Κατάθλιψη: Πώς θα αναγνωρίσετε τις πιο κοινές μορφές της

Όλοι νιώθουμε θλίψη κατά καιρούς, αλλά η κατάθλιψη είναι διαφορετική. Είναι μια σοβαρή ψυχική διαταραχή που μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που αισθάνεσθε, που σκέφτεστε και διαχειρίζεστε την καθημερινή σας ζωή.

Σύμφωνα με την Κλινική Mayo, υπάρχουν διάφοροι τύποι κατάθλιψης, ενώ αρκετές διαταραχές περιλαμβάνουν συμπτώματα κατάθλιψης.

Για να διαγνωστεί, θα πρέπει το άτομο να παρουσιάζει πέντε ή περισσότερα από τα συμπτώματα και να επιμένουν τουλάχιστον για δύο εβδομάδες

Εάν υποψιάζεστε ότι έχετε κάποιο από τα παρακάτω είδη, είναι πολύ σημαντικό να μιλήσετε με έναν γιατρό ή επαγγελματία ψυχικής υγείας που θα πραγματοποιήσει ακριβή διάγνωση, ώστε να λάβετε την κατάλληλη θεραπεία για τον τύπο της κατάθλιψής σας.

1. Μείζων κατάθλιψη

Η μείζων κατάθλιψη ή μείζων καταθλιπτική διαταραχή (ΜΚΔ), συνήθως, εκδηλώνεται με ένα συνδυασμό συμπτωμάτων που επηρεάζουν την ικανότητα του ατόμου να εργαστεί, να μελετήσει, να κοιμηθεί, να φάει και να απολαύσει ευχάριστες δραστηριότητες όπως παλιά.

Για να διαγνωστεί, θα πρέπει το άτομο να παρουσιάζει πέντε ή περισσότερα από τα συμπτώματα και να επιμένουν τουλάχιστον για δύο εβδομάδες, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας (NIMH) των ΗΠΑ.

Τα βασικά συμπτώματα, σύμφωνα με την Κλινική Cleveland περιλαμβάνουν:

• Θλίψη, αίσθημα κενού, απελπισία και πεσμένη διάθεση.
• Απώλεια ενδιαφέροντος για ζωή.
• Αύξηση ή μείωση της όρεξης, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση ή απώλεια βάρους.
• Επιβράδυνση της ομιλίας, μειωμένη κίνηση και μειωμένη γνωστική λειτουργία.
• Προβλήματα με τον ύπνο (αϋπνία) ή υπερβολικός ύπνος (υπερυπνία).
• Χαμηλή ενέργεια ή κόπωση.
• Αίσθημα αναξιότητας ή υπερβολικής ενοχής.
• Μειωμένη συγκέντρωση.
• Σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας.

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Archives of General Psychiatry  JAMA Psychiatry), η υπερυπνία και η υπερφαγία είναι τα δύο πιο σημαντικά συμπτώματα για τη διάγνωση της κατάθλιψης.

Τα καλά νέα είναι ότι το 80-90% των ατόμων με μείζονα κατάθλιψη ανταποκρίνονται καλά στη θεραπεία τους, υπογραμμίζει η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία.

2. Δυσθυμία

Δυσθυμία ονομάζεται η σχετικά ήπια μορφής κατάθλιψη, που τις περισσότερες φορές αναγνωρίζουμε στην καθημερινότητά μας ως έναν συνδυασμό επίμονης μελαγχολίας και «κακοκεφιάς».

Αφορά κυρίως τις γυναίκες, ενώ συνήθως εμφανίζεται μετά από μία στρεσογόνο περίοδο, όπως μετά την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, ένα διαζύγιο ή λόγω οικονομικών δυσκολιών.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν θλίψη, προβλήματα συγκέντρωσης, κόπωση και αλλαγές στις συνήθειες του ύπνου και στην όρεξη, ενώ μπορούν να διαρκέσουν για περισσότερο από 5 χρόνια, σύμφωνα με το Johns Hopkins Medicine.

Τα άτομα με δυσθυμία μπορεί, επίσης, να διατρέχουν κίνδυνο για επεισόδια μείζονος ή κλινικής κατάθλιψης.

3. Περιγεννητική κατάθλιψη

Πολλές νέες μητέρες αισθάνονται μελαγχολία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή λίγο μετά τη γέννηση του μωρού τους, σύμφωνα με τον Οργανισμό Έρευνας και Ποιότητας της Υγείας (AHRQ) των ΗΠΑ.

Αλλά για 1 στις 8 γυναίκες, αυτό το αίσθημα είναι αρκετά σοβαρό ώστε να θεωρείται κατάθλιψη.

Η περιγεννητική κατάθλιψη χαρακτηρίζεται από αισθήματα ακραίας θλίψης, άγχους, κόπωσης, μοναξιάς, απελπισίας, σκέψεις αυτοκτονίας, φόβου για το μωρό και αισθήματα αποσύνδεσης από το παιδί.

Αυτός ο τύπος κατάθλιψης, τις περισσότερες φορές, εμφανίζεται μέσα σε ένα χρόνο αφότου μια γυναίκα έχει γεννήσει.

4. Εποχική συναισθηματική διαταραχή (SAD)

Γνωστή και ως χειμερινή ή εποχική κατάθλιψη, η διαταραχή αυτή συνήθως ξεκινά στα τέλη του φθινοπώρου ή στις αρχές του χειμώνα και τελικά υποχωρεί με την έναρξη της άνοιξης.

Χαρακτηρίζεται από συμπτώματα άγχους, αυξημένης ευερεθιστότητας, κόπωσης και αύξησης του σωματικού βάρους.

Η Αμερικανική Ψυχιατρική Ένωση εξηγεί ότι η εποχική κατάθλιψη μπορεί να προκύψει από μια βιοχημική ανισορροπία στον εγκέφαλο που προκαλείται από τις λιγότερες ώρες της ημέρας και την μειωμένη έκθεση ηλιακό φως, φαινόμενο που μπορεί να έχει ως συνέπεια τη μετατόπιση του βιολογικού ρολογιού, προκαλώντας ποικίλες διαταραχές στο καθημερινό σας πρόγραμμα.

Τα μειωμένα επίπεδα του ηλιακού φωτός μπορούν επίσης να επηρεάσουν τη σεροτονίνη, νευροδιαβιβαστή που επηρεάζει τη διάθεση και έχει συνδεθεί με την κατάθλιψη.

5. Καταθλιπτική ψύχωση

Η ψύχωση είναι μία από τις πλέον σοβαρές και επικίνδυνες μορφές κατάθλιψης με έντονες τάσεις αυτοκτονίας.

Η ψύχωση μπορεί να προκαλέσει αληθοφανείς ψευδαισθήσεις ή αυταπάτες και προβλήματα που καθυστερούν ή επιβραδύνουν τις φυσικές κινήσεις. Για παράδειγμα, ένα άτομο με ψύχωση μπορεί να δυσκολεύεται να μιλήσει ή να σηκωθεί από το κρεβάτι.

Προηγούμενη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο The American Journal of Psychiatry, έδειξε ότι σχεδόν το 20% των ατόμων με κατάθλιψη έχουν επεισόδια τόσο σοβαρά που αναπτύσσουν ψυχωτικά συμπτώματα.

6. Διπολική διαταραχή

Η διπολική διαταραχή, που παλαιότερα ονομαζόταν και μανιοκαταθλιπτική διαταραχή (επειδή τα συμπτώματα εναλλάσσονται μεταξύ μανίας και κατάθλιψης) αποτελείται από περιόδους μανίας, όπου ένα άτομο μπορεί τη μια αισθάνεται πολύ χαρούμενο και την άλλη υπερβολικά θλιμμένο.

7. Προεμμηνορροϊκή δυσφορική διαταραχή

Τα βασικά χαρακτηριστικά της προεμμηνορρυσιακής δυσφορικής διαταραχής (Premenstrual Dysphoric Disorder ή PMDD) είναι η έκφραση των συμπτωμάτων της ασταθούς διάθεσης.

Περιλαμβάνει ευερεθιστότητα, δυσφορία και συμπτώματα άγχους που συμβαίνουν επανειλημμένα κατά τη διάρκεια της προεμμηνορροϊκής φάσης του κύκλου και εμφανίζονται γύρω στην έναρξη της εμμήνου ρύσεως ή λίγο αργότερα.

Πηγή: VITA