Ανήσυχοι οι ειδικοί από την ανεξέλεγκτη παραπληροφόρηση για τη σύγκρουση Ισραήλ – Παλαιστινίων

Μια εβδομάδα μετά τον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Γάζας, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συσκοτίζουν το τοπίο γύρω από τη σύγκρουση, διαμορφώντας συχνά λανθασμένες εντυπώσεις στους χρήστες τους για το τι πραγματικά συμβαίνει.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έπαιξαν εδώ και καιρό κρίσιμο ρόλο στις μάχες στην περιοχή, όπως συνέβη και στον 11ήμερο πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς το 2021.

Οι ερευνητές λένε ότι η αυξημένη πρόσβαση στο Διαδίκτυο και η εξάπλωση των smartphones επέτρεψαν στις τεχνολογικές πλατφόρμες να προκαλέσουν ζημιά στο κοινό.

Πλέον όμως η κατάσταση έχει ξεφύγει, όπως αναφέρει ρεπορτάζ των New York Times, καθώς η ένταση των συγκρούσεων προσφέρονται για συνωμοσίες και ψευδείς πληροφορίες που διαδίδονται εντός των συνόρων του Ισραήλ.

Τρομοκρατημένοι οι εμπειρογνώμονες

Μπορεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να έχουν αποτελέσει ένα κρίσιμο εργαλείο για τη διάδοση πληροφοριών, εν καιρώ πολέμου τις τελευταίες ημέρες, αλλά ένας καταιγισμός εικόνων, μιμιδίων και μαρτυριών καθιστά δύσκολη την αξιολόγηση της εγκυρότητας του περιεχομένου.

Ακτιβιστές στην εμπόλεμη περιοχή προειδοποιούν ότι οι ιστορίες τρόμου που αποδεικνύεται ότι δεν είναι αληθινές μπορεί να οδηγήσουν τους ανθρώπους σε περαιτέρω δυσπιστία σε πρόσωπα της εξουσίας. Θα μπορούσαν επίσης να πυροδοτήσουν μίσος, βία και αντίποινα εναντίον αθώων ανθρώπων. Είναι αλήθεια ότι οι τεχνολογικές πλατφόρμες, φαίνεται ότι έχουν μειώσει δραματικά τους ελεγκτικούς μηχανισμούς τους, που μειώθηκαν από τα κύματα των απολύσεων.

«Υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να στείλουν μηνύματα SMS, ορισμένες τηλεπικοινωνιακές υποδομές έχουν καταστραφεί… Γίνεται συσκότιση πληροφοριών».

«Είμαι τρομοκρατημένη» λέει η Marwa Fatafta, πολιτική αναλύτρια στην Al Shabaka, μια παλαιστινιακή δεξαμενή σκέψης και υπεύθυνη περιφερειακής πολιτικής για τη ΜΚΟ ψηφιακών ανθρωπίνων δικαιωμάτων Access Now.

«Υπάρχουν πολλές πληροφορίες που μοιράζονται που δεν επαληθεύονται, πολλές εκκλήσεις για βία και απανθρωποποίηση. Και όλα αυτά ανάβουν τις φλόγες για περαιτέρω σφαγές [των Παλαιστινίων]».

Οι ερευνητές έχουν βρει μέχρι στιγμής ελάχιστα στοιχεία παραπληροφόρησης που προέρχεται από το εξωτερικό, δήλωσε ο Τζον Χούλτκουιστ , επικεφαλής αναλυτής στην εταιρεία κυβερνοασφάλειας Mandiant που ανήκει στη Google. Αντίθετα, η παραπληροφόρηση για τον πόλεμο προέρχεται κυρίως από το εσωτερικό της σύγκρουσης.

«Δύσκολο να βρεί την αλήθεια ένας απλός άνθρωπος»

Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι η παραπληροφόρηση θα μπορούσε να οδηγήσει σε περισσότερες αντισημιτικές επιθέσεις ή βία κατά των Παλαιστινίων πολιτών του Ισραήλ- και να δικαιολογήσουν πιο βάναυσα αντίποινα στη Γάζα.

Για παράδειγμα, το WhatsApp, μια πλατφόρμα ανταλλαγής μηνυμάτων που ανήκει στην Meta, είναι η προεπιλεγμένη επικοινωνία σε όλη την περιοχή και επιτρέπει στους ανθρώπους να προωθούν ηχητικά μηνύματα σε πολλές ομάδες, καθεμία από τις οποίες μπορεί να περιλαμβάνει περισσότερα από χίλια μέλη. Αλλά η πηγή τέτοιων μηνυμάτων και η έκταση της διάδοσής τους είναι σχεδόν αδύνατο να εντοπιστεί. Υπάρχουν πολλά ηχητικά μηνύματα που στέλνονται διασπείροντας μίσος και ψευδείς πληροφορίες.

Μια παλαιστινιακή οργάνωση ψηφιακών δικαιωμάτων που ονομάζεται 7amleh λέει ότι έχει εντοπίσει περισσότερες από 19.000 περιπτώσεις ρητορικής μίσους και βίαιης υποκίνησης εναντίον Παλαιστινίων στην εβραϊκή γλώσσα στο X από τις 7 Οκτωβρίου, την πρώτη ημέρα της κλιμάκωσης.

Ο Τζον Χούλτκουιστ της Mandiant είπε ότι σε σύγκριση με την κακοφωνία σε τοπικό επίπεδο, η ξένη παραπληροφόρηση παίζει, μέχρι στιγμής, μικρό ρόλο. Επεσήμανε δε ότι η ομάδα του είχε εντοπίσει ψεύτικους λογαριασμούς συνδεδεμένους με το Ιράν που υποδύονταν τους Αιγύπτιους σε όλες τις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης για να γιορτάσουν την «ταπείνωση» του Ισραήλ.

Όμως ο Έρικ Φάινμπεργκ, αντιπρόεδρος για την εποπτεία περιεχομένου στον Συνασπισμό για ένα Ασφαλές Διαδίκτυο, σημείωσε ότι η Χαμάς και οι υποστηρικτές της μπόρεσαν να χρησιμοποιήσουν το X για να μοιραστούν αντισημιτική προπαγάνδα σε όλο τον αραβικό κόσμο σχετικά ανεξέλεγκτα.

Παρείχε στιγμιότυπα οθόνης λογαριασμών υπέρ της Χαμάς χρησιμοποιώντας WhatsApp και X στα αγγλικά για να συγκεντρώσει υποστήριξη για τις επιθέσεις της οργάνωσης στο Ισραήλ στο Πακιστάν. «Αυτή τη στιγμή», είπε ο Χούλτκουιστ, «είναι πολύ δύσκολο για έναν λαϊκό άνθρωπο να αποκαλύψει την αλήθεια».

Περιορισμένη πρόσβαση στο διαδίκτυο

Οι Παλαιστίνιοι στη Γάζα, επιπλέον, χάνουν ήδη την πρόσβαση στο διαδίκτυο, είπε η Fatafta θέτοντας σε κίνδυνο την ικανότητά τους να πουν την ιστορία τους στον κόσμο. «Οι άνθρωποι δεν έχουν αρκετή ηλεκτρική ενέργεια για να φορτίσουν τις συσκευές τους», είπε.

«Υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να στείλουν μηνύματα SMS, ορισμένες τηλεπικοινωνιακές υποδομές έχουν καταστραφεί… Γίνεται συσκότιση πληροφοριών».

Οι διακοπές ρεύματος και οι διακοπές στις τηλεπικοινωνιακές υποδομές στη Γάζα απειλούν τη συνδεσιμότητα των Παλαιστινίων, σύμφωνα με οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.