Ο δεύτερος γύρος των αυτοδιοικητικών εκλογών δείχνει ότι η κοινωνία ανάμεσα στον πρώτο και στον δεύτερο γύρο στάθμισε τα αποτελέσματα του πρώτου.

Παρατήρησε τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση έθεσε ψηλά τον πήχη ζητώντας να βαφτεί γαλάζιος ο χάρτης και στις επαναληπτικές εκλογές.

Άκουσε υπουργούς να λένε κυνικά και προκλητικά ότι όπου δεν θα εκλεγεί φιλοκυβερνητικός υποψήφιος θα διακυβευθούν κονδύλια και αποζημιώσεις.

Και πήρε την απόφαση να φερθεί και να απαντήσει αναλόγως.

Κάνοντας τι; Είτε δεν ψήφισε (η αποχή ήταν και πάλι πολύ μεγάλη), είτε ψήφισε αυτόν που δεν ταυτιζόταν με την κυβέρνηση.

Έτσι τα αποτελέσματα είναι ένα σαφές μήνυμα εναντίον της κυβέρνησης.

Δεν είναι απλό πράγμα να χάνονται οι δύο μεγαλύτεροι δήμοι της χώρας, δήμοι που είχαν τεθεί ως στόχοι, και πέντε από τις έξι περιφέρειες, όπου υπήρξε δεύτερος γύρος.

Ούτε είναι χωρίς σημασία ότι εν μέσω αυξημένης αποχής αυτοί που είχαν τη μικρότερη διάθεση να ψηφίσουν τον «δικό τους» υποψήφιο στο δεύτερο γύρο ήταν μάλλον οι ψηφοφόροι της Νέας Δημοκρατίας.

Όλα αυτά δείχνουν ότι μέσα στην κοινωνία υπάρχει βαθύτερη δυσαρέσκεια.

Αφορά την ακρίβεια, αφορά την ανασφάλεια για τις φυσικές καταστροφές, αφορά την ενόχληση από διάφορες παραλλαγές κυβερνητικής αλαζονείας.

Πλευρές αυτής της δυσαρέσκειας υπήρχαν και στις εκλογές του καλοκαιριού.

Όμως, τότε πρυτάνευσε το ζήτημα της «σταθερότητας», όχι χωρίς ευθύνη της αντιπολίτευσης, που ούτως ή άλλως αδυνατούσε να πείσει ότι αποτελούσε εναλλακτική.

Προφανώς και τώρα στο κεντρικό πολιτικό συσχετισμό η ΝΔ διατηρεί μια σαφή πρωτοκαθεδρία.

Κυρίως, όμως, γιατί παραμένει ο πιο μεγάλος συμπαγής πολιτικός χώρος, την ώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ακόμη σε κρίση και το ΠΑΣΟΚ τώρα δείχνει να αποκτά μια δυναμική.

Όμως, το μήνυμα ήταν σαφές. Η ανοχή της κοινωνίας απέναντι στην κυβέρνηση είναι πιο περιορισμένη από όση θα ήθελε να πιστεύει η ηγεσία της ΝΔ.

Υποτιμούν την κοινωνία όσοι πιστεύουν ότι ακόμη και εάν έχει ανεχτεί πολλά, κάποια στιγμή δεν μπορεί να πει «ως εδώ και μη παρέκει».

Όλα αυτά σημαίνουν μια νέα σελίδα, που συμπίπτει μάλιστα με την ουσιαστική εκκίνηση της νομοθετικής παραγωγής της κυβέρνησης.

Το τοπίο πια δεν είναι αυτό της 26ης Ιουνίου.

Το πώς θα σχηματοποιηθούν οι δυναμικές πολιτικά είναι κάτι που θα το δούμε το επόμενο διάστημα.

Το σίγουρο είναι πάντως ότι ένα τοπίο όπου δεν υπάρχει μια αίσθηση μονοκρατορίας ενός πόλου, είναι ένα πιο ενδιαφέρον τοπίο και για την κοινωνία και για τη Δημοκρατία.

ΥΓ. Η ανεκτικότητα και η «υποταγή» σε αντίθεση με την αλαζονεία και την θρασύτητα δεν είναι ανεξάντλητες. Τσάκισες εμένα, τσάκισες τη γυναίκα μου, τσάκισες το σπίτι μου, δεν θα τσακίσεις και την κόρη μου, λέει γνωστή φράση, ολίγον παραφρασμένη.

Headlines