Καρκίνος του δέρματος: Τελικά το μελάνωμα δεν είναι η πιο φονική μορφή

Το μελάνωμα, ο πιο επιθετικός καρκίνος του δέρματος, δεν αποτελεί τελικά μεγαλύτερο «δολοφόνο» του πληθυσμού σε σύγκριση με τους άλλους δερματικούς καρκίνους, σύμφωνα με νέα μελέτη που παρουσιάστηκε στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας (EADV) το οποίο διεξάγεται στο Βερολίνο από τις 11 ως τις 14 Οκτωβρίου.

Υποδιάγνωση

Από τη μελέτη προέκυψε ότι οι θεωρούμενοι ως πιο «αθώοι» δερματικοί καρκίνοι προκαλούν περισσότερους θανάτους παγκοσμίως από το μελάνωμα. Στη μελέτη αναφέρται επίσης ότι οι καρκίνοι του δέρματος εκτός του μελανώματος υποδιαγιγνώσκονται με αποτέλεσμα να μην γνωρίζουμε την ακριβή επίπτωση που έχουν στην υγεία του παγκόσμιου πληθυσμού.

«Είναι ζωτικής σημασίας να υπογραμμίσουμε ότι και τα άτομα με πολλή μελανίνη κινδυνεύουν να χάσουν τη ζωή τους από τον καρκίνο του δέρματος»

Οπως εξήγησε ο κύριος συγγραφέας της μελέτης, καθηγητής Δερματολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νίκαιας στη Γαλλία Τιερί Πασερόν «παρότι οι δερματικοί καρκίνοι εκτός του μελανώματος είναι λιγότερο πιθανό να είναι τόσο θανατηφόροι όσο το μελάνωμα, η συχνότητα εμφάνισής τους είναι πολύ υψηλότερη. Το 2020 οι καρκίνοι του δέρματος εκτός από το μελάνωμα αφορούσαν το 78% όλων των περιπτώσεων καρκίνου του δέρματος οδηγώντας σε περισσότερους από 63.700 θανάτους. Το μελάνωμα προκάλεσε την ίδια χρονιά περί τους 57.000 θανάτους. Η σημαντικά υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης των δερματικών καρκίνων εκτός του μελανώματος είχε λοιπόν συνολικά μεγαλύτερη επίπτωση στη θνητότητα».

Υποεκτίμηση της κατάστασης

Ο καθηγητής προσέθεσε μάλιστα πως τα ανησυχητικά αυτά ευρήματα μπορεί στην πραγματικότητα να υποεκτιμούν την κατάσταση. «Οι δερματικοί καρκίνοι εκτός από το μελάνωμα συχνά δεν καταγράφονται στις βάσεις δεδομένων για τον καρκίνο, γεγονός που καθιστά δύσκολο το να κατανοήσουμε το αληθινό κόστος τους για τον πληθυσμό και τα συστήματα υγείας».

Οι ομάδες «υψηλού κινδύνου»

Στο πλαίσιο της μελέτης τους οι ερευνητές εντόπισαν επίσης συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες που κινδυνεύουν περισσότερο από καρκίνους του δέρματος εκτός από το μελάνωμα, όπως τα άτομα που δουλεύουν σε εξωτερικούς χώρους, οι μεταμοσχευμένοι ασθενείς καθώς και όσοι πάσχουν από μελαγχρωματική ξηροδερμία (κληρονομική πάθηση του δέρματος που συνδέεται με υπερβολική ευαισθησία στην έκθεση στο ηλιακό φως).

Κινδυνεύουν και τα άτομα με πολλή μελανίνη

Για τη διεξαγωγή της νέας μελέτης χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα του Διεθνούς Οργανισμού για την Ερευνα στον Καρκίνο (IARC) που ανήκει στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).  Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε υψηλή συχνότητα του καρκίνου του δέρματος στα ανοιχτόχρωμα άτομα καθώς και στους ηλικιωμένους σε ΗΠΑ, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Αυστραλία και Ιταλία. Ηταν όμως αξιοσημείωτο ότι ακόμη και σε χώρες όπου επικρατούν σκουρόχρωμοι φαινότυποι καταγράφονται ουκ ολίγοι θάνατοι από καρκίνους του δέρματος – αυτό απέδειξαν οι 11.281 καταγεγραμμένοι θάνατοι της Αφρικής το 2020.

Οι διαφορές

Τη συγκεκριμένη χρονιά κατεγράφησαν σχεδόν 1,2 εκατομμύρια περιπτώσεις καρκίνων του δέρματος εκτός του μελανώματος παγκοσμίως καθώς και 324.635 περιπτώσεις μελανώματος. Οι δερματικοί καρκίνοι εκτός του μελανώματος αναπτύσσονται αργά στις ανώτερες στοιβάδες του δέρματος – οι πιο κοινές μορφές τους είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα – και είναι πιο εύκολο να θεραπευθούν. Το μελάνωμα αναπτύσσεται στα μελανοκύτταρα (κύτταρα που παράγουν τη μελανίνη) και είναι πιο πιθανό να δώσει μεταστάσεις σε άλλα σημεία του σώματος σε σύγκριση με τους υπόλοιπους δερματικούς καρκίνους.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Πασερόν, είναι σημαντικό να σταλεί το μήνυμα ότι δεν είναι μόνο το μελάνωμα θανατηφόρο, αλλά και οι δερματικοί καρκίνοι εκτός του μελάνωματος. «Είναι επίσης ζωτικής σημασίας να υπογραμμίσουμε ότι και τα άτομα με πολλή μελανίνη κινδυνεύουν να χάσουν τη ζωή τους από τον καρκίνο του δέρματος. Πρέπει να υιοθετήσουμε αποτελεσματικές στρατηγικές για να μειώσουμε τους θανάτους από όλες τις μορφές καρκίνου του δέρματος».

Οι στρατηγικές που πρέπει να ακολουθηθούν

Στο πλαίσιο αυτό, ο καθηγητής πρότεινε μεγαλύτερη συμμετοχή των γενικών ιατρών στη διάγνωση και διαχείριση των δερματικών καρκίνων. «Υπάρχει τεράστια ευκαιρία παγκοσμίως για αναβάθμιση του ρόλου των γενικών ιατρών και άλλων επαγγελματιών υγείας ώστε να εκπαιδευθούν στο να αναγνωρίζουν πρώιμα ύποπτες βλάβες στο δέρμα». Παράλληλα ο δρ Πασερόν πρότεινε τη διενέργεια εκστρατειών ενημέρωσης του γενικού πληθυσμού σχετικά με τους κινδύνους από την έκθεση στον ήλιο και άλλους παράγοντες κινδύνου για καρκίνο του δέρματος. Οπως είπε, οι εκστρατείες αυτές πρέπει να περιλαμβάνουν ακόμη και πληθυσμούς οι οποίοι «παραδοσιακά» δεν θεωρείται ότι έχουν αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του δέρματος, όπως είναι τα άτομα με πιο σκουρόχρωμο δέρμα.

Πρόληψη και έγκαιρη θεραπεία

Ο καθηγητής κατέληξε λέγοντας ότι «οι καρκίνοι του δέρματος μπορούν να προληφθούν και να θεραπευθούν. Ετσι χρειάζεται να κάνουμε περισσότερα ώστε να διασφαλίσουμε ότι θα τους διαγιγνώσκουμε εγκαίρως και θα βάζουμε ‘φρένο’ στην εξέλιξή τους όσο πιο γρήγορα γίνεται προκειμένου να σώσουμε ζωές».