Ο «γρίφος» της Χεζμπολάχ

Μέχρι πρότινος οι υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ θεωρούσαν «απίθανη» μια ευρύτερη σύγκρουση μεταξύ του Ισραήλ και της φιλοϊρανικής λιβανέζικης οργάνωσης Χεζμπολάχ.

Σύμφωνα με μια ανάλυση που εκπονήθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο από τη Διεύθυνση Πληροφοριών για το Μικτό Επιτελείο ΗΠΑ, οι δύο πλευρές -γράφει η Washington Post– είχαν καταλήξει σε μια στάση «αμοιβαίας αποτροπής» μετά την ιστορική συμφωνία μεταξύ του Λιβάνου και του Ισραήλ για την οριοθέτηση των ΑΟΖ τους, τον Οκτώβριο του 2022.

Ως εκ τούτου «οι αναλυτές των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών είδαν μια προβλέψιμη, αν και ακόμη βίαιη ισορροπία μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ», αναφέρει η WP, «μειώνοντας τον κίνδυνο πλήρους κλίμακας πολέμου το 2023».

Όμως αυτό τίθεται πλέον υπό αμφισβήτηση στον απόηχο της επίθεσης της Χαμάς στο Ισραήλ, στις 7 Οκτωβρίου, και των εν εξελίξει ισραηλινών αντιποίνων στη Λωρίδα της Γάζας.

Οι φόβοι εντείνονται για διάχυση της κρίσης, με «ξεπάγωμα» της σύγκρουσης στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ.

Ιστορικά, στο φόντο είναι ο πόλεμος του 2006 και το γεγονός ότι, από τεχνική άποψη, το Ισραήλ και ο Λίβανος παραμένουν έκτοτε σε εμπόλεμη κατάσταση.

Πρακτικά αυτό σημαίνει απουσία διπλωματικών σχέσεων και  επαναλαμβανόμενες συνοριακές αψιμαχίες.

Τις τελευταίες ημέρες έχουν ενταθεί, με ορατό τον κίνδυνο να ανοίξει ένα δεύτερο μέτωπο, εν προκειμένω στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ, με εμπλοκή της Χεζμπολάχ στη σύγκρουση και με τον πόλεμο να παίρνει ευρύτερες διαστάσεις.

Αυτό, εκτιμούν ειδικοί, θα εξαρτηθεί από το πόσο σημαντική είναι ή γίνεται αυτή η κρίση για το Ιράν.

Κομβική θεωρείται μια χερσαία επέμβαση του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας, που θα έφερνε σε δύσκολη θέση πολλά αραβικά κράτη, με το παλαιστινιακό ζήτημα στο «κάδρο».

Πολλώ μάλλον όσα έχουν υπογράψει ειρηνευτικές συμφωνίες με το Ισραήλ (Αίγυπτος, Ιορδανία), έχουν ήδη εξομαλύνει τις σχέσεις τους με το Τελ Αβίβ (Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Μπαχρέιν, Σουδάν, Μαρόκο) ή βρίσκονταν σε αυτή τη διαδικασία (Σαουδική Αραβία).

Μόνιμη απειλή

Χεζμπολάχ σημαίνει «Κόμμα του Θεού».

Στον Λίβανο αποτελεί κράτος εν κράτει, ως σιιτικό κόμμα και ακραία ισλαμιστική παραστρατιωτική οργάνωση.

Με «ρίζες» στον 15ετη εμφύλιο στη χώρα, συνδέεται ιδεολογικά και πολιτικά με το Ιράν και βρίσκεται σε συντονισμό με τη Χαμάς.

Αναδύθηκε μέσα από την αιματηρή εισβολή του Ισραήλ στο νότιο Λίβανο το 1982 και την εκεί «εξαγωγή» της ισλαμικής επανάστασης από το Ιράν.

Η Χεζμπολάχ ξεκίνησε ως «ομπρέλα» πολλών μικρών ομάδων που είχαν αρχίσει να συσπειρώνονται για τη δημιουργία μιας αποτελεσματικής αντιστασιακής οργάνωσης.

H επίσημη ίδρυσή της ως οργάνωση έγινε το 1985, με μια διακήρυξη στόχων.

Περιλάμβαναν την αποχώρηση του Ισραήλ από το Λίβανο και την εκδίωξη «των Αμερικανών, των Γάλλων και των συμμάχων τους από τον Λίβανο, τερματίζοντας κάθε αποικιοκρατική οντότητα στη γη μας».

Μετά την απελευθέρωση του νοτίου Λιβάνου, η Χεζμπολάχ ενσωματώθηκε σταδιακά στο πολιτικό σύστημα και εδραιώνει την παρουσία της ως σιιτικό κόμμα, διατηρώντας παράλληλα την ένοπλη πτέρυγά της.

Μαχητές της έχουν πολεμήσει ακόμη και κατά των σερβικών δυνάμεων στον πόλεμο της Βοσνίας, ενώ υποστηρίζουν τον Σύρο πρόεδρο Άσαντ, με τη γειτονική χώρα του Λιβάνου να λειτουργεί ως «γέφυρα» για τη μεταφορά ιρανικών όπλων στη Χεζμπολάχ.

Ο στρατιωτικός βραχίονάς της χαρακτηρίζεται τρομοκρατική οργάνωση από σειρά χωρών, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ και των περισσότερων μελών του Αραβικού Συνδέσμου.

Στην κατακερματισμένη πολιτική σκηνή και κοινωνική ζωή του χρεοκοπημένου και πολιτικά «παράλυτου» Λιβάνου, εν τω μεταξύ, η Χεζμπολάχ αυξάνει διαρκώς την επιρροή της.

Έχει 13 βουλευτές -σε σύνολο 128 εδρών στο κοινοβούλιο της χώρας- και συμμάχους, όπως το σιιτικό αδελφό του κόμμα Αμάλ.

Παρά το ότι φέρει βαριά ευθύνη για τη φονική έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού, το 2020 -την έρευνα για την οποία μπλοκάρει- παρουσιάζεται ως εναλλακτική λύση στη διεφθαρμένη ελίτ του Λιβάνου.

Διατηρεί νοσοκομεία και κοινωνικές δομές.

Πληρώνει μαχητές και υπαλλήλους σε δολάρια.

Μέσω ΜΚΟ, εκδίδει μέχρι και άτοκα δάνεια.

Ανοίγοντας τις «πύλες της κολάσεως»;

Τώρα στον Λίβανο πολλοί φοβούνται έναν πόλεμο όπως εκείνον του 2006.

Το Ιράν έχει προειδοποιήσει επανειλημμένα πως χερσαία εισβολή στη Λωρίδα της Γάζας θα πυροδοτήσει άλλα μέτωπα, εντείνοντας τους φόβους για περιφερειακή ανάφλεξη.

Υπάρχει «πιθανότητα προληπτικής ενέργειας του άξονα της αντίστασης», δήλωσε ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Χουσέιν Αμίρ-Αμπντολαχιάν, που είχε το περασμένο Σαββατοκύριακο συνάντηση στον Λίβανο με τον ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα και έπειτα συνομιλίες στο Κατάρ με τον πολιτικό ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια.

«Κανείς δεν θα μπορεί να σταματήσει τους Μουσουλμάνους και τις δυνάμεις της αντίστασης, αν συνεχιστούν τα εγκλήματα του σιωνιστικού καθεστώτος εναντίον των Παλαιστινίων (…) ο βομβαρδισμός της Γάζας θα πρέπει να σταματήσει αμέσως», διεμήνυσε ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ.

Ήδη από τις αρχές της εβδομάδας το Ισραήλ κατηγορεί την Τεχεράνη ότι διέταξε τη Χεζμπολάχ για κλιμάκωση της έντασης στα σύνορα.

«Εάν η Χεζμπολάχ δεν καταλαβαίνει», υπογράμμισε τη Δευτέρα εκπρόσωπος Τύπου του ισραηλινού στρατού, «η απάντηση θα είναι θανατηφόρα».

Στην Ουάσιγκτον, που στέλνει και δεύτερο αεροπλανοφόρο στην ανατολική Μεσόγειο -ως μέσο αποτροπής, όπως τόνισε ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Λόιντ Οστιν- υπάρχει ανησυχία για ένα πολυμετωπικό μπαράζ κατά του Ισραήλ. Και όχι μόνο…

Σε μια ευρύτερη σύγκρουση, με εμπλοκή του Ιράν και περιφερειακών «πληρεξούσιων» -από τη Χεζμπολάχ, έως πολιτοφυλακές στη Συρία και στο Ιράκ και τους αντάρτες Χούθι στην Υεμένη- εκφράζονται φόβοι ότι στο στόχαστρο θα μπορούσαν να μπουν επίσης αμερικανικές δυνάμεις και συμφέροντα στην περιοχή του Κόλπου.