Έχει κανόνες ο πόλεμος;

Μετά τη θηριωδία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η διεθνής κοινότητα υιοθέτησε μια σειρά συμφωνιών για να προστατευτεί από ανάλογα εγκλήματα στο μέλλον.

Ο Χάρτης του ΟΗΕ, η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η Σύμβαση του ΟΗΕ για τη Γενοκτονία και οι  Συμβάσεις της Γενεύηςγια είναι από τα σημαντικότερα επιτεύγματα -επί χάρτου- για να μπουν κανόνες στη λειτουργία των διακρατικών σχέσεων και στη τάση των κρατών να πολεμούν.

Οι τελευταίες, όμως, εξελίξεις στο Ισραήλ, αλλά και αυτές με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, είναι τα πλέον πρόσφατα παραδείγματα μιας σειράς παραβάσεων αυτών των κανόνων, όπως σημειώνει σε άρθρο της η Anne Applebaum στο The Atlantic.

«Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς σε Ισραηλινούς αμάχους είναι και οι δύο κατάφωρες απορρίψεις αυτής της παγκόσμιας τάξης που βασίζεται σε κανόνες και προαναγγέλλουν κάτι νέο. Και οι δύο επιτιθέμενοι έχουν αναπτύξει μια εξελιγμένη, στρατιωτικοποιημένη, σύγχρονη μορφή τρομοκρατίας και δεν αισθάνονται καθόλου λυπημένοι ότι αμήχανοι γι’ αυτό» λέει η Applebaum.

Η Σύμβαση του ΟΗΕ για τη Γενοκτονία δεν απέτρεψε τη γενοκτονία στη Ρουάντα. Οι Συμβάσεις της Γενεύης δεν εμπόδισαν τους Βιετναμέζους να βασανίζουν Αμερικανούς αιχμαλώτους πολέμου, δεν εμπόδισαν τους Αμερικανούς στο Αμπού Γκράιμπ να βασανίζουν Ιρακινούς αιχμαλώτους πολέμου και δεν εμπόδισαν τους Ρώσους να βασανίζουν Ουκρανούς αιχμαλώτους πολέμου σήμερα, σημειώνει η αρθρογράφος.

Πολλά τα εγκλήματα της Ρωσίας

Μεταξύ των κρατών που υπέγραψαν την Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι χώρες που έχουν παραβιάσει τα ανθρώπινα δικαιώματα, λέει η Applebaum, όπως η Κίνα, η Κούβα, το Ιράν και η Βενεζουέλα. «Η Επιτροπή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα κατάντησε παρωδία εδώ και πολύ καιρό».

Η Applebaum υποστηρίζει ότι η Ρωσία διεξάγει πολέμους, αν και κράτος –και όχι τρομοκρατική ομάδα-  και μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ άρχισε για πρώτη φορά να χτυπά σκόπιμα πολιτικούς στόχους στη Συρία το 2015, συμπεριλαμβανομένων σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, σταθμών ύδρευσης και κυρίως νοσοκομείων και ιατρικών εγκαταστάσεων.

«Η ανοιχτή βαρβαρότητα έχει γίνει και πάλι διάσημη στις διεθνείς συγκρούσεις και μπορεί να περάσει πολύς καιρός μέχρι να την αντικαταστήσει οτιδήποτε άλλο»

«Αυτές οι επιθέσεις ήταν αναμφισβήτητα εγκλήματα πολέμου και όσοι επέλεξαν τους στόχους γνώριζαν ότι ήταν εγκλήματα πολέμου. Μερικά από τα νοσοκομεία είχαν μοιραστεί τις συντεταγμένες τους με τον ΟΗΕ για να μην χτυπηθούν. Αντίθετα, οι ρωσικές και συριακές κυβερνητικές δυνάμεις μπορεί να χρησιμοποίησαν αυτές τις πληροφορίες για να τους βρουν».

Στην Ουκρανία οι Ρώσοι, όπως λέει η αρθρογράφος, χρησιμοποίησαν για άλλη μια φορά πυροβολικό, πυραύλους κρουζ και μη επανδρωμένα αεροσκάφη, για να χτυπήσουν σπίτια, πολυκατοικίες, εκκλησίες, εστιατόρια, λιμάνια, σιλό σιτηρών.

«Θέλουν να επιβάλουν αναρχία»

Η Χαμάς δεν είναι κυρίαρχο κράτος, αλλά έχει την πλήρη υποστήριξη του Ιράν, ενός κυρίαρχου κράτους, και τη χρηματοδότηση από το Κατάρ, ένα κυρίαρχο κράτος. Από το 2006, η Χαμάς είναι επίσης το de facto κυβερνών κόμμα στη Γάζα. Ωστόσο, η Χαμάς δεν βλέπει τον εαυτό της ως μέρος κανενός είδους τάξης. Το Σάββατο, η Χαμάς εξαπέλυσε αυτό που φαίνεται να ήταν μια καλά σχεδιασμένη, καλά οργανωμένη επίθεση, σχεδιασμένη να σκορπίσει τον τρόμο των πολιτών και να δημιουργήσει χάος.

Περιπολία Ισραηλινών στρατιωτών μπροστά από γυναικόπαιδα.

Οι τρομοκράτες της Χαμάς δεν έδωσαν σημασία σε κανέναν σύγχρονο νόμο του πολέμου, ή σε κανένα κανόνα οποιουδήποτε είδους: Όπως οι Ρώσοι, η Χαμάς και οι Ιρανοί υποστηρικτές της είναι επικεφαλής καθεστώτων των οποίων στόχος είναι να αναιρέσουν οτιδήποτε έχει απομείνει από τους διθνείς κανόνες, αντικαθιστώντας τους με αναρχία, όπως ισχυρίζεται η Applebaum.

Η Applebaum στρέφει τα πυρά της και στην Κίνα, που είναι μεταξύ των αυταρχικών κρατών που «επιδιώκουν να υπονομεύσουν ή να πνίξουν τις φωνές για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου στα διεθνή φόρα εδώ και χρόνια, αντικαθιστώντας τις με τη γλώσσα της «κυριαρχίας».

Η Λευκορωσία ξέφυγε αναγκάζοντας ένα αεροπλάνο ιρλανδικής ιδιοκτησίας να προσγειωθεί στο Μινσκ και στη συνέχεια απήγαγε έναν από τους πολίτες της που επέβαινε στο αεροπλάνο.

Ευθύνες σε Δύση και Νετανιάχου

Η Applebaum επιρρίπτει ευθύνες και στα δυτικά κράτη, αν και κάπως πιο μετριασμένα. Όπως αναφέρει οι δυτικές δημοκρατίες, υπό την ηγεσία των ΗΠΑ αρνήθηκαν να επιβάλουν τάξη όταν μπορούσαν, είτε επειδή παραβίασαν τους ίδιους τους κανόνες. «Ο Τζορτζ Μπους συμφώνησε με τις μαύρες τοποθεσίες ανάκρισης και τα βασανιστήρια κατά τη διάρκεια του Πολέμου κατά της Τρομοκρατίας. Ο Μπαράκ Ομπάμα κατηγόρησε τους Σύρους για χρήση χημικών όπλων και στη συνέχεια δεν κατάφερε να κάνει τίποτα για να τους σταματήσει. Ο Ντόναλντ Τραμπ έκανε τα πάντα για να δώσει χάρη σε Αμερικανούς εγκληματίες πολέμου και συνεχίζει να υποστηρίζει τις εξωδικαστικές δολοφονίες».

Των πυρών της αρθρογράφου του The Atlantic δεν ξέφυγε και ο ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, που ενδίδει στις πιο ακραίες φωνές, συμπεριλαμβανομένων πολιτικών προσώπων που επιδιώκουν ρητά να υπονομεύσουν την ανεξάρτητη δικαιοσύνη του Ισραήλ και το ισραηλινό κράτος δικαίου, και κόμματα των οποίων τα μέλη υποστηρίζουν ανοιχτά τη μαζική απέλαση των Αράβων από το Ισραήλ. Επίσης, οι Ισραηλινοί έχουν σκοτώσει και οι ίδιοι αθώους Παλαιστινίους και θα το ξανακάνουν, όπως αναφέρει.

Η Αμερικανίδα επισημαίνει, ακόμα, ότι στον ΟΗΕ φαίνεται να διορίζονται -κανονισμένοι των προτέρων- αδύναμοι ηγέτες, ενώ η ΕΕ δεν έχει ακόμη σαφή πολιτική ασφάλειας. Έτσι αρχίζουμε να βλέπουμε τη μεγάλη εικόνα, λέει: «Οδεύουμε σε μια εποχή που δεν υπάρχει καθόλου μια τάξη, με βάση κανόνες ή με άλλο τρόπο».

Στο παρελθόν «τα κροκοδείλια δάκρυα των πολιτικών που εξέφρασαν «βαθιά ανησυχία» όταν παραβιάζονταν οι ανεφάρμοστοι κανόνες τους ήταν συχνά αφόρητα. Η υποκρισία τους, όπως έλεγαν για μακρινές συγκρούσεις, ήταν αφόρητη».

«Η ανοιχτή βαρβαρότητα έχει γίνει και πάλι διάσημη στις διεθνείς συγκρούσεις και μπορεί να περάσει πολύς καιρός μέχρι να την αντικαταστήσει οτιδήποτε άλλο» συμπεραίνει η Anne Applebaum.