Πώς το ραδιενεργό νέφος του Τσερνόμπιλ έφτασε στην Ελλάδα

Ηταν ξημερώματα της 26ης Απριλίου του 1986, λίγες ημέρες πριν από το Πάσχα, όταν η ανθρωπότητα θα βίωνε το μεγαλύτερο πυρηνικό ατύχημα στην Ιστορία.

Λίγο πριν από τη 01.30 τα ξημερώματα, οι εργαζόμενοι στον αντιδραστήρα 4 του πυρηνικού σταθμού παραγωγής ενέργειας στο Τσερνόμπιλ της σημερινής Ουκρανίας ξεκινούσαν προγραμματισμένες εργασίες συντήρησης για να ελέγξουν τα συστήματα ασφαλείας του εργοστασίου.

Η δοκιμή απέτυχε. Διαδοχικές εκρήξεις τίναξαν στον αέρα το ατσάλινο κάλυμμα του αντιδραστήρα, βάρους χιλίων τόνων, και τεράστιες ποσότητες ραδιενεργού υλικού εκλύθηκαν στην ατμόσφαιρα. Υπολογίζεται ότι η ποσότητα ραδιενέργειας που απελευθερώθηκε ήταν σχεδόν 200 φορές μεγαλύτερη από τη ραδιενέργεια που εκλύθηκε από τις δύο ατομικές βόμβες της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι μαζί.

Εντρομοι οι πολίτες προσπαθούσαν να ενημερωθούν από τα ΜΜΕ της εποχής: «Τρόμος πάνω από την Ευρώπη»

Ραδιενεργός σκόνη μεταφέρθηκε σχεδόν αστραπιαία πάνω από όλη την Ευρώπη και μέχρι τον Βόρειο Πόλο, ενώ χρειάστηκαν 7.000 τόνοι μετάλλου και 400.000 κυβικά μέτρα σιδηροπαγούς σκυροδέματος, για να θαφτούν οι εκατοντάδες τόνοι πυρηνικών καυσίμων και ραδιενεργών συντριμμιών.

Τη μεγαλύτερη επιβάρυνση δέχτηκαν η Ουκρανία, η Λευκορωσία και η Ρωσία, οι οποίες απορρόφησαν το μεγαλύτερος μέρος της ραδιενεργής μόλυνσης, ενώ το Πρίπιατ, η κοντινότερη πόλη στο Τσερνόμπιλ, εκκενώθηκε δύο μέρες μετά και έγινε έκτοτε ένα απόκοσμο τοπίο – το μέρος όπου άλλοτε ζούσαν 50.000 άνθρωποι δεν κατοικήθηκε ποτέ ξανά. Πολλοί ήταν εκείνοι που είχαν ήδη εκτεθεί σε υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας.

Εφιαλτικές εβδομάδες

Μέσα σε δυο μέρες το ραδιενεργό νέφος έφτασε στη Γερμανία, στη Σουηδία και στην Πολωνία, ενώ τέσσερις μέρες μετά βρισκόταν στη Γαλλία και στη Βρετανία προκαλώντας ραδιενεργό βροχή.

Το έδαφος, το νερό, τα φυτά και τα ζώα μολύνθηκαν. Λίγες μέρες αργότερα ένα τρίτο σύννεφο με βροχή μετέφερε τη ραδιενέργεια στα Βαλκάνια και στη Βόρεια Ελλάδα.

Εντρομοι οι πολίτες προσπαθούσαν να ενημερωθούν από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης της εποχής: «Τρόμος πάνω από την Ευρώπη» έγραφαν οι εφημερίδες.

Οι εβδομάδες που ακολούθησαν ήταν εφιαλτικές, ενώ δεν έλειψαν οι αντιπαραθέσεις που έλαβαν και πολιτικά χαρακτηριστικά. Κάποιοι κατηγορούσαν τις Αρχές για ολιγωρία επειδή δεν υπήρξε απαγόρευση στην κατανάλωση λαχανικών, άλλοι σταμάτησαν τελείως την κατανάλωσή τους ενώ κάποιοι κάτοικοι της Βόρειας Ελλάδας μετακόμισαν προσωρινά στην Αθήνα.

Ενδεικτικό του κλίματος που επικρατούσε είναι το γεγονός ότι το διάστημα μετά την καταστροφή έγιναν 2500 αναγκαστικές διακοπές κύησης για προληπτικούς λόγους.

Οι διαστάσεις των συνεπειών του πυρηνικού ατυχήματος στο Τσερνόμπιλ ως προς τους θανάτους που προκλήθηκαν και τη νοσηρότητα στον γενικό πληθυσμό είναι, σύμφωνα με τους ειδικούς, δύσκολο να αποτιμηθούν, όμως εκτιμάται ότι εξαιτίας του ατυχήματος επηρεάστηκε αρνητικά η υγεία χιλιάδων ανθρώπων.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΑ ΝΕΑ