Φρένο στις αυξημένες δημόσιες δαπάνες πρόκειται να βάλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το 2024 καθώς επιστρέφουν από το επόμενο έτος οι δημοσιονομικοί κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Στόχος των αλλαγών αυτών είναι να ξεκινήσει η περίοδος αποκλιμάκωσης του αυξημένου χρέους στα κράτη-μέλη και την ίδια στιγμή η προσπάθεια για δημοσιονομική βιωσιμότητα των κρατών – μελών της Ε.Ε. να συνδυαστεί με ενέργειες που θα διασφαλίσουν ότι στην ενωμένη Ευρώπη εξακολουθούν να γίνονται αρκετές επενδύσεις, ώστε να διατηρηθεί η αναπτυξιακή δυναμική της.
Σε όλα αυτά κανείς δεν πρέπει να παραβλέψει το γεγονός ότι η Ελλάδα στοχεύει πρώτα απ΄ όλα στην ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας παρά το γεγονός ότι η χώρα δέχθηκε ισχυρό πλήγμα από τις καταστροφικές πυρκαγιές και πλημμύρες και τη διαρκή αναζήτηση πόρων εντός και εκτός χώρας για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας των πληγέντων είτε αυτοί είναι απλοί πολίτες είτε επιχειρήσεις.
Ο Κοστέλο για Ελλάδα
Όλα τα παραπάνω βρέθηκαν στο τραπέζι συζήτησης που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στο πλαίσιο του 2ου Συνεδρίου Ανατολικής Μεσογείου & Νοτιοανατολικής Ευρώπης, που διοργανώνεται από το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών.
Ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής οικονομικών υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ντέκλαν Κοστέλο αναφέρθηκε στην ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας από την Ελλάδα επισημαίνοντας ότι, παρότι αυτή επισκιάστηκε από τις καταστροφικές πλημμύρες και πυρκαγιές, δεν παύει να είναι ένα «φανταστικό επίτευγμα», που δείχνει ότι η συνεπής εφαρμογή της σωστής πολιτικής λειτουργεί.
Στη συνέχεια επισήμανε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήδη ανακοίνωσε ξεκάθαρα ότι η γενική ρήτρα διαφυγής (από τους κανόνες του Συμφώνου) απενεργοποιείται στο τέλος του έτους. Πλέον, το μεγάλο ερώτημα είναι αν θα υπάρξει, πριν από τη λήξη του 2023, συμφωνία ως προς την πρόταση για την επικαιροποίηση και τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ. Ο κ.Κοστέλο πρόσθεσε ότι η Επιτροπή έχει θέσει στο τραπέζι ένα σύνθετο πακέτο νομοθετικών προτάσεων, μέσω του οποίου ουσιαστικά επιχειρείται η απλοποίηση των κανόνων, η δημοσιονομική βιωσιμότητα σε όλα τα κράτη-μέλη και ταυτόχρονα η διασφάλιση της ύπαρξης επαρκών επενδύσεων, ώστε να προστατευτεί το αναπτυξιακό δυναμικό της ΕΕ. Για να επιτευχθεί αυτό, πρόσθεσε ο κ.Κοστέλο, χρειάζεται να υπάρξει «ιδιοκτησία» της εφαρμογής όλων αυτών των πολιτικών από τα κράτη-μέλη.
Συμπλήρωσε, πάντως, ότι υπάρχουν σημαντικές συζητήσεις για τις ασφαλιστικές δικλείδες που πρέπει να τεθούν, λαμβανομένων υπόψη παραγόντων όπως το δύσκολο οικονομικό περιβάλλον στην ΕΕ έπειτα από τα διαδοχικά σοκ, ο πληθωρισμός και η ανάγκη να επιτευχθεί συμφωνία πάνω σε νέους δημοσιονομικούς κανόνες για τη στήριξη των επενδύσεων.
Συμβιβασμός
Από τη μεριά του ο πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ) κ. Μιχάλης Αργυρού επισήμανε ότι είναι στη σωστή κατεύθυνση και ισορροπημένες οι προτάσεις και η προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο ζήτημα επαναφοράς των δημοσιονομικών κανόνων στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης εκφράζοντας, παράλληλα, την αισιοδοξία του ότι τελικά η ΕΕ θα καταλήξει σε έναν αμοιβαία αποδεκτό συμβιβασμό.
Πρόσθεσε ότι είναι γενική η αναγνώριση του γεγονότος ότι έπειτα από τα μεγάλα δίδυμα σοκ της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης, η ΕΕ ανταποκρίθηκε επιθετικά με τις κατάλληλες κινήσεις, με αποτέλεσμα να μην υπάρξει η μακρά ύφεση, που παρατηρήθηκε στην προηγούμενη κρίση. Ωστόσο, σε μια περίοδο που ο λόγος δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ στα κράτη-μέλη παραμένει υψηλός, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάποια δημοσιονομική προσαρμογή είναι τώρα απαραίτητη: απαραίτητη, αλλά χρειάζεται ταυτόχρονα να είναι ισορροπημένη, καθότι «πρέπει να σχεδιαστεί με τρόπο, ώστε να μην επηρεάζει αρνητικά τις επενδύσεις και την ανάπτυξη».
Το μήνυμα των επιχειρήσεων
Στη συζήτηση συμμετείχε και ο αντιπρόεδρος της Philip Morris International, South-East Europe κ. Χρήστος Χαρπαντίδης, ο οποίος αναφερόμενος στο γεγονός ότι η Ε.Ε. επιστρέφει στη δημοσιονομική πειθαρχία του Συμφώνου Σταθερότητας επισήμανε ότι θα πρέπει να δοθεί προσοχή σε τρεις πτυχές. Πρώτον, στη συνέχιση της πράσινης μετάβασης, όπου όχι απλά δεν πρέπει να χαθεί χρόνος, αλλά χρειάζεται επιτάχυνση. Δεύτερον, στην τόνωση της ανταγωνιστικότητας, δεδομένου ότι η συνέχιση της εκβιομηχάνισης της Ευρώπης είναι αναγκαία επισημαίνοντας ότι οι κυβερνητικές πολιτικές βοηθούν, αλλά «και εμείς, ως επιχειρήσεις, έχουμε την ευθύνη να κάνουμε τολμηρά βήματα μπροστά, να επενδύσουμε, να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας και να δώσουμε ώθηση στις εξαγωγές». Και τρίτο και πιο σημαντικό, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι η ανθρωποκεντρικότητα των εφαρμοζόμενων πολιτικών, με μέριμνα για πολίτες, εργαζόμενους και καταναλωτές, με δράσεις τόσο από την ΕΕ, όσο και από τον ιδιωτικό τομέα. Ο κ. Χαρπαντίδης σημείωσε ακόμα ότι η τρέχουσα περίοδος απαιτεί ευελιξία, ενώ υπενθύμισε ότι από το 2017 έως σήμερα η εταιρεία έχει επενδύσει 1,3 δισ. δολάρια στη νοτιοανατολική Ευρώπη, δημιουργώντας πάνω από 2000 νέες θέσεις εργασίας στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες της περιοχής.
Ο πρέσβης της Ελλάδας στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΑΣΑ), καθηγητής κ. Γιώργος Παγουλάτος, ως συντονιστής της συζήτησης υπενθύμισε ότι μετά το 2008 η μία κρίση διαδέχεται την άλλη και ότι ακόμα και οι όροι «polycrisis» (η ταυτόχρονη εκδήλωση πολλών κρίσεων ή καταστροφικών γεγονότων) και «permacrisis» (η εξαιρετικά παρατεταμένη περίοδος αστάθειας και ανασφάλειας, ιδίως σε συνέχεια καταστροφικών γεγονότων) φαίνεται να υποτιμούν τις δυσκολίες που βίωσε η ΕΕ τα τελευταία χρόνια.