Θεραπευτικά άλματα βελτιώνουν την πορεία ασθενών με φλεγμονώδεις αρθρίτιδες

Πόνος, πρήξιμο, κοκκινίλες, κάψιμο και δυσκαμψία στις αρθρώσεις; Μπορεί να μην φταίει η ηλικία, αλλά το ανοσοποιητικό μας…

Μπορεί επίσης να μην έχουμε όλα τα παραπάνω συμπτώματα, αλλά μερικά από αυτά.

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η ψωριασική αρθρίτιδα και η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, που είναι οι τρείς συχνότερες μορφές φλεγμονώδους αρθρίτιδας, είναι χρόνια και εξελικτικά νοσήματα και αφορούν μεγάλη μερίδα του ελληνικού πληθυσμού. Επιδημιολογικές μελέτες ανεβάζουν τον αριθμό των πασχόντων στη χώρα μας πάνω από τις 100.000 άτομα.

Για άγνωστους λόγους ο οργανισμός μέσω του ανοσολογικού-αμυντικού συστήματος, μας επιτίθεται και προκαλεί φλεγμονή

Ο καθηγητής Παθολογίας – Ρευματολογίας Πέτρος Σφηκάκης

Για τις φλεγμονώδεις αρθρίτιδες μίλησε στο in.gr o υπεύθυνος του ακαδημαϊκού προγράμματος Ρευματολογίας της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Καθηγητής Παθολογίας Πέτρος Π. Σφηκάκης εξηγώντας πως «γενικά ως χρόνια φλεγμονώδη αρθρίτιδα ορίζουμε την φλεγμονή μιας ή περισσοτέρων από τις αρθρώσεις που έχει το σώμα μας, και εκδηλώνεται με:

• πόνο,
• πρήξιμο,
• δυσκαμψία, δηλαδή περιορισμό στην κίνηση και λειτουργία της άρθρωσης,
• θερμότητα στην περιοχή, δηλαδή το δέρμα πάνω από την άρθρωση είναι ζεστό, και,
• ερυθρότητα στην περιοχή, δηλαδή το δέρμα πάνω από την άρθρωση γίνεται κόκκινο.

Συχνά ωστόσο, η χρόνια φλεγμονώδης αρθρίτιδα δεν εκδηλώνεται με όλα, αλλά μόνο με ορισμένα από τα παραπάνω πέντε χαρακτηριστικά.

Αντίθετα, ο όρος «οστεοαρθρίτιδα» σημαίνει κάτι διαφορετικό. Η οστεοαρθρίτιδα είναι ουσιαστικά η εκφύλιση του χόνδρου των οστών στην άρθρωση. Η εκφύλιση των χόνδρων συμβαίνει αναπόφευκτα με την πάροδο της ηλικίας, όπως συμβαίνει με τα άσπρα μαλλιά».

Αίτια

Ο κ. Σφηκάκης σημείωσε πως δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο αίτιο που να είναι υπεύθυνο, ή τουλάχιστον δεν έχει ανακαλυφθεί ακόμη, «θεωρούμε λοιπόν ότι η χρόνια φλεγμονώδης αρθρίτιδα είναι αυτοάνοσο νόσημα. Με τον όρο αυτό, εννοούμε ότι για άγνωστους λόγους ο οργανισμός μέσω του ανοσολογικού-αμυντικού συστήματος μας επιτίθεται και προκαλεί φλεγμονή.  Αν και η νόσος δεν είναι καθαρά κληρονομική, η πιθανότητα να προσβληθεί κάποιος, είναι σαφώς μεγαλύτερη εάν υπάρχει και κάποιος άλλος στην οικογένεια που έχει ήδη αρθρίτιδα ή άλλο αυτοάνοσο νόσημα».

Στην Ελλάδα έχουν γίνει καλές επιδημιολογικές μελέτες και υπολογίζεται ότι πάσχουν άνω των 100.000 ενηλίκων.

«Ο αντίκτυπος των νοσημάτων αυτών, τόσο στην ποιότητα ζωής των ασθενών, όσο και στην κοινωνία είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Η καθυστέρηση στη διάγνωση και η ανεπαρκής αντιμετώπιση οδηγούν σε μόνιμες βλάβες, αναπηρία, αλλά και σε μειωμένη επιβίωση των ασθενών.

Το λάθος των ασθενών, ή και των γενικών ιατρών, ορθοπεδικών κλπ που αρχικά τους συμβουλεύουν, είναι ότι καθυστερούν να απευθυνθούν σε ειδικό ρευματολόγο, τον γιατρό ο οποίος και μόνο είναι υπεύθυνος για την διάγνωση και την αντιμετώπιση της φλεγμονώδους αρθρίτιδος», πρόσθεσε ο καθηγητής.

Ιατρική παρακολούθηση

Μιλώντας για την αξία της έγκαιρης διάγνωσης ο κ. Σφηκάκης επισήμανε πως οι Έλληνες ασθενείς με φλεγμονώδεις αρθρίτιδες που είναι υπό ιατρική παρακολούθηση και θεραπεία εμφανίζουν πλέον σήμερα το ίδιο ή και υψηλότερο προσδόκιμο ζωής σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό.

Παραπέμποντας σε σχετική μελέτη της ερευνητικής του ομάδας που έχει πρόσφατα δημοσιευθεί στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό RMD Open, ο καθηγητής σημείωσε πως  οι ασθενείς που πάσχουν από ρευματοειδή αρθρίτιδα εμφανίζουν πλέον το ίδιο προσδόκιμο ζωής συγκριτικά με τον γενικό πληθυσμό.  Εξίσου εντυπωσιακό είναι το εύρημα ότι οι ασθενείς με ψωριασική αρθρίτιδα και αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα έχουν πλέον προσδόκιμο ζωής που είναι υψηλότερο συγκριτικά με τον γενικό πληθυσμό.

Οι διαπιστώσεις αυτές προέκυψαν με βάση δεδομένα από την πλατφόρμα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης στην Ελλάδα αναφορικά με την θνησιμότητα του πληθυσμού την πενταετία 2015-2019.

Ο καθηγητής εξήγησε ότι «τα ευρήματα αυτά οφείλονται στη βελτίωση των προτύπων φροντίδας των ασθενών με χρόνια φλεγμονώδη αρθρίτιδα σε συνδυασμό με τις  πολύ αποτελεσματικές φαρμακευτικές θεραπείες που διαθέτουμε σήμερα.

Την τελευταία εικοσαετία χρησιμοποιούνται με επιτυχία οι λεγόμενες «βιολογικές» θεραπείες, δηλαδή φάρμακα που αδρανοποιούν συγκεκριμένες ουσίες ή κύτταρα που διαδραματίζουν καίριο ρόλο στη διαδικασία της χρόνιας φλεγμονής, και την αρθρική καταστροφή που αυτή συνεπάγεται. Οι βιολογικές θεραπείες είναι αποτελεσματικές και ασφαλείς, ενώ το πότε, σε ποιόν και για πόσο καιρό θα χορηγηθούν είναι απόφαση του ρευματολόγου.

Οι παλαιότερες βιολογικές θεραπείες που είναι σε ενέσιμη μορφή, αλλά και οι νέες καινοτόμες από του στόματος στοχευμένες θεραπείες που υπόσχονται μια νέα εποχή για τους ασθενείς μας, έχουν αλλάξει την πρόγνωση της φλεγμονώδους αρθρίτιδας, μετατρέποντας την από ανίατη σε διαχειρίσιμη χρόνια πάθηση.

Επιπλέον, η έγκαιρη διάγνωση, αλλά και η εστίαση στον «ασθενή» και όχι μόνο στη «νόσο» έχουν συμβάλει καθοριστικά στην επίτευξη καλύτερων εκβάσεων».

Στα εντυπωσιακά ευρήματα της μελέτης για την αύξηση του προσδόκιμου ζωής των ασθενών με χρόνια φλεγμονώδη αρθρίτιδα, ο καθηγητής επεσήμανε ότι συμβάλλει και το υψηλό επιστημονικό επίπεδο κατάρτισης των Ελλήνων ρευματολόγων, η εκπαίδευση και ενεργός συμμετοχή των ασθενών στις θεραπευτικές αποφάσεις, αλλά κυρίως η πρόσβαση κάθε Έλληνα ασθενούς στις ολοένα και πιο αποτελεσματικές φαρμακευτικές θεραπείες.