To μυστικό της μακροζωίας των αιωνόβιων ίσως βρίσκεται στο αίμα τους

Εδώ και καιρό, έχουν τραβήξει την προσοχή των επιστημόνων οι ενενηντάρηδες και οι αιωνόβιοι, καθώς μπορεί να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε, όχι μόνο πως μπορούμε να ζήσουμε περισσότερο, αλλά και πώς να γερνάμε με καλύτερη υγεία.

Μέχρι στιγμής, οι μελέτες για αιωνόβιους ήταν συχνά μικρής κλίμακας και επικεντρώθηκαν σε μια επιλεγμένη ομάδα, για παράδειγμα, εξαιρουμένων των αιωνόβιων που ζουν σε γηροκομεία.

Ωστόσο, σύμφωνα με νέα σουηδική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό GeroScience, αποκαλύπτεται πως υπάρχουν ορισμένοι κοινοί βιοδείκτες –στο αίμα- συμπεριλαμβανομένων των επιπέδων χοληστερόλης και γλυκόζης, σε άτομα που σπάνε το φράγμα των 90.

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μελέτη μέχρι σήμερα που συγκρίνει τα προφίλ βιοδεικτών που μετρήθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους.

Ειδικότερα, οι επιστήμονες συνέκριναν τα προφίλ βιοδεικτών των ανθρώπων που συνέχισαν να ζουν μετά την ηλικία των 100 ετών και ηλικιωμένων μικρότερης όμως ηλικίας, ερευνώντας τη σχέση μεταξύ των προφίλ και της πιθανότητας να γίνουν αιωνόβιοι.

Πολύ λίγοι από τους αιωνόβιους είχαν επίπεδα γλυκόζης πάνω από 6,5 νωρίτερα στη ζωή τους ή επίπεδο κρεατινίνης πάνω από 125

Πρόκειται για μια εντυπωσιακή έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 44.000 Σουηδών ηλικίας 64-99. Στη συνέχεια, παρακολουθήθηκαν επί 35 χρόνια. Από αυτούς, οι 1.224, ή το 2,7%, έζησαν μέχρι τα 100 χρόνια, με το 85% εξαυτών να είναι γυναίκες.

Συμπεριλήφθηκαν δώδεκα βιοδείκτες με βάση το αίμα που σχετίζονται με τη φλεγμονή, το μεταβολισμό, τη λειτουργία του ήπατος και των νεφρών, καθώς και τον πιθανό υποσιτισμό και την αναιμία. Ο λόγος είναι ότι αυτά έχουν συσχετιστεί με τη γήρανση ή τη θνησιμότητα σε προηγούμενες μελέτες.

Η Βιετναμέζα Nguyen Thu Tru, το 2014 ήταν 121 ετών, το μακροβιότερο άτομο του πλανήτη (EPA/Ky Luc Βιετνάμ)

Τα ευρήματα είναι που σημαντικά.

Βρήκαμε ότι, συνολικά, όσοι έφτασαν στα 100 γενέθλιά τους έτειναν να έχουν χαμηλότερα επίπεδα γλυκόζης, κρεατινίνης και ουρικού οξέος από τα εξήντα τους και μετά» αναφέρει σε άρθρο της στο The Conversation, η επίκουρη καθηγήτρια Επιδημιολογίας στο διακεκριμένο Ινστιτούτο Καρολίνσκια στη Σουηδία Karin Modig.

«Αν και οι διάμεσες τιμές δεν διέφεραν σημαντικά μεταξύ αιωνόβιων και μη αιωνόβιων για τους περισσότερους βιοδείκτες, οι αιωνόβιοι σπάνια εμφάνιζαν εξαιρετικά υψηλές ή χαμηλές τιμές».

Για παράδειγμα, πολύ λίγοι από τους αιωνόβιους είχαν επίπεδα γλυκόζης πάνω από 6,5 νωρίτερα στη ζωή τους ή επίπεδο κρεατινίνης πάνω από 125.

Για πολλούς από τους βιοδείκτες, τόσο οι αιωνόβιοι όσο και οι μη αιωνόβιοι δεν είχαν φυσιολογικές τιμές. «Αυτό οφείλεται πιθανώς στο ότι αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές έχουν καθοριστεί με βάση έναν νεότερο και υγιέστερο πληθυσμό» εξηγεί η Modig.

Οι δέκα βιοδείκτες

Καθώς λοιπόν οι επιστήμονες ψάχναν τους βιοδείκτες που συνδέονται με τη πιθανότητα να φτάσουμε τα 100, διαπίστωσαν ότι όλοι εκτός από δύο (Αμινοτρανσφεράση αλανίνης και λευκωματίνη) από τους 12 βιοδείκτες έδειξαν να σχετίζονται με τις πιθανότητες να γίνει κάποιος αιωνόβιος.

Τα άτομα στις χαμηλότερες από τις πέντε ομάδες χολιστερόλης και σιδήρου είχαν μικρότερες πιθανότητες να φτάσουν τα 100 χρόνια σε σύγκριση με εκείνους με υψηλότερα επίπεδα. Εν τω μεταξύ, άτομα με υψηλότερα επίπεδα γλυκόζης, κρεατινίνης, ουρικού οξέος και δεικτών για τη λειτουργία του ήπατος μείωσαν επίσης την πιθανότητα να γίνουν αιωνόβιοι.

Σε απόλυτους όρους, οι διαφορές ήταν μάλλον μικρές για ορισμένους από τους βιοδείκτες, ενώ για άλλους οι διαφορές ήταν κάπως πιο ουσιαστικές. «Για το ουρικό οξύ, για παράδειγμα, η απόλυτη διαφορά ήταν 2,5%. Αυτό σημαίνει ότι τα άτομα στην ομάδα με το χαμηλότερο ουρικό οξύ είχαν 4% πιθανότητα να γίνουν 100, ενώ στην ομάδα με τα υψηλότερα επίπεδα ουρικού οξέος μόνο το 1,5% έφτασε στην ηλικία των 100 ετών. Ακόμα κι αν οι διαφορές που ανακαλύψαμε ήταν συνολικά μάλλον μικρές, υποδηλώνουν μια πιθανή σχέση μεταξύ της μεταβολικής υγείας, της διατροφής και της εξαιρετικής μακροζωίας» λέει η Modig.

Βέβαια όπως προσθέτει «η μελέτη, δεν επιτρέπει να βγάλουμε συμπεράσματα σχετικά με το ποιοι παράγοντες ή γονίδια του τρόπου ζωής ευθύνονται για τις τιμές των βιοδεικτών. Ωστόσο, είναι λογικό να πιστεύουμε ότι παράγοντες όπως η διατροφή και η κατανάλωση αλκοόλ παίζουν ρόλο» λέει η Σουηδή επιστήμονας.

«Το να παρακολουθείτε τις τιμές των νεφρών και του ήπατος, καθώς και τη γλυκόζη και το ουρικό οξύ καθώς μεγαλώνετε, μάλλον δεν είναι κακή ιδέα. Τούτου λεχθέντος, η πιθανότητα παίζει ρόλο κάποια στιγμή στο να φτάσεις σε μια εξαιρετική ηλικία. Αλλά το γεγονός ότι οι διαφορές στους βιοδείκτες θα μπορούσαν να παρατηρηθούν πολύ καιρό πριν από το θάνατο υποδηλώνει ότι τα γονίδια και ο τρόπος ζωής μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο».