Αυτοδιοικητικές εκλογές: Τι έμαθε η αντιπολίτευση από τον δεύτερο γύρο 

Η αυλαία έπεσε με διαφορετικό τρόπο από αυτόν που ξεκίνησε: την πρώτη Κυριακή των αυτοδιοικητικών εκλογών, η ΝΔ έδειξε πως επρόκειτο να επαναλάβει τον θρίαμβο του 2019, όμως στον δεύτερο την παράσταση έκλεψαν τα τραύματα που της προξένησαν οι αντάρτες υποψήφιοι περιφερειάρχες και οι συμβολικές ήττες από την αντιπολίτευση.

Οπως συνέβη την τελευταία φορά που το κόμμα που βρισκόταν στην εξουσία έχασε τρεις μεγάλους δήμους, το μακρινό 1986, αυτές οι αυτοδιοικητικές εκλογές προσφέρουν χρήσιμα συμπεράσματα.

1.     Κανείς δεν κερδίζει για πάντα

Η διπλή εκλογική νίκη της ΝΔ το καλοκαίρι, αλλά και η ευκολία με την οποία οι συνδυασμοί που στηρίζονταν επίσημα από την κυβέρνηση κέρδισαν επτά περιφέρειες στον πρώτο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών δημιούργησαν μια αίσθηση ολικής κυριαρχίας πρωτοφανούς στην Μεταπολίτευση -και στους νικητές και στους ηττημένους, που ξεκίνησαν την αυτοδιοικητική μάχη βέβαιοι πως θα χάσουν εκκωφαντικά.

Η ήττα στην κατεστραμμένη Θεσσαλία δεν ήρθε από την δυναμική της αντιπολίτευσης στην περιοχή

Κανείς όμως δεν μένει ανίκητος για πάντα: το σφιχταγκάλιασμα της κυβέρνησης με τους υποψήφιους σε επίπεδο περιφέρειας, αλλά κυρίως ο νομοτελειακός τρόπος που αντιμετώπισαν τον δεύτερο γύρο υπονοώντας ακόμα και δυσκολίες στην εύρυθμη κρατική λειτουργία λόγω «λάθος ψήφου», έφεραν στις κάλπες εκείνους που ήθελαν να χτυπήσουν στη ΝΔ ένα καμπανάκι.

Η ήττα στην κατεστραμμένη Θεσσαλία δεν ήρθε από την δυναμική της αντιπολίτευσης στην περιοχή (που δεν φάνηκε καθόλου σε επίπεδο μεγάλων δήμων), η ήττα στην (συμβολική) Αθήνα δεν ήρθε από ένα ή δύο κόμματα -έρχονται, πρώτα απ’ όλα, ως ανάγκη υπενθύμισης των πολιτών πως πάντα υπάρχουν επιλογές, ειδικά όταν κάποιος θέλει να εκφράσει την δυσαρέσκειά του.

2.     Ολοι ψάχνουν για νέες προτάσεις

Τι κοινό έχουν ο Στέφανος Κασσελάκης με τον Χάρη Δούκα; Και ο πρώτος και ο δεύτερος εμφανίστηκαν αργά στην πολιτική κούρσα που επέλεξαν να συμμετάσχουν. Ξεκίνησαν χωρίς να τους γνωρίζει καλά-καλά το ακροατήριο που έπρεπε να τους ξέρει. Κέρδισαν αναπάντεχα, με καμπάνιες ενός και ενάμιση μήνα αντιστοίχως. Κατάφεραν όχι μόνο να γίνουν γνωστοί, αλλά να συσπειρώσουν στο πρόσωπό τους δυνάμεις απαραίτητες για να πετύχουν τον σκοπό τους.

Ο ένας χρησιμοποίησε την επικοινωνία, φέρνοντας μαζί του έναν άλλο τρόπο πολιτικής αντιπαράθεσης που ήρθε για να μείνει. Ο άλλος επέμεινε στην ουσία, θέτοντας προς κρίση ένα πρόγραμμα που αφορά τις πόλεις του μέλλοντος, χωρίς κορώνες κεντρικής πολιτικής σκηνής. Και οι δύο είναι απόδειξη πως όσο απογοητευμένοι και αν είναι οι προοδευτικοί ψηφοφόροι, είναι ακόμα ανοιχτοί, δεκτικοί σε κάτι καινούριο (καλό ή κακό) που τους υπόσχεται πως με τον έναν ή τον άλλο τρόπο θα ταρακουνήσει τα λιμνάζοντα νερά της Κεντροαριστεράς.

3.     Οι συνεργασίες ευνοούν όταν δεν ευνοούν οι αριθμοί

Στο παράλληλο κεντροαριστερό σύμπαν, η μάχη για τα ηνία του προοδευτικού χώρου συνεχίζει να εξελίσσεται ακάθεκτη -έγινε φανερό και την Κυριακή το βράδυ από τις δηλώσεις των στελεχών του ΠΑΣΟΚ, αλλά και από την υπενθύμιση του Νίκου Κοτζιά πως «ψηφίσαμε Δούκα για να φύγει ο Μπακογιάννης, όχι για να επιστρέψει η πράσινη αλαζονεία».

Όμως, ανεξάρτητα με τους όρους που θεωρεί η κάθε πλευρά σωστότερους, ανεξάρτητα από τον χρόνο στον οποίο το ζήτημα ενδεχομένως τεθεί σε κεντρικό επίπεδο (δεδομένο που το ΠΑΣΟΚ σ’ αυτήν την φάση απορρίπτει και ο ΣΥΡΙΖΑ παρά τα ανοίγματά του δεν έχει αποφασίσει ακόμα την μορφή που θα ήθελε να έχει η προσέγγιση), η συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων έφερε σε αυτοδιοικητικό επίπεδο μια σημαντική αντισυσπείρωση και ήρθε «από τα κάτω»: οι Αθηναίοι και οι Θεσσαλονικείς ήθελαν να αλλάξουν δήμαρχο, οι Θεσσαλοί ήθελαν να τιμωρήσουν την προηγούμενη αρχή.

Η τιμιότητα των στηρίξεων, η ξεκάθαρη φύση τους, που βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στα πρόσωπα που απαρτίζουν τους συνδυασμούς που ήρθαν τρίτοι, λειτουργούν (για πρώτη φορά εδώ και μια δεκαπενταετία) συνθετικά και όχι αφαιρετικά για δύο χώρους που στην μνημονιακή περίοδο βρέθηκαν σε αντίπαλα στρατόπεδα.

4.     Οι νίκες «κερδίζουν» χρόνο

Και σε κεντρικό επίπεδο όμως, οι νίκες σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Θεσσαλία δίνουν χρόνο και χώρο στην Κουμουνδούρου και την Χαριλάου Τρικούπη να σχεδιάσουν την παρουσία τους στις ευρωεκλογές με τέτοιο τρόπο που θα πετύχουν τον σκοπό τους. Μας χωρίζουν ακόμα αρκετοί μήνες από τις ευρωεκλογές:

Ο Κασσελάκης, που αυτές τις μέρες βρίσκεται στις ΗΠΑ, με τη συναινετική στάση του δεύτερου γύρου έχει πια χρόνο να βρεθεί (για καλό ή για κακό του κόμματός του) αντιμέτωπος με τα εσωκομματικά προβλήματα του ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς την κινούμενη βόμβα των αλλεπάλληλων κακών αποτελεσμάτων να είναι το πρωταρχικό που τον απειλεί.

Ο Ανδρουλάκης έχει την ευκαιρία να τελειοποιήσει την συνταγή που φαίνεται πως θέλουν από εκείνον οι πασόκοι ψηφοφόροι -η δουλειά για ένα κόμμα που διεκδικεί την δεύτερη θέση στην δεύτερη κάλπη ξεκινάει όταν μετρηθούν οι ψήφοι της προηγούμενης.

5.     Οι «γραμμές» είναι για να σπάνε

Τελικά, δεν είχε σημασία που ο Περισσός έδωσε «γραμμή» για λευκό ή άκυρο και στην περιφέρεια Θεσσαλίας και στην Αθήνα. Οι ψηφοφόροι του ΚΚΕ, δείχνουν τα νούμερα, πήγαν στην κάλπη και στις δύο περιπτώσεις, για να ψηφίσουν τους αντίπαλους των εν ενεργεία στηριζόμενων από τη ΝΔ.

Αντίστοιχα, στην Πάτρα, δεν είχε σημασία που ο γραμματέας της νομαρχιακής του ΠΑΣΟΚ έδωσε «γραμμή» για «κατά συνείδηση» στην μάχη Πελετίδη-Σβόλη.

Το αινιγματικό «εμπιστευόμαστε την κρίση και άποψη των δημοκρατικών πολιτών της πόλης» που τηρήθηκε και από τον Βασίλη Αϊβαλή (που στηρίχθηκε και από ΠΑΣΟΚ και από ΣΥΡΙΖΑ) έσπασε καθαρά πρώτος ο Διονύσης Τεμπονέρας, με την ανάρτηση που έγραφε «Την Κυριακή θα πάρω το αμάξι, θα πάω στην Πάτρα και θα ψηφίσω τον υποψήφιο δήμαρχο με το ΚΚΕ, Κώστα Πελετίδη», αλλά και τοπικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ που αντέδρασαν στα υπόγεια ρεύματα προς την πλευρά του Σβόλη.