Οι γιατροί της Βικτωριανής εποχής εφεύρεσαν τα πρώτα sex toys, ή μήπως όχι;

Ίσως γνωρίζετε ότι η εφεύρεση των δονητών ανταποκρίθηκε στην ανάγκη των γιατρών της Βικτωριανής εποχής να θεραπεύσουν τη «γυναικεία υστερία» (Η λέξη υστερία «εφευρέθηκε» μόνο για τις γυναίκες, καθώς προέρχεται από την λέξη «υστέρα», που σημαίνει μήτρα, αλλά ακόμα δεν αναγνωρίζεται ως βαθιά σεξιστική)  -όπως την ονόμαζαν-. Πριν από εκείνη την εποχή, λέει η ιστορία, οι γιατροί συνήθιζαν να κάνουν μασάζ με τα χέρια τους στην περιοχή των γεννητικών οργάνων για να ηρεμήσουν συμπτώματα όπως ζάλη, αδυναμία ή αλλαγές στη διάθεση.

Ταλαίπωροι γιατροί και «ερωτικά παιχνίδια»

Στη συνέχεια, περνώντας στον «ηλεκτρικό δονητή», η θεραπεία έγινε πιο αποτελεσματική – και πιο εύκολη για τα χέρια των γιατρών. Υπάρχει ακόμη και ταινία γι’ αυτό, με τίτλο «Hysteria (2011)», η οποία μάλιστα ξεκινά με τις λέξεις «Αυτή η ιστορία βασίζεται σε αληθινά γεγονότα». Πρέπει να παραδεχτούμε ότι η ιδέα των «ταλαιπωρημένων» γιατρών που εφευρίσκουν δονητές, έχει ένα ενδιαφέρον. Ωστόσο, αυτή η ιστορία, δεν είναι αληθινή.

Δεν θεωρούσαν σεξουαλική δραστηριότητα τον γυναικείο αυνανισμό, καθώς δεν περιείχε κολπική διείσδυση

Το σεξ δεν έχει ανοσία στο ψέμα. Ένα ψέμα που επαναλαμβάνεται χίλιες φορές γίνεται αλήθεια. Αυτό ακριβώς έγινε και με την ιστορία της ανακάλυψης του δονητή. Ακριβώς όπως οι ψευδείς ειδήσεις φτάνουν συνήθως σε περισσότερους ανθρώπους – παρά οι καταρρίψεις τους – , πολλά άρθρα έχουν αναπαράγει αυτή την ιστορία, αλλά πολύ λιγότερα έχουν μπει στον κόπο να δημοσιεύσουν τη διάψευση του «Παραμυθιού του δονητή».

Το βιβλίο «Η τεχνολογία του οργασμού: «Hysteria, the Vibrator, and Women’s Sexual Satisfaction» της Rachel P. Maines, μιας επιστήμονα που εξειδικεύεται στην ιστορία της τεχνολογίας, εκδόθηκε το 2010. Από εκεί προκύπτει – και αναπαράγεται – όλη η θεωρία της εφεύρεσης των δονητών για τον αυνανισμό των γυναικών της Βικτωριανής εποχής ως ιατρική θεραπεία. Πως δικαιολογεί όμως η Maines τη θεωρία της; Θα αναρωτιόταν κανείς. Με πολυάριθμα αποσπάσματα, διατυπώνοντας την ιδέα ότι το φαλλοκεντρικό μοντέλο της σεξουαλικότητας έκανε αποδεκτή αυτή τη θεραπεία, επειδή εκείνη την εποχή δεν θεωρούσαν σεξουαλική δραστηριότητα τον γυναικείο αυνανισμό, καθώς δεν περιείχε κολπική διείσδυση.

Επαγγελματική αξιοπρέπεια;

Το βιβλίο διευκρινίζει επίσης ότι ο δρ Μόρτιμερ Γκράνβιλ – ο εφευρέτης του δονητή – αρνήθηκε ότι εφάρμοσε αυτή τη μορφή θεραπείας σε γυναίκες, κάτι που η συγγραφέας δικαιολογεί με τη διαβεβαίωση ότι «οι γιατροί είχαν σαφώς συμφέρον να διατηρήσουν την επαγγελματική τους αξιοπρέπεια».

Δεν μπορούμε να ξέρουμε αν ήταν κάποια αντίφαση του εν λόγω άρθρου ή η απλή εκκεντρικότητα της συγκεκριμένης ιστορίας που οδήγησε τους Hallie Lieberman και Eric Schatzberg, επίσης ιστορικούς, να εστιάσουν την προσοχή τους σε αυτή τη θεωρία και να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχαν στοιχεία που να τη δικαιολογούν.

Τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, ωστόσο, οι δονητές έγιναν δημοφιλείς και στα σπίτια των γυναικών

Το 2018 δημοσίευαν τη μελέτη τους «A failure of academic quality control (Μια αποτυχία του ακαδημαϊκού ποιοτικού ελέγχου): The technology of orgasm», στην οποία εξηγούσαν ότι, αφού εξέτασαν προσεκτικά τις πηγές που παρατίθενται στο βιβλίο, δεν βρήκαν καμία απολύτως ένδειξη ότι οι γιατροί χρησιμοποίησαν ποτέ δονητές για να προκαλέσουν οργασμό σε γυναίκες ασθενείς ως ιατρική θεραπεία. Σε αυτό, η Maines απάντησε ότι το κείμενό της ήταν απλώς μια υπόθεση που είχε μεγάλη απήχηση μεταξύ των ανθρώπων και ότι πραγματικά την εξέπληξε το γεγονός ότι χρειάστηκε τόσος καιρός για να το διαψεύσει κάποιος.

Είναι γεγονός ότι οι δονητές επινοήθηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα και είχαν ιατρική χρήση: μασάζ σε ορισμένες περιοχές του σώματος για την ανακούφιση από διάφορες παθήσεις, όπως πεπτικά προβλήματα, μετεωρισμός, ακόμη και για την αφαίρεση των ρυτίδων. Όχι όμως για να προσφέρουν οργασμό στις γυναίκες. Τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, ωστόσο, οι δονητές έγιναν δημοφιλείς και στα σπίτια των γυναικών, καθώς κάποιοι υποψιάζονταν ότι υπήρχαν γυναίκες που όντως άρχισαν να χρησιμοποιούν τέτοιου είδους «σεξουαλικά παιχνίδια» για πιο ευχάριστους σκοπούς. Όπως γίνεται και σήμερα.

Οι ψεύτικες ζώνες αγνότητας του Μεσαίωνα

Ο Μεσαίωνας είναι μια περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας που συχνά παρουσιάζεται – δικαίως – ως βάρβαρη. Τα μουσεία με συσκευές βασανιστηρίων από εκείνη την περίοδο αποτελούν παραδείγματα αυτού του ισχυρισμού. Στο πλαίσιο αυτό, η παρουσία των ζωνών αγνότητας -αντικείμενα σε σχήμα εσωρούχου από σίδερο που ο σύζυγος τοποθετούσε στη γυναίκα του όταν έπρεπε να φύγει από το σπίτι για μεγάλα χρονικά διαστήματα για να εξασφαλίσει ότι δεν θα είχε σεξουαλική επαφή με κανέναν- ταιριάζει απόλυτα.

Οι ζώνες αγνότητας, όπως και το droit du seigneur, επινοήθηκαν κατά τη διάρκεια του Διαφωτισμού για να αποδώσουν την «σκοτεινή ατμόσφαιρα» του Μεσαίωνα

Η ζώνη αγνότητας υποτίθεται πως είχε «διπλό στόχο»: αφενός, να εξασφαλίζει την πίστη και, αφετέρου, να αποτρέπει τον ενδεχόμενο βιασμό. Τοποθετούνταν επίσης στις κόρες για να εγγυηθούν την παρθενιά τους.

Σύμφωνα με τον José Manuel Rodríguez García, από το Τμήμα Μεσαιωνικής Ιστορίας του Εθνικού Πανεπιστημίου εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (Ισπανία), «δεν υπάρχει ούτε ένα στοιχείο που να τεκμηριώνει την ύπαρξη ζωνών αγνότητας εκείνη την περίοδο». Δηλαδή, υπάρχουν πολλές λογοτεχνικές αναπαραστάσεις, αλλά καμία περίπτωση ιστορικής αναφοράς. Επιπλέον, πρέπει να ληφθεί υπόψη η πρακτικότητα του μηχανισμού. Το να περνούν μήνες ή χρόνια με μια βαριά σιδερένια ζώνη γύρω από τους γοφούς και την περιοχή της λεκάνης θα ήταν πολύ δυσβάσταχτο, για να μην αναφερθούμε στις πληγές που θα προκαλούνταν από το μέταλλο που τριβόταν στο δέρμα, το οποίο πιθανώς θα προκαλούσε μολύνσεις σε μια εποχή που δεν υπήρχαν αντιβιοτικά.

Και μιλώντας για μουσεία, ίσως έχετε δει κάπου να εκτίθεται μια υποτιθέμενη ζώνη αγνότητας από τον Μεσαίωνα. Το Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο, για παράδειγμα, είχε μια τέτοια ζώνη την οποία απέσυρε αφού διαπίστωσε ότι ήταν κάλπικη. Σύμφωνα με τον Rodríguez García, «αυτές οι ζώνες αγνότητας είναι «δημιουργικές» απομιμήσεις των δύο τελευταίων αιώνων. Η παλαιότερη που έχει καταγραφεί χρονολογείται στο πρώτο τρίτο του 16ου αιώνα». Οι ζώνες αγνότητας, όπως και το droit du seigneur, επινοήθηκαν κατά τη διάρκεια του Διαφωτισμού για να αποδώσουν την «σκοτεινή ατμόσφαιρα» του Μεσαίωνα.

Η φουσκωτή κούκλα που δεν υπήρξε ποτέ

Το «Borghild Project» είναι άλλη μια μη επιβεβαιωμένη ιστορία που αφορά το σεξ. Αυτό είναι το όνομα που δόθηκε σε ένα φερόμενο ναζιστικό σχέδιο από το 1941 που αποσκοπούσε στη δημιουργία μιας φουσκωτής κούκλας για τους Γερμανούς στρατιώτες κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι ανθρώπινες απώλειες λόγω σεξουαλικά μεταδιδόμενων λοιμώξεων, κυρίως σύφιλης, ήταν ένας κίνδυνος που εξουθένωνε τους στρατούς εκείνης της εποχής. Αυτό είναι αλήθεια- αρκεί να ρίξουμε μια ματιά στις αφίσες που προειδοποιούσαν τους στρατιώτες για τον κίνδυνο που εγκυμονεί όταν συνταντούν σεξεργάτριες, λόγω της μετάδοσης αφροδισίων νοσημάτων. Για την αποφυγή πιθανών απωλειών και δεδομένων των σεξουαλικών αναγκών των στρατιωτών της εποχής, υποτίθεται ότι δημιουργήθηκε μια φουσκωτή κούκλα που οι στρατιώτες θα μπορούσαν εύκολα να μεταφέρουν στα σακίδια τους. Σε μια στιγμή ανάγκης, απλώς θα την έβγαζαν και θα τη φούσκωναν. Υποτίθεται ότι έτσι δημιουργήθηκαν οι φουσκωτές κούκλες.

Για να «στηθεί» αυτός ο αστικός μύθος, δόθηκαν λεπτομέρειες για το σχεδιασμό της κούκλας. Θεωρητικά ήταν ξανθιά ξανθιά με μπλε μάτια, μεγάλα χείλη και στήθος. Το σχέδιο, όπως λένε, δεν πραγματοποιήθηκε επειδή ένας βομβαρδισμός κατέστρεψε το εργοστάσιο που παρήγαγε τις κούκλες. Πέρα όμως από μια ιστοσελίδα που επιβεβαιώνει την ύπαρξή τους και ένα δημοσίευμα στη γερμανική Bild, πολλές πηγές διαψεύδουν αυτή την ιστορία, αφού δεν βρίσκουν –καθώς μάλλον δεν υπάρχουν- αξιόπιστες ιστορικές αναφορές.

Όλες αυτές οι ιστορίες είναι απάτες, που δεν πρέπει να θεωρούνται ιστορικές αλήθειες, όσο σοβαροί κι αν φαίνονται αυτοί που τις διαδίδουν ή όσο μελάνι έχει αφιερωθεί σε αυτές. Μην πιστεύετε ό,τι διαβάζετε.

*Με πληροφορίες από elpais | Κεντρική φωτογραφία θέματος:  Ο Jean-Martin Charcot μαζί με έναν υπνωτισμένο ασθενή στο Salpêtrière. Έργο του A. Lurat, 1888 Πηγή: Wellcome Collection.