«Είμαι αποσβολωμένος, ακόμη μετράμε τους νεκρούς μας», μου απαντάει ο Ελί Μπαρναβί όταν τον ρωτώ την περασμένη Τετάρτη το μεσημέρι πώς νιώθει. Αλλά δεν φοβάται έναν Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν υπάρχουν «υποψήφιοι», οι συγκρούσεις είναι τοπικές. Αυτό που τον ανησυχεί είναι η διεθνής ανομία, ο κατακερματισμός, η έλλειψη κανόνων, ο πολλαπλασιασμός των κέντρων αποφάσεων, το «ο καθένας για τον εαυτό του». Η παγκόσμια αναρχία.

Πρώην πρεσβευτής του Ισραήλ στο Παρίσι και διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Εθνικής Αμυνας του Ισραήλ, ο 77χρονος ιστορικός και συγγραφέας ζει στο Τελ Αβίβ, μια πολύ ζωντανή πόλη («σαν την Αθήνα», μου λέει), όπου όμως η ατμόσφαιρα θυμίζει αυτές τις μέρες την εποχή της Covid: ο κόσμος δεν κυκλοφορεί, οι δρόμοι είναι άδειοι, τα μπαρ και τα καφέ έρημα. Κανείς δεν έχει κέφι να βγει.

Κι όμως, υπάρχει και μια ευχάριστη συνέπεια αυτής της τραγωδίας: «Θα απαλλαγούμε επιτέλους από τον Νετανιάχου, κάτω από τη μύτη του οποίου σημειώθηκε η χειρότερη καταστροφή, το μεγαλύτερο πογκρόμ μετά το Ολοκαύτωμα. Κοιτάξτε τις δημοσκοπήσεις, ο κόσμος δεν θέλει να τον βλέπει, ακόμη και οι ψηφοφόροι του. Για τη μεγάλη πλειοψηφία των Ισραηλινών, ο Νετανιάχου είναι τελειωμένος, είναι ένα ζόμπι».

Θα μπορούσαμε να τον αποκαλέσουμε μοιραίο άνθρωπο του Ισραήλ;

«Είναι η κατάρα αυτής της χώρας. Διέλυσε την ισραηλινή κοινωνία, κατάφερε ένα σοβαρό πλήγμα στην ασφάλεια της χώρας, προσπάθησε να καταστρέψει την ισραηλινή δημοκρατία, κι όλα αυτά με έναν και μόνο σκοπό, να γλιτώσει τις δικαστικές διώξεις. Είναι το Πνεύμα του Κακού. Κι επιτέλους ο κόσμος αφυπνίστηκε, κάτι που άνθρωποι σαν εμένα γνώριζαν εδώ και χρόνια βγήκε με εκρηκτικό τρόπο στην επιφάνεια».

Σε πρόσφατο άρθρο του στη «Monde», ο Μπαρναβί χαρακτήρισε τους φανατικούς ορθόδοξους με τους οποίους συμμάχησε ο Νετανιάχου «εβραϊκή εκδοχή της Χαμάς». Μήπως υπερέβαλε λίγο; «Καθόλου. Ο ιδεολογικός τους λόγος, αν όχι και οι πράξεις τους, τα πογκρόμ κατά των Παλαιστινίων στα κατεχόμενα εδάφη, θυμίζουν τη Χαμάς. Οταν λένε ότι το σύνολο των εδαφών τούς ανήκει και ότι η παρουσία των Αράβων είναι παράνομη, πρόκειται ακριβώς για τον λόγο της Χαμάς. Ο Ιταμάρ Μπεν-Γκβίρ είναι κανονικός φασίστας και ο Νετανιάχου, που πριν από τις εκλογές αρνιόταν να φωτογραφηθεί μαζί του, του έδωσε το πόστο της εσωτερικής ασφάλειας. Εχετε και στην Ελλάδα νεοναζί, αλλά δεν συμμετέχουν στην κυβέρνηση»!

Οι 1.400 Ισραηλινοί πέθαναν επειδή ήταν Εβραίοι ή επειδή, σύμφωνα με την προπαγάνδα της Χαμάς, κατείχαν ξένο έδαφος; «Για τη Χαμάς, κάθε Εβραίος που ζει στο Ισραήλ είναι έποικος. Ετσι μας αποκαλούν. Ολοι είμαστε νόμιμοι στόχοι. Η Χαμάς διακατέχεται από έναν βίαιο αντισημιτισμό, και δεν το κρύβει. Δεν γνωρίζει Ισραηλινούς, μόνο Εβραίους, και όλα τα δεινά προέρχονται απ’ αυτούς. Κι όταν συνέλαβαν ομήρους δεν έκαναν διακρίσεις ανάμεσα σε άνδρες, γυναίκες, γέρους, παιδιά».

Εχει δίκιο λοιπόν ο Νετανιάχου όταν λέει ότι η Χαμάς είναι οι νέοι Ναζί; «Ο ναζισμός ήταν άλλου είδους ιδεολογία, φυλετική, όχι θρησκευτική. Η Χαμάς δεν είναι Ναζί, είναι θρησκευτικοί φονταμενταλιστές. Ούτε η σύγκριση με τον ISIS είναι σωστή, όσο κι αν η βία είναι ανάλογη: εκείνοι ήταν ένα παγκόσμιο κίνημα που μιλούσε για ένα παγκόσμιο χαλιφάτο, ενώ η Χαμάς είναι μια τοπική οργάνωση, έστω κι αν έχει ισχυρούς συμμάχους».

Στο βιβλίο του «Φονικές θρησκείες» (που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ), ο Μπαρναβί γράφει ότι όλες οι θρησκείες είναι πολιτικές – και φονικές. Μήπως το ισλάμ είναι μια θρησκεία πιο φονική από τις άλλες; «Αυτό είναι αποτέλεσμα των συνθηκών. Και ο χριστιανισμός διέπραξε σοβαρά εγκλήματα στους θρησκευτικούς πολέμους. Το ζήτημα είναι να χωρίζεις τη θρησκευτική διάσταση από την πολιτική, ο χριστιανισμός το έκανε, αλλά του πήρε αιώνες, ο ιουδαϊσμός δεν χρειάστηκε να το κάνει γιατί δεν είχε κράτος και τώρα δείχνει να μην μπορεί να το κάνει. Ο μόνος τρόπος να ζήσει ειρηνικά η θρησκεία στην πόλη είναι να της απαγορευτεί ο πολιτικός ρόλος. Ενα μέρος του ισλάμ το πέτυχε, ένα άλλο όμως εκμεταλλεύεται την αδυναμία των αραβικών κοινωνιών και των τεχνητών αυτών κρατών να αγκαλιάσουν τη νεωτερικότητα. Οι διάφορες θεωρίες – παναραβισμός, σοσιαλισμός κ.λπ. – απέτυχαν και τι μένει; Η θρησκεία».

Μετά τις σφαγές της 7ης Οκτωβρίου έχει ακόμη νόημα να μιλάμε για την ανάγκη ύπαρξης δύο κρατών ή είναι υπερβολικά αργά και το μίσος τα έχει σαρώσει όλα; «Ποτέ δεν είναι υπερβολικά αργά. Μετά το Οσλο, ακόμη και μετά την ιντιφάντα, έβγαιναν Παλαιστίνιοι στους δρόμους και πρόσφεραν ρύζι και λουλούδια στον στρατό. Συμφιλιώθηκαν οι Γάλλοι με τους Γερμανούς, πρέπει να συμφιλιωθούμε κι εμείς. Η λύση των δύο κρατών είναι η μόνη λύση. Και ελπίζω αυτή η τραγωδία να λειτουργήσει ως εφαλτήριο για την επιστροφή στη λογική».

Headlines