Ο πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας και τα δύσκολα διλήμματα της Αιγύπτου

Στη Λωρίδα της Γάζας συντελούνται μια πλήρης ανθρωπιστική καταστροφή και εγκλήματα πολέμου, μπροστά στα μάτια όλου του κόσμου.

Εν μέσω ολομέτωπης επίθεσης του Ισραήλ -σε αντίποινα για την πρωτοφανή επίθεση της Χαμάς, στις 7 Οκτωβρίου- σχεδόν ο μισός πληθυσμός του πλήρως αποκλεισμένου παλαιστινιακού θύλακα έχει εκτοπιστεί εσωτερικά από τον βορρά στο νότο, κατόπιν ισραηλινών τελεσιγράφων.

Οι εντολές μετακινήσεων εντός της Λωρίδας της Γάζας έχουν επηρεάσει περίπου 1,1 εκατομμύρια Παλαιστίνιους. Εξ αυτών, τουλάχιστον 100.000 άνθρωποι υπολογίζεται ότι παραμένουν στον βορρά.

Στα νότια σύνορα με την Αίγυπτο εν τω μεταξύ, το μεθοριακό πέρασμα της Ράφα -η μόνη εκεί δίοδος από και προς τη Λωρίδα της Γάζας- παρέμενε πρακτικά κλειστό από την έναρξη του νέου πολέμου μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς.

Ισραηλινά μαχητικά έχουν εξαπολύσει αεροπορικούς βομβαρδισμούς στην παλαιστινιακή πλευρά του περάσματος από το βράδυ της 9ης Οκτωβρίου.

Στην αιγυπτιακή πλευρά, εκατοντάδες φορτηγά με ανθρωπιστική βοήθεια έχουν «κολλήσει» εδώ και ημέρες στην έρημο του Σινά, ελλείψει πρόσβασης στον πολιορκούμενο παλαιστινιακό θύλακα.

Για αυτή την κατάσταση, δήλωσε ο Αιγύπτιος πρόεδρος Αμπντέλ Φάταχ Αλ Σίσι, ευθύνονται οι «ισραηλινοί βομβαρδισμοί».

«Το πέρασμα δεν έχει κλείσει ποτέ επίσημα από την Αίγυπτο», υποστήριξε στο BBC ο Αιγύπτιος ΥΠΕΞ, Σάμεχ Σούκρι.

«Έχει δεχτεί τέσσερις αεροπορικές επιδρομές από την ισραηλινή πλευρά και ως εκ τούτου δεν λειτουργεί κανονικά», συμπλήρωσε, χαρακτηρίζοντας «απαράδεκτες» οποιεσδήποτε προσπάθειες παραποίησης της θέσης του Καΐρου.

Μετά την επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου Μπάιντεν στο Τελ Αβίβ, την Τετάρτη, το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι θα επιτρέψει την αποστολή περιορισμένης ανθρωπιστικής βοήθειας στο νότο της Λωρίδας της Γάζας, εφόσον όμως αυτή δεν φτάσει στα χέρια της Χαμάς.

Ερείπια, θάνατος και απόγνωση στην παλαιστινιακή πλευρά του περάσματος της Ράφα, στα σύνορα Αιγύπτου και Λωρίδας της Γάζας

Αποκομμένοι στην άλλη πλευρά

Ενόσω πάνω από 2 εκατομμύρια άμαχοι -εκ των οποίων πολλά παιδιά- δίνουν αγώνα επιβίωσης κάτω από απάνθρωπες συνθήκες στην αποκλεισμένη Λωρίδα της Γάζας, δεκάδες συγγενείς τους βρέθηκαν ξαφνικά εγκλωβισμένοι στην απέναντι πλευρά, εντός Αιγύπτου.

Κάποιοι είχαν μεταβεί στη γειτονική χώρα για ιατρικούς λόγους, άλλοι έλειπαν σε ταξίδι και επέστρεφαν στον τόπο τους μέσω του διεθνούς αεροδρομίου του Καΐρου.

Το ξέσπασμα του νέου πολέμου Ισραήλ-Χαμάς τους βρήκε στην αιγυπτιακή πλευρά του περάσματος της Ράφα.

Τώρα, όπως αναφέρει o ανεξάρτος αιγυπτιακός ιστότοπος Mada Masr, έχουν μεταφερθεί στις πόλεις Σέιχ Ζαγιέντ και Αρίς, κοντά στα σύνορα με τη Γάζα, στο Κυβερνείο του Βόρειου Σινά.

Διοικητική διαίρεση της Αιγύπτου, βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας, περιλαμβάνοντας το βόρειο ήμισυ της χερσονήσου του Σινά.

Περιοχή, όπου οι αιγυπτιακές αρχές μάχονται εδώ και καιρό ομάδες τζιχαντιστών, που συνδέονται με την τρομοκρατική Αλ Κάιντα.

Αποκομμένοι πλέον στο Σέιχ Ζαγιέντ και στο Αρίς, δεκάδες Παλαιστίνιοι παρακολουθούν από απόσταση 15 και 45 χιλιομέτρων αντίστοιχα από τα σύνορα με τη Λωρίδα της Γάζας την αιματοχυσία στον τόπο τους.

Πολλοί έχουν χάσει δικούς τους και τα σπίτια τους από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς.

Περιγράφουν, δε, τις συνθήκες της δικής τους προσωρινής διαμονής στην Αίγυπτο επικίνδυνα ασταθείς.

Κάποιοι που έφτασαν στο Διεθνές Αεροδρόμιο του Καΐρου, στο δρόμο της επιστροφής στη Γάζα, αλλά δεν πήραν βίζα εισόδου στην Αίγυπτο φιλοξενούνται από οικογένειες ντόπιων στο Σέιχ Ζαγιέντ.

Σε αυτές, αναφέρει το Mada Masr, έχουν δοθεί «αυστηρές οδηγίες ασφαλείας να μην επιτρέψουν σε κανέναν Παλαιστίνιο να φύγει από τη γειτονιά όπου διαμένει».

Στο Αρίς έχουν συγκεντρωθεί όσοι έχουν αιγυπτιακή βίζα εισόδου, περνώντας από το πέρασμα της Ράφα πριν από το ξέσπασμα του πολέμου.

Μένουν σε ξενοδοχεία, αλλά έχουν αρχίσει να ξεμένουν από χρήματα, σύμφωνα με τον αιγυπτιακό ιστότοπο.

Στερεύει επίσης η ελπίδα ότι θα μπορέσουν να γυρίσουν σύντομα στον τόπο τους.

Τουναντίον…

Φορτηγά με ανθρωπιστική βοήθεια για τη Λωρίδα της Γάζας στο πέρασμα της Ράφα, στην αιγυπτιακή πλευρά των συνόρων

Ρευστές ισορροπίες

Ο εν εξελίξει πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς, η κατάσταση στο πέρασμα της Ράφα και η επιδείνωση της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Λωρίδα της Γάζας έχουν φέρει την Αίγυπτο προ κρίσιμων διλημμάτων.

Εδώ και ημέρες υπήρχαν ισχυρές πιέσεις από δυτικούς συμμάχους -και δη τις ΗΠΑ- να ανοίξει το μεθοριακό πέρασμα, στο φόντο ενός σκιαγραφόμενου ως οργιώδους «παζαριού».

Για την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας. Για τη φυγή αλλοδαπών, Παλαιστινίων διπλής υπηκοότητας ή ακόμη και στο πλαίσιο υπόγειων μεθοδεύσεων μιας μαζικής εξόδου από τον παλαιστινιακό θύλακα.

«Δεν μπορεί να επιβληθεί η αναγκαστική μετακίνηση των Παλαιστινίων» στο πλαίσιο του πολέμου κατά της Χαμάς, διεμήνυσε ο Αιγύπτιος πρόεδρος αλ Σίσι, που το Σάββατο διοργανώνει Διεθνή Διάσκεψη για τη Μέση Ανατολή.

Τυχόν μαζική έξοδος των Παλαιστινίων από τη Λωρίδα της Γάζας προς την Αίγυπτο, επεσήμανε, θα μπορούσε να αποτελέσει το πρώτο στάδιο για «παρόμοια μετακίνηση των Παλαιστινίων από την [κατεχόμενη] Δυτική Όχθη προς την Ιορδανία», σηματοδοτώντας έτσι «το τέλος του παλαιστινιακού ζητήματος» και «αδύνατη την ίδρυση ενός κράτους της Παλαιστίνης».

Πιο ξεκάθαρα το είχε διατυπώσει ένα 24ωρο νωρίτερα ο βασιλιάς της Ιορδανίας Αμπντάλα από το Βερολίνο. Ο εκτοπισμός των Παλαιστινίων της Λωρίδας της Γάζας στην Αίγυπτο ή στη χώρα του «είναι κόκκινη γραμμή», τόνισε.

«Νομίζω ότι αυτό είναι το σχέδιο ορισμένων από τους “συνήθεις υπόπτους”, που προσπαθούν να δημιουργήσουν de facto ζητήματα επί του εδάφους»…

Οι πιθανές επιπτώσεις μιας τέτοιας εξέλιξης θα ήταν πάντως πολύ ευρύτερες.

«Μετακινώντας τους Παλαιστίνιους στο Σινά, μετακινούμε την αντίσταση και τον αγώνα τους στην Αίγυπτο», υπογράμμισε ο πρόεδρος της πολυπληθέστερης αραβικής χώρας, έχοντας επίγνωση ότι πρόκειται κυρίως για υποστηρικτές της -εκ της αιγυπτιακής Μουσουλμανικής Αδελφότητας προερχόμενης- Χαμάς.

Σε αυτή την περίπτωση, προειδοποίησε ο αλ Σίσι, η ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου που κρατά από το 1979 θα κινδυνεύει να «διαλυθεί στα χέρια μας».

Κάτι αντίστοιχο ισχύει ως εν δυνάμει κίνδυνος και με την Ιορδανία…

Εικόνες καταστροφής από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς στη Ράφα, στη νότια Λωρίδα της Γάζας

Ιδιάζουσες συνθήκες

Γεωγραφικά και όχι μόνον, η περίπτωση της Αιγύπτου προβάλλει στην παρούσα φάση ιδιάζουσα.

Σε περίπου δύο μήνες, τον Δεκέμβριο, έχουν προγραμματιστεί προεδρικές εκλογές στη χώρα και ο πρόεδρος αλ Σίσι βρίσκεται αντιμέτωπος με τη λαϊκή οργή για τη δεινή κατάσταση της εθνικής οικονομίας.

Η δε διάσκεψη του Σαββάτου για το μεσανατολικό θα αποτελέσει ένα κρίσιμο τεστ για τη διατήρηση του ιστορικού περιφερειακού ρόλου και του Καΐρου.

Ήδη, καθώς το μεσανατολικό τοπίο αλλάζει, έτεροι περιφερειακοί «παίκτες» διαγκωνίζονται στη διεκδίκησή του.

Ενδεικτική του πόσο πιεστική έχει αρχίσει να γίνεται πλέον η προοπτική μαζικού εκτοπισμού των Παλαιστινίων της Λωρίδας της Γάζας είναι η δήλωση του αλ Σίσι πως «αν η ιδέα είναι η αναγκαστική μετακίνηση, υπάρχει η Νεγκέβ».

Ήτοι η έρημος στο νότιο Ισραήλ.

Πολύς λόγος γίνεται πλέον για σκληρές παρασκηνιακές διαβουλεύσεις.

Φως σε αυτές επιχειρεί να ρίξει ο βετεράνος Αμερικανός δημοσιογράφος, Σέιμουρ Χερς.

«Βραχυπρόθεσμα», αναφέρει σε νέο άρθρο του, επικαλούμενος ισραηλινή πηγή, «το Ισραήλ προσπαθεί να πείσει το Κατάρ -που, μετά από παρότρυνση του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, ήταν μακροπρόθεσμος οικονομικός υποστηρικτής της Χαμάς- να συμμετάσχει με την Αίγυπτο στη χρηματοδότηση μιας τεντούπολης για ένα εκατομμύριο ή περισσότερους πρόσφυγες, που περιμένουν πέρα ​​από τα σύνορα», στη Λωρίδα της Γάζας.

«Ερωτηθείς γιατί οι Ισραηλινοί πίστευαν ότι η αιγυπτιακή κυβέρνηση θα συμφωνούσε, έστω και υπό την πίεση της κυβέρνησης Μπάιντεν, να δεχτεί πάνω από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες από τη Γάζα, η πηγή μου δήλωσε: Έχουμε πιάσει την Αίγυπτο από τα αρ@@δια», γράφει χαρακτηριστικά ο Χερς.

«Αναφερόταν», εξηγεί, «στην πρόσφατη παραπομπή σε δίκη του Δημοκρατικού γερουσιαστή Ρόμπερτ Μενέντεζ και της συζύγου του με ομοσπονδιακές κατηγορίες για διαφθορά, που απορρέουν από τις επιχειρηματικές του συναλλαγές με ανώτερους Αιγύπτιους αξιωματούχους και την φερόμενη διαβίβαση πληροφοριών για πρόσωπα που υπηρετούσαν στην πρεσβεία των ΗΠΑ στο Κάιρο».