Αλέξη Τσίπρα: είναι πάντα χρυσός η σιωπή;

Οι εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ είναι ραγδαίες. Όπως ακριβώς αναλογεί σε μια εποχή μεγάλων κρίσεων και τεράστιου όγκου πληροφορίας που διακινείται πολύ γρήγορα, επιταχύνοντας και τις εξελίξεις έτσι ώστε μια διεργασία που κάποτε μπορεί να ήθελε χρόνια τώρα να θέλει μερικές εβδομάδες.

Και ουσιαστικά αυτό που συμβαίνει στον ΣΥΡΙΖΑ είναι μια διαδικασία αποδιάρθρωσης, διάλυσης και όχι μετασχηματισμού.

Ως εάν να έφτασε απότομα σε μια καμπή και να αρχίζει να διαλύεται στα εξ ων συνετέθη.

Από τη μια, το ξένο σώμα, χωρίς καμιά σχέση με την Αριστερά Κασσελάκης και η ομάδα γύρω από αυτόν δοκιμάζουν να ξεδιπλώσουν το σχέδιό τους για ένα «αντιδεξιό» κεντρώο φιλελεύθερο και λαϊκίστικο συνάμα σχηματισμό που δεν θα θυμίζει σε τίποτα τον ΣΥΡΙΖΑ των αρχών της προηγούμενης δεκαετίας.

Από την άλλη, αυτοί που ετοιμάζονται για τη διάσπαση, ξέρουν ότι αυτό ουσιαστικά «τελειώνει» την ικανότητα του ΣΥΡΙΖΑ να είναι και δυνητικό κόμμα εξουσίας και επιλέγουν να ξαναγυρίσουν στην ασφάλεια της καθαρότητας της «φυσιογνωμίας». Έργο βέβαια καθόλου εύκολο καθώς δεν μπορούν να απαντήσουν πειστικά για τον ελέφαντα στο δωμάτιο που δεν είναι άλλος από το γεγονός ότι και αυτοί Μνημόνια ψήφισαν και εφάρμοσαν, και αυτό τους χρεώνουν όσοι «εγκατέλειψαν» και τους οποίους θέλουν να επαναπροσεγγίσουν.

Και όλα αυτά γίνονται σε «πραγματικό χρόνο», ή κατά πως έγραφε η ταμπέλα στα παλιά χασάπικα: «ο κιμάς κόπτεται ενώπιον του πελάτου».

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στα τηλεοπτικά παράθυρα και μια «ωραία ατμόσφαιρα».

Όλα αυτά θα ήταν απλώς μια κακή εκδοχή πολιτικού θεάματος, εάν δεν αφορούσαν όχι απλώς το κόμμα που είναι σήμερα η Αξιωματική Αντιπολίτευση, αλλά τις προσδοκίες και τις απαιτήσεις ενός ευρύτερου κόσμου που σκέφτεται αριστερά και αναζητά εναλλακτικές.

Να το πούμα απλά: ο ΣΥΡΙΖΑ μέσα σε μια συγκεκριμένη συγκυρία κοινωνικής και πολιτικής κρίσης έγινε η αριστερή προοδευτική παράταξη στη χώρα.

Κάλυψε δηλαδή αυτό τον ρόλο στο πολιτικό σκηνικό ακόμη και εάν δεν είχε ανάλογα πολιτικά ή οργανωτικά χαρακτηριστικά.

Γύρω του συσπειρώθηκε σημαντικό μέρος της κοινωνίας.

Ακόμη και μετά το κακό εκλογικό αποτέλεσμα διατηρεί μια σημαντική επιρροή.

Αυτό που διαλύεται σήμερα μπροστά στα μάτια των θεατών είναι το σημείο αναφοράς όλων των ανθρώπων που ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ τα τελευταία χρόνια (και όχι μόνο φέτος).

Διαλύεται ένας συνολικότερος θεσμικός ρόλος που είναι αυτός της αριστερής προοδευτικής αντιπολίτευσης.

Διαλύεται ένα πραγματικό αντίβαρο που θα εξασφάλιζε ότι δεν υπάρχει πολιτική μονοκρατορία του κυβερνητικού στρατοπέδου.

Διαλύεται η ίδια η άρθρωση του πολιτικού σκηνικού πάνω στον άξονα δεξιά-αριστερά.

Προφανώς και κάποιος θα μπορούσε να πει ότι αυτή η εξέλιξη είναι αναμενόμενη ύστερα από την αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ να πείσει ότι έχει εναλλακτική. Αλλά και ύστερα από τον τρόπο που τα ίδια τα στελέχη που τώρα διαμαρτύρονται κατά βάση θεώρησαν ως κύριο υπεύθυνο τον Αλέξη Τσίπρα φορτώνοντάς του την ευθύνη για τα πάντα και εκβιάζοντας επί της ουσίας την αποχώρησή του από την ηγεσία. Χωρίς καμία συνειδητοποίηση των πραγματικών δεδομένων, του τεράστιου κενού που έμενε για λόγους για τους οποίους κανείς δεν είναι άμοιρος ευθυνών -αρχηγοκεντρικό δεν γίνεται ένα κόμμα μόνο του-, της ασυνέχειας που θα προέκυπτε και των διαλυτικών τάσεων όταν θα έφευγε η «συγκολλητική ουσία», όπως εύστοχα έχουν πολλοί χαρακτηρίσει τον Τσίπρα.

Σίγουρα θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς και ότι κάποιες στιγμές τα πολιτικά σχήματα κλείνουν τον κύκλο τους και αυτό που χρειάζεται είναι να φτιαχτούν νέα.

Μόνο που τα νέα σχήματα, κόμματα και παρατάξεις δεν φτιάχνονται εκ του μηδενός. Δεν γεννιούνται σαν την Αθηνά από το κεφάλι του Δία. Από την ανασύνθεση των στοιχείων που ήδη υπάρχουν σχηματίζονται.

Μόνο που όλα αυτά φέρνουν προ των ευθυνών του και τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα.

Ο ίδιος έχει σιωπήσει μέχρι τώρα.

Ως ένα βαθμό αυτό φαντάζει ως συνέπεια στη δήλωσή του ότι δεν πρόκειται να αναμειχθεί, πράγμα που το τήρησε με θρησκευτική ευλάβεια.

Όμως τώρα πρέπει να σταθμίσει τι θα κάνει, και αν οφείλει να αλλάξει στάση. Έχουν ακουστεί πολλά που τον αφορούν άμεσα, κρίσιμα ερωτήματα παραμένουν, προβάλλονται αιχμές και υπονοούμενα που αμαυρώνουν την Αριστερά και ενισχύουν το επικίνδυνο «όλοι ίδιοι είναι».

Είχα γράψει ότι δύο δρόμοι ανοίγονταν μπροστά του.

Ο ένας χαρασσόταν αν όλη εξέλιξη στον ΣΥΡΙΖΑ ήταν ομαλή και άνοιγε το δρόμο για μια ανασυγκρότηση της προοδευτικής παράταξης, ακόμη και μέσω συμμαχικών σχημάτων. Σε αυτή την περίπτωση όντως το μόνο που του ανοιγόταν ως ενδεχόμενο είναι η Προεδρία της Δημοκρατίας και ο θεσμικά εγγυητικός ρόλος που έχει.

Όμως, είχα τονίσει ότι υπάρχει και ένα άλλο ενδεχόμενο, που έκρινα και ως πιο πιθανό και οι εξελίξεις μάλλον με δικαιώνουν. Μια συνολικότερη κοινωνική και πολιτική κρίση που να διαμόρφωνε το ενδεχόμενο μιας δεξιάς ή ακόμη και ακροδεξιάς ανασύνθεσης του πολιτικού τοπίου. Σε αυτή την περίπτωση θα έμπαινε επιτακτικά η πρόσκληση – πρόκληση εάν μπορεί να ανασυγκροτηθεί και ο αριστερός προοδευτικός χώρος.

Προφανώς με νέο σχήμα και πρωτότυπα χαρακτηριστικά, αλλά και με χώρο για έναν ηγέτη που θα εξασφάλιζε ταυτόχρονα την ενότητα, τη συνέχεια, αλλά και την τομή με το παρελθόν και ό,τι πλήγωσε τον χώρο. Και έχουμε δει μεγάλους ηγέτες στην Ελλάδα να κάνουν αυτή την υπέρβαση όταν οι ιστορικές στιγμές το απαίτησαν.

Και στην Ελλάδα δεν υπάρχει κάποιος άνθρωπος καταλληλότερος για να παίξει έναν τέτοιο ρόλο από τον άνθρωπο που πίστεψε στο όραμα και πήρε επάνω του την ευθύνη να υπάρξει η πρώτη αριστερή κυβέρνηση στη χώρα.

Και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να σταθμίσει αυτή τη στιγμή τι θα κάνει.

Να εκτιμήσει πόσο βαθιά είναι η κρίση και εάν πρέπει να την αφήσει να ξεδιπλωθεί πλήρως.

Να εξετάσει εάν μπορούν να προκύψουν εναλλακτικές λύσεις στη διάλυση.

Να αναλογιστεί τη δική του ευθύνη.

Να σκεφτεί, με το χέρι στην καρδιά εάν έχει έρθει η ώρα να τοποθετηθεί και να αναλάβει προφανώς και το βάρος της τοποθέτησης αυτής.

Κοινώς να αποφασίσει με το βλέμμα στραμμένο στην ιστορία εάν η σιωπή είναι ακόμη χρυσός.