Μια ανεξιχνίαστη υπόθεση ομοφοβικής δολοφονίας 43 ετών γίνεται πρωτοσέλιδο στην Ιταλία ξανά

Το 1980, δύο νεαροί ομοφυλόφιλοι βρέθηκαν νεκροί στην αγροτική Σικελία. Μετά από τέσσερις δεκαετίες, η ανεξιχνίαστη δολοφονία τους έχει γίνει ξανά πρωτοσέλιδο στην Ιταλία.

Το βράδυ της 31ης Οκτωβρίου 1980, ένας Σικελός βοσκός έπεσε πάνω σε δύο περιπλεγμένα πτώματα κάτω από έναν λεμονοδάσος.

Τα πτώματα ανήκαν στον Giorgio και τον Toni, δύο ομοφυλόφιλους νέους από την πόλη Giarre, οι οποίοι είχαν εξαφανιστεί εβδομάδες πριν.

Θύματα της ομοφοβίας πριν και μετά τη δολοφονία τους, οι θάνατοι των νεαρών ανδρών συγκλόνισαν την παρωχημένη καρδιά της πόλης τους μέχρι το μεδούλι και συγκλόνισαν μια Ιταλία όπου οι αντι-ΛΟΑΤΚΙ+ συμπεριφορές εξακολουθούσαν να είναι διάχυτες.

Όμως, όπως και η τραγική μοίρα που αντιμετώπισαν ο Giorgio και ο Toni, η υπόθεση δολοφονίας τους παρέμεινε αδρανής για δεκαετίες, χωρίς να αποδοθεί πραγματική δικαιοσύνη τόσο στα δικαστήρια όσο και στην κοινή γνώμη.

Photo: La Stampa

Μια βαθιά ριζωμένη κοινωνική ομοφοβία

Ξανά στο 2023, η ιστορία του Giorgio και του Toni είναι πλέον στα χείλη και στο μυαλό όλων στην Ιταλία: H φωτογραφία τους είναι διάσπαρτη σε πρωτοσέλιδα και αφίσες, και η ιστορία τους μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη από τους μεγαλύτερους αστέρες του ιταλικού κινηματογράφου.

Όλα αυτά εγείρουν το ερώτημα: Γιατί χρειάστηκαν πάνω από τέσσερις δεκαετίες για να επανέλθει η υπόθεση δολοφονίας τους στην προσοχή του κοινού;

Το Giarre, μια κοιμισμένη πόλη στα ανατολικά της Σικελίας, μοιάζει απίθανο σκηνικό για μια φρικιαστική ιστορία δολοφονίας που θα γινόταν σύμβολο της βαθιά ριζωμένης κοινωνικής ομοφοβίας της Ιταλίας.

Και όμως, ήταν αυτή ακριβώς η πόλη που καλλιεργούσε ένα ύπουλο κλίμα προκατάληψης που έφτασε να αφαιρέσει τις ζωές δύο νεαρών ομοφυλόφιλων ανδρών.

Στις 17 Οκτωβρίου 1980, ο Giorgio και ο Toni εξαφανίστηκαν. Όλη η πόλη συσπειρώθηκε για να αναζητήσει το χαμένο ζευγάρι, αλλά αρχικά χωρίς αποτέλεσμα

U puppu cu bullu

Ο Giorgio Agatino, τότε 25 ετών, και ο Antonino «Toni» Galatola, 15 ετών, ήταν και οι δύο κάτοικοι του Giarre. Ο πρώτος, που συχνά περιγράφεται ως άτολμος και λακωνικός, ήταν γιος ενός ευκατάστατου καθηγητή μουσικής, με τον οποίο είχε μια βαθιά τεταμένη σχέση- ο δεύτερος, αντίθετα, προερχόταν από μια ζεστή οικογένεια της εργατικής τάξης. Οι δυο τους γνωρίστηκαν στις αρχές του 1980 και ανέπτυξαν έναν βαθύ ρομαντικό δεσμό, τέτοιο που τους έδωσαν το παρατσούκλι «iziti» ή «φίλοι» στη σικελική διάλεκτο.

Κάποιοι στην πόλη, ωστόσο, ήταν κάπως λιγότερο ευαίσθητοι: U puppu cu bullu, στα σικελικά σημαίνει «τελειωμένη αδερφή» και ήταν η φράση με την οποία ο Giorgio, ειδικότερα, έμελλε να χαρακτηριστεί.

Στις 17 Οκτωβρίου 1980, ο Giorgio και ο Toni εξαφανίστηκαν. Όλη η πόλη συσπειρώθηκε για να αναζητήσει το χαμένο ζευγάρι, αλλά αρχικά χωρίς αποτέλεσμα. Τα πτώματά τους θα βρεθούν μόνο τυχαία δύο εβδομάδες αργότερα, σε αποσύνθεση από τη ζέστη και με τραύματα από πυροβολισμούς στο κεφάλι.

Δείτε το βίντεο 

«Θέλουμε να πεθάνουμε και πρέπει να μας πυροβολήσετε»

Ο θάνατος του Giorgio και του Toni παρουσιάστηκε αρχικά ως η τραγική κοινή αυτοκτονία δύο εραστών που, κατατρεγμένοι από το στίγμα της ομοφυλοφιλίας τους, αποφάσισαν να βάλουν τέλος στη ζωή τους. Όταν όμως το φονικό όπλο βρέθηκε σε διαφορετική τοποθεσία, έγινε σαφές ότι τα γεγονότα δεν συνέπιπταν.

Σε αυτό το σημείο μπαίνει στο προσκήνιο ένα 13χρονο αγόρι. Ο Francesco Messina, ανιψιός του ίδιου του Toni, ομολόγησε τη δολοφονία στην τοπική αστυνομία, ισχυριζόμενος ότι ο θείος του και ο Giorgio ήταν αυτοί που τον ανάγκασαν να τους σκοτώσει.

Οι εφημερίδες έσπευσαν να αναφερθούν στο θέμα με μια νοσηρή γοητεία. «Οι δύο ομοφυλόφιλοι που σκότωσε το αγόρι: «Θέλουμε να πεθάνουμε και πρέπει να μας πυροβολήσετε»» έγραψε η La Stampa, μια από τις πιο γνωστές εφημερίδες της Ιταλίας.

«Ψέματα είπα»

Η ιστορία του νεαρού αγοριού κατέρρευσε όταν ανακάλεσε μετά από μέρες, ισχυριζόμενος ότι τον πίεσαν να πει ψέματα. Στην ηλικία των 13 ετών, ο Messina ήταν κάτω από την ηλικία ενηλικίωσης της Ιταλίας, πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ποινή φυλάκισης – και θα ήταν ένας βολικός αποδιοπομπαίος τράγος για να τον ενοχοποιήσουν.

Στις 2 Νοεμβρίου, την Ημέρα των Ψυχών, πραγματοποιήθηκαν πανηγυρικές κηδείες για τα δύο θύματα, στις οποίες οι περισσότεροι κάτοικοι της Giarre προσήλθαν για να εκφράσουν τη θλίψη τους.

Εκείνη την ημέρα, η μνήμη του κοινού για τη δολοφονία θάφτηκε μαζί με τον Giorgio και τον Toni. Ένα πέπλο σιωπής απλώθηκε πάνω από την πόλη, ενώ ο Τύπος γρήγορα ξέχασε το έγκλημα, το οποίο κατέληξε να περάσει στη λήθη.

Η δολοφονία του Giorgio και του Toni παραμένει μέχρι σήμερα επισήμως ανεξιχνίαστη, αν και η δουλειά ενός δημοσιογράφου, συγκεκριμένα, αποκάλυψε την πιθανή ταυτότητα του δράστη.

Οι εφημερίδες έσπευσαν να αναφερθούν στο θέμα με μια νοσηρή γοητεία. «Οι δύο ομοφυλόφιλοι που σκότωσε το αγόρι: «Θέλουμε να πεθάνουμε και πρέπει να μας πυροβολήσετε»» έγραψε η La Stampa, μια από τις πιο γνωστές εφημερίδες της Ιταλίας

Photo: YouTube

Ο ένοχος; Ένα νέο ντοκιμαντέρ ισχυρίζεται ότι έχει την απάντηση

Τις δεκαετίες που ακολούθησαν τη δολοφονία του Giarre, πολύ λίγα άτομα έκαναν μεγάλες προσπάθειες για να τιμήσουν τη μνήμη του Giorgio και του Toni ή να ευαισθητοποιήσουν την κοινή γνώμη για την κατάστασή τους.

Ο αντίκτυπος της υπόθεσης στην queer κοινότητα της Ιταλίας ήταν αισθητός – πράγματι, συχνά θεωρείται ο «καταλύτης» για τη δημιουργία του Arcigay, του κύριου κινήματος για τα δικαιώματα των LGBTQ+ της χώρας, ένα μήνα αργότερα – αλλά η ευαισθητοποίηση του κοινού για τη δολοφονία ήταν ελλιπής.

Όλα αυτά άλλαξαν όταν, εν μέσω της πανδημίας του COVID-19, ο Francesco Lepore, ένας καθολικός ιερέας που μετατράπηκε σε LGBTQ+ ακτιβιστή και δημοσιογράφο, αποφάσισε να γράψει ένα βιβλίο για τη δολοφονία.

Το Giarre, μια κοιμισμένη πόλη στα ανατολικά της Σικελίας, μοιάζει απίθανο σκηνικό για μια φρικιαστική ιστορία δολοφονίας που θα γινόταν σύμβολο της βαθιά ριζωμένης κοινωνικής ομοφοβίας της Ιταλίας

Η άφιξη ενός νέου δημάρχου της πόλης το 2016

Σκεπτόμενος τη διαδρομή του κατά τη συγγραφή του βιβλίου του, Il Delitto di Giarre («Ο φόνος του Giarre»), ο Lepore εξιστορεί γιατί χρειάστηκαν τέσσερις δεκαετίες για να επανέλθει η υπόθεση στην προσοχή του κοινού.

«Οι διαδοχικές διοικήσεις στο Giarre ήταν απρόθυμες να σηκώσουν το πέπλο για το θέμα αυτό», δήλωσε ο Lepore στο Euronews Culture, «το οποίο εξακολουθούσε να θεωρείται μέχρι πριν από λίγα χρόνια ως κηλίδα για το χωριό».

Όμως η άφιξη ενός νέου δημάρχου της πόλης το 2016 σηματοδότησε μια αλλαγή τάσης για το Giarre.

Στις 31 Οκτωβρίου 2020, ακριβώς 40 χρόνια μετά την ανεύρεση των πτωμάτων του Giorgio και του Toni, τελέστηκε στο Giarre η πολιτική ένωση ομοφυλοφίλων, την οποία τέλεσε ο ίδιος ο δήμαρχος Angelo D’Anna, με τους νεόνυμφους να φέρνουν λουλούδια στους τάφους των ερωτευμένων εραστών.

Το γεγονός προκάλεσε σημαντικό ενδιαφέρον από τα μέσα ενημέρωσης και έφερε δημοσιογράφους από όλη την Ιταλία στο Giarre, μεταξύ των οποίων και τον Lepore, ο οποίος έγραφε για τη διαδικτυακή εφημερίδα Linkiesta.

Δείτε το τρέιλερ της ταινίας «Πυροτεχνήματα» 

Μια ομοφοβική δολοφονία τιμής

Αυτό που ξεκίνησε ως ένα άρθρο κατέληξε να μεταμορφωθεί σε ένα ολοκληρωμένο βιβλίο με επίπονη ερευνητική εργασία που καταγράφει τόσο την υπόθεση δολοφονίας όσο και τον αντίκτυπο που είχε στο ιταλικό κίνημα για τα δικαιώματα των LGBTQ+.

Το πόνημα του Lepore φτάνει σε ένα συμπέρασμα-βόμβα, στο οποίο κατέληξε αφού μίλησε με έναν επιζώντα συγγενή: Η δολοφονία του Giorgio και του Toni, όπως ισχυρίζεται, έγινε από την οικογένεια του τελευταίου και αντιπροσώπευε μια ομοφοβική δολοφονία τιμής.

Το βιβλίο του Lepore μετατράπηκε σε ντοκιμαντέρ και προβλήθηκε στα κανάλια History και Crime + Investigation του Sky, το καλοκαίρι του 2023. Υπήρχαν συνεντεύξεις από κατοίκους του Giarre και μέλη της οικογένειας του Toni ρίχνουν φως στα τραγικά γεγονότα που εκτυλίχθηκαν πριν από 43 χρόνια.

Photo: YouTube

Η κινηματογραφική επεξεργασία και η διαμάχη που ακολούθησε

Ίσως ο σημαντικότερος λόγος για τον οποίο η δολοφονία του Giarre εκτοξεύτηκε στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων είναι η κινηματογραφική παραγωγή που δημιουργήθηκε από την κινηματογραφική ελίτ της Ιταλίας.

Νωρίτερα φέτος, η τραγική ιστορία του Giorgio και του Toni μετατράπηκε σε ένα μυθοπλαστικό μπλοκμπάστερ, το «Stranizza d’amuri» (κυκλοφόρησε ως Fireworks –Πυροτεχνήματα- στην αγγλόφωνη αγορά) σε σκηνοθεσία του Τζουζέπε Φιορέλο, ενός από τα πιο γνωστά πρόσωπα της Ιταλίας.

Η ταινία είναι χαλαρά εμπνευσμένη από τα πραγματικά γεγονότα που εκτυλίχθηκαν στο Giarre. Το έτος άλλαξε σε 1982, για να δοθεί το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου ως δραματικό σκηνικό στην εξελισσόμενη ερωτική ιστορία, και τα δύο αγόρια μετονομάστηκαν σε Τζιάνι και Νίνο.

Έχουν περάσει μόλις κάποιοι μήνες από την προβολή της ταινίας, στις 23 Μαρτίου, και η «Stranizza d’amuri» έχει ήδη συγκεντρώσει επαίνους και εισπρακτική επιτυχία.

Η ταινία εισέπραξε πάνω από 1 εκατομμύριο ευρώ στην εγχώρια αγορά μέσα στον πρώτο μήνα προβολής της – ένα εντυπωσιακό ποσό για ιταλική παραγωγή – και εκτοξεύτηκε στην πρώτη δεκάδα του box office, όπου συναγωνίστηκε αμερικανικούς γίγαντες όπως το «John Wick: Chapter 4» και η «Φάλαινα».

Ο ίδιος ο Φιορέλο πήρε το διάσημο ιταλικό βραβείο Nastro d’Argento για τον καλύτερο νέο σκηνοθέτη. «Αυτή η πρώτη μου ταινία γεννήθηκε από ένα άρθρο που γιόρταζε την 30ή επέτειο από τη δολοφονία του Giarre, μια υπόθεση που δεν γνώριζα. Αυτό πυροδότησε μέσα μου ένα βαθύ αίσθημα ενοχής: ως Σικελός, ένιωθα ότι έφταιγα εν μέρει για ό,τι είχε συμβεί δήλωσε.