Ιστορικό «όχι» Αυστραλών στους Αυτόχθονες – Ρατσιστικό πισωγύρισμα ή κάτι άλλο;

Μεγάλη ήταν η ήττα για τους ιθαγενείς πληθυσμούς της Αυστραλίας στο δημοψήφισμα της 14^ης Οκτωβρίου, στο οποίο οι Αυστραλοί απέρριψαν τη πρόταση για τη δημιουργία μιας «Φωνής» (Voice) των Αβορίγινων και των νησιωτών των Στενών Τόρες στη Βουλή.

Ειδικότερα, το 60% των Αυστραλών αρνήθηκε -κόντρα στο 40% «Ναι»- τη πρόταση να υπάρχει ένα αμιγώς συμβουλευτικό όργανο τω Ιθαγενών στο κοινοβούλιο και τη κυβέρνηση, προσθέτοντας απλά το άρθρο 129 στο Σύνταγμα της χώρας. Το προτεινόμενο άρθρο θα:

• αναγνώριζε αυτό το νέο σώμα που θα ονομάζεται η Φωνή των Αβορίγινων και των Νησιωτών του Στενού Τόρες
• υπέβαλλε παρατηρήσεις σε Κοινοβούλιο και κυβέρνηση για θέματα που σχετίζονται με τους αυτόχθονες
• Τέλος, το Κοινοβούλιο θα είχε την εξουσία να εκδίδει νόμους σχετικά με θέματα που σχετίζονται με τους αυτόχθονες, συμπεριλαμβανομένης της σύνθεσης, των λειτουργιών, των εξουσιών και των διαδικασιών της.

Ο θεσμός της «Φωνής» προτάθηκε ως μέσο αναγνώρισης των Αβορίγινων και των νησιωτών των στενών Τόρες ως οι Πρώτοι Λαοί της Αυστραλίας στο Σύνταγμα. Οι αυτόχθονες ήθελαν να κατοχυρώσουν συνταγματικά ότι η Φωνή τους δεν θα καταργηθεί στο μέλλον από τις κυβερνήσεις, όπως είχε γίνει στο παρελθόν.

Σημειώνεται ότι η Αυστραλία καταγράφει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής στις εκλογές προσέλευσης ψηφοφόρων στον κόσμο, που ξεπερνάει το 90% εδώ και 100 χρόνια, λόγω υποχρεωτικότητας της ψήφου.

Στο δημοψήφισμα όλες οι πολιτείες –εκ των έξι- ψήφισαν -κατά πλειοψηφία-, όχι. Μόνο η πρωτεύουσα δέχτηκε τη προτεινόμενη τροποποίηση.

Σημειωτέον, ότι οι Ιθαγενείς στην Αυστραλία αποτελούν μόλις το 3,8% του πληθυσμού της Αυστραλίας, συνεπώς ένα τόσο μικρό ποσοστό του πληθυσμού δεν μπορεί να υπαγορεύσει το αποτέλεσμα μιας εθνικής εκλογικής διαδικασίας.

Υπέρμαχοι του «Ναι»

Η κυβέρνηση των Εργατικών τάχθηκε υπέρ του «ναι».

Ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Άντονι Αλμπανέζε κάνει δηλώσεις σχετικά με το αποτέλεσμα του φωνητικού δημοψηφίσματος στο Κοινοβούλιο στην Καμπέρα, Αυστραλία, 14 Οκτωβρίου 2023. (AAP/Μικ).

Ο πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανέζε επιβεβαίωσε ότι η κυβέρνησή του δεν θα επιδιώξει να νομοθετήσει το Voice ως εναλλακτική λύση στο συνταγματικό μοντέλο. Πολλοί έκαναν λόγο για καταστροφή στο αποτέλεσμα. Η Sana Nakata, γράφοντας εδώ, είπε: «τώρα είμαστε εκεί που ήμασταν πάντα, αφημένοι για να χτίσουμε μόνοι μας το καλύτερο μέλλον μας».

Ο Άντονι Αλμπανέζε, παραδεχόμενος την αποτυχία του δημοψηφίσματος, είπε: «Αύριο πρέπει να αναζητήσουμε έναν νέο δρόμο προς τα εμπρός», κάνοντας έκκληση να ανανεωθεί το ενδιαφέρον πάνω στους Αυστραλούς Ιθαγενείς.

Μιλώντας στο ABC TV, η Catherine Liddle, ηγετική φυσιογνωμία των Ιθαγενών, ζήτησε να δοθεί εκ νέου εστίαση στην αφήγηση της αλήθειας και στην οικοδόμηση κατανόησης της ιστορίας της Αυστραλίας σε όλο τον πληθυσμό. Είπε ότι η αποτυχία του δημοψηφίσματος αντανακλά την έλλειψη κατανόησης για τη ζωή και τις εμπειρίες των ιθαγενών στην Αυστραλία.

Ένα δημοψήφισμα δίχως ουσία

Αντίθετα, ο αρχηγός της αντιπολίτευσης, ο βουλευτής του Φιλελεύθερου Κουίνσλαντ, Πίτερ Ντάτον, τάχθηκε έντονα κατά της πρότασης για το δημοψήφισμα. Είναι σημαντικό ότι το «δημοψήφισμα Voice» δεν είχε ομόφωνη υποστήριξη στα δύο κύρια πολιτικά κόμματα στην Αυστραλία.

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος αντιπροσωπεύει μια μεγάλη απώλεια για τη, σύμφωνα με ειδικούς, αλλά πολύ πιο σημαντικό από αυτό θα είναι οι αρνητικές επιπτώσεις της εκστρατείας υπέρ των Ιθαγενών.

Αίσθηση, όμως προκάλεσε ότι η ανεξάρτητη αυτόχθονη γερουσιαστής Lidia Thorpe δήλωσε ότι η πρόταση Voice δεν είχε ουσία και ότι το δημοψήφισμα δεν έπρεπε να είχε διεξαχθεί.

Αμφιλεγόμενη ενημέρωση για το δημοψήφισμα

Ωστόσο, εμπειρογνώμονες ασκούν κριτική για το κλίμα που επικράτησε στη διάρκεια της περιόδου πριν το δημοψήφισμα.

Σύμφωνα με την επίκουρη καθηγήτρια Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Νιουκάστλ, Έιμι Μαγκουάιρ, το τοπίο πληροφόρησης για τους Αυστραλούς ψηφοφόρους πριν από το δημοψήφισμα ήταν θολό και δύσκολο να βγάλει κανείς άκρη.

«Η Αυστραλιανή Εκλογική Επιτροπή δημοσίευσε κατάλογο παραπληροφόρησης. Η παραπληροφόρηση και τα ψέματα, πολλά που κυκλοφόρησαν μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, έχουν επηρεάσει τη λήψη αποφάσεων σε ένα ποσοστό των ψηφοφόρων. Είναι ανοιχτό το ερώτημα εάν μπορεί να επιτευχθεί συνταγματική αλλαγή οποιουδήποτε είδους ενώ οι ψηφοφόροι παραμένουν τόσο εκτεθειμένοι σε πολλαπλές εκδοχές της «αλήθειας»», εξηγεί η Μαγκουάιρ στο The Conversation.

Όπως λέει η ίδια, για πολλούς ιθαγενείς, ο πολλαπλασιασμός των ψεμάτων και της παραπληροφόρησης που οδηγείται από τον ρατσισμό σε όλη τη συζήτηση για την συνταγματική αλλαγή, τραυματικός και βάναυσος.

Αυστραλοί Ιθαγενείς

Για παράδειγμα, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Πίτερ Ντάτον είχε δηλώσει ότι η Αυστραλιανή Εκλογική Επιτροπή είχε νοθεύσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος αποδεχόμενη «τικ» αλλά όχι σταυρούς ως ενδεικτικά της πρόθεσης ψήφου.

Άλλο παράδειγμα ήταν η ανεξήγητη δήλωση της ιθαγενούς γερουσιαστή Jacinta Nampijinpa Price ότι η αποικιοποίηση είχε θετικό αντίκτυπο στους Ιθαγενείς.

Επικρίνοντας τον ρόλο των μίντια, ο ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης δρ. Ντένις Μύλερ παρατήρησε στο The Conversation ότι «στην εποχή πριν από τον Τραμπ, οι δημοσιογράφοι» ακούγοντας τον Πίτερ Ντάτον, «θα μπορούσαν να βασίζονταω στη διαδικασία αυτοδιόρθωσης της πολιτικής για να προχωρήσει, η οποία διέπεται από συμβάσεις που απέρριπταν τα χονδροειδή ψεύδη και επέβαλαν συνέπειες».

Στη περίπτωση της ατάκας της Price πριν την Τραμπ εποχή θα είχε γρήγορα αντικρουστεί από άλλες δημόσιες φωνές που αναφέρονταν στα γεγονότα, τα ευρήματα διαφόρων επιτροπών και αμέτρητες άλλες πηγές αξιόπιστων δεδομένων για τα μειονέκτημα των Αβορίγινων, μετά την αποικιαοποίηση.

«Αντίθετα, ο Ντάτον συνεχίζει ως ηγέτης ενός κόμματος που φαίνεται να πιστεύει ότι η συμπεριφορά του δεν είναι αξιοσημείωτη, ίσως και πολιτικά συμφέρουσα, ενώ η Price  αρχίζει να σχολιάζεται σε ορισμένους κύκλους ως δυνητική πρωθυπουργός» λέει ο Μύλερ.

H εκστρατεία παραπληροφόρησης που διαδόθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πυροδότησε επίσης φόβο ότι το Voice θα γινόταν ένα τρίτο γραφείο του κοινοβουλίου, με αποτέλεσμα περισσότερη ομοσπονδιακή βοήθεια προς τους Αβορίγινες και περισσότερες διαμάχες μεταξύ Ιθαγενών και μη. Ο Αλμπανέζε επέκρινε ορισμένα τμήματα των MME που είπε ότι είχαν απομακρύνει τη συζήτηση για το δημοψήφισμα μακριά από τα βασικά ζητήματα.

«Είχαμε, μεταξύ άλλων σε ΜΜΕ που εκπροσωπούνται σε αυτήν την αίθουσα, συζητήσεις για μια σειρά από πράγματα που δεν είχαν καμία σχέση με αυτό που υπήρχε στο ψηφοδέλτιο απόψε», είχε πει το βράδυ του δημοψηφίσματος ο Αλμπανέζε.

«Να είστε περήφανοι για την ταυτότητά σας. Να είστε περήφανοι για τα 65.000 χρόνια ιστορίας και πολιτισμού στα οποία είστε κομμάτι τους» δήλωσε η απογοητευμένη υπουργός των ιθαγενών Αυστραλών, η ιθαγενής Λίντα Μπέρνεϊ, η οποία μίλησε με τους Ιθαγενείς μετά το αρνητικό για εκείνους αποτέλεσμα.

Με πληροφορίες από The Conversation