Ισραήλ: Πώς δημιουργήθηκε το τεχνολογικό θαύμα

Πώς σκιαγραφεί το οικονομικό τοπίο η ελληνική πρεσβεία στο Τελ Αβίβ – Από διαρκή αποεπένδυση πάσχει η παλαιστινιακή οικονομία και το ένα τρίτο του πληθυσμού βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας.

Το 2022, το ΑΕΠ του Ισραήλ αυξήθηκε 6,4%

Μπορεί η κλιμάκωση της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης να αυξάνει τους πιστωτικούς κινδύνους για το Ισραήλ, κάτι που αποτυπώθηκε και στην απότομη πτώση του σέκελ, αλλά και στην άνοδο των αποδόσεων των ομολόγων στο υψηλότερο επίπεδο από το 2012, η οικονομία της χώρας όμως – πλην μιας ανάφλεξης στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής – δείχνει αρκετά ισχυρή να διαχειριστεί την αύξηση της οικονομικής αστάθειας, εκτίμησε η Scope Ratings. Οι χρηματοδοτικές της ανάγκες εξάλλου δεν προκαλούν ανησυχία, ενώ οι λήξεις χρέους είναι μακράς διάρκειας με παράλληλη και τη λειτουργία ενός προγράμματος εγγύησης χρέους από τις ΗΠΑ.

Τα αποθέματα

Με συναλλαγματικά αποθέματα 201 δισ. δολ., η κεντρική τράπεζα του Ισραήλ ανακοίνωσε ένα πρόγραμμα 30 δισ. δολαρίων για τη στήριξη του σέκελ, ενώ το υψηλό πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (3,7% του ΑΕΠ το 2022) περιορίζει τους κραδασμούς. Σημαντικά τμήματα της οικονομίας, ωστόσο, παραμένουν ευάλωτα στις πολεμικές αναταράξεις, όπως ο τομέας της υψηλής τεχνολογίας και ο τουρισμός, ενώ η αστάθεια θα μπορούσε επίσης να αποθαρρύνει τις άμεσες ξένες επενδύσεις, ιδιαίτερα στον τομέα του φυσικού αερίου.

Σύμφωνα με μελέτη πάντως της ελληνικής πρεσβείας στο Τελ Αβίβ, το 2022, το ΑΕΠ του Ισραήλ αυξήθηκε 6,4% σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία της χώρας, αποτιμώμενο σε 496,8 δισ. δολ., με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ να διαμορφώνεται στα 52.057 δολάρια (έναντι 3.789 δολ. στην Παλαιστίνη).

Εξαγορές

Το άλμα της οικονομίας του Ισραήλ από τις αρχές του αιώνα οφείλεται στα επιτεύγματα της βιομηχανίας τεχνολογίας, η οποία γνώρισε μια σειρά επιτυχημένων εξαγορών των νεοφυών επιχειρήσεων και προκλήθηκε κατ’ αυτόν τον τρόπο ένα ισχυρό ρεύμα ξένων επενδύσεων. Τα τελευταία 30 χρόνια οι συνολικές εξαγωγές της χώρας αυξήθηκαν 860%, με τις εξαγωγές υψηλής τεχνολογίας να σημειώνουν άνοδο κατά το απίθανο ποσοστό του 3.700% αντίστοιχα.

Το 2022 κατεγράφη ιστορικό ρεκόρ ξένων άμεσων επενδύσεων στα 27,8 δισ. δολ., εκ των οποίων τα 16 δισ. δολ. κατευθύνθηκαν στον κλάδο της τεχνολογίας.

Το Ισραήλ εξάλλου, γνωστό και ως «startup nation», έχει μετατραπεί πλέον σε «unicorn nation» (σ.σ.: unicorn είναι startup με αξία τουλάχιστον 1 δισ. δολ.), με την ανάπτυξη των νεοφυών επιχειρήσεων να διασφαλίζει και την αναπτυξιακή δυναμική της χώρας.

Πολυεθνικές

Το 2022, π.χ., 91 ισραηλινές εταιρείες διαπραγματεύονταν στον NASDAQ, ενώ για περισσότερες από 400 κορυφαίες πολυεθνικές εταιρείες το Ισραήλ είναι προορισμός επιλογής για κέντρα έρευνας και ανάπτυξης. Από το 2015 το Τελ Αβίβ καταλαμβάνει την τρίτη θέση από τις σημαντικότερες διεθνείς πόλης στον κόσμο που ασχολούνται με την ανάπτυξη προϊόντων υψηλής τεχνολογίας μετά το Οστιν και το Σαν Φρανσίσκο και πριν από τη Νέα Υόρκη, τη Στοκχόλμη, το Λονδίνο, τη Σιγκαπούρη κ.ά.

Στην 121η θέση

Την ίδια στιγμή, η παλαιστινιακή οικονομία αναπτύχθηκε το 2022 με ρυθμό 3,9% (από +7% το 2021), ενώ με την αποτίμηση του πραγματικού ΑΕΠ στα 19,1 δισ. δολ. κατατάσσεται στην 121η θέση παγκοσμίως.

Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ το 2022 διαμορφώθηκε στα 3.789 δολ., ενώ σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα το ένα τρίτο του πληθυσμού βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας.

Η οικονομία της Λωρίδας της Γάζας βρίσκεται σε αισθητά χειρότερη κατάσταση από αυτή της Δυτικής Οχθης, καθώς εκτιμάται ότι συνεισφέρει μόλις το 18% του συνολικού ΑΕΠ με τη συνεισφορά της να έχει περικοπή στο ήμισυ σε βάθος των τελευταίων τριών δεκαετιών. Στο διάστημα αυτό, η Λωρίδα της Γάζας έχει υποστεί ραγδαία αποβιομηχανοποίηση, ενώ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εξωτερικές ροές κεφαλαίων.

Το ποσοστό ανεργίας εκτινάχθηκε στο 45%, ενώ σημαντική πηγή εσόδων για χιλιάδες νοικοκυριά της Δυτικής Οχθης κυρίως και δευτερευόντως της Γάζας αποτελούν οι αμοιβές εποχικών εργατών που προσλαμβάνονται με ειδικές άδειες Ισραήλ και απασχολούνται κατά κύριο λόγο σε οικοδομικές και αγροτικές εργασίες.
Ευρύ έλλειμμα

Η παλαιστινιακή οικονομία πάσχει από διαρκή αποεπένδυση (σταθερή αρνητική ροή κεφαλαίων την τελευταία τετραετία) και ευρύ έλλειμμα στο ισοζύγιο εμπορικών συναλλαγών με τις εισαγωγές το 2022 να αντιστοιχούν στο 68,4% του ΑΕΠ και τις εξαγωγές στο 18,8% του ΑΕΠ, ενώ σήμερα περισσότερα από τα 2,3 εκατομμύρια άτομα στη Λωρίδα της Γάζας δεν έχουν ρεύμα και νερό.

ΠΗΓΗ: ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ Το Βήμα