεδρος του Ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, και η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, άφησαν αιχμές ότι τα δυτικής κατασκευής όπλα που δόθηκαν στην Ουκρανία πιθανόν τώρα να χρησιμοποιούνται, μέσω της «μαύρης αγοράς», κατά του Ισραήλ.

«Ο ρωσικός στρατός έχει ήδη παραδώσει στους τρομοκράτες της Χαμάς όπλα κατασκευής ΗΠΑ και ΕΕ που έχουν κατασχεθεί κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών στην Ουκρανία», αντέτεινε η ουκρανική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών GUR.

Τούτων λεχθέντων, με ενδιαφέρον αναμένεται η εξέλιξη της μεσολαβητικής πρωτοβουλίας που επιδιώκει να αναλάβει η Μόσχα, ανακοινώνοντας ότι βρίσκεται σε επαφή με το Ισραήλ και με τους Παλαιστίνιους, ενόσω η ίδια συνεχίζει την εισβολή στην Ουκρανία.