Τουλάχιστον 22 άνθρωποι σκοτώθηκαν και αρκετές δεκάδες τραυματίστηκαν από μαζικούς πυροβολισμούς στο Λιούιστον της πολιτείας Μέιν των ΗΠΑ, το βράδυ της Τετάρτης (25/10), έπειτα από επίθεση ενόπλου.

Πρόκειται για μία από τις εκατοντάδες επιθέσεις από ένοπλο φέτος στην Αμερική, με αρκετές από αυτές να έχουν σημειωθεί μόλις αυτή την εβδομάδα, μεταξύ άλλων στο Κολοράντο, το Σικάγο και τη Λουιζιάνα.

Αυτού του είδους η βία ξεχωρίζει στον κόσμο των ΗΠΑ και σίγουρα δεν πρέπει να αποτελέσει κανονικότητα, δεδομένου ότι καμία άλλη χώρα υψηλού εισοδήματος δεν έχει σημειώσει τόσο υψηλό αριθμό θανάτων από όπλα.

Κάθε μέρα, 120 Αμερικανοί πεθαίνουν από όπλο, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκτονιών και των ανθρωποκτονιών, δηλαδή κατά μέσο όρο 43.375 ετησίως. Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη διαθέσιμη ανάλυση δεδομένων από το 2015 έως το 2019, το ποσοστό ανθρωποκτονιών από όπλα στη χώρα ήταν 26 φορές υψηλότερο από εκείνο άλλων χωρών υψηλού εισοδήματος και αντίστοιχα αυτός των αυτοκτονιών με χρήση όπλου, 12 φορές υψηλότερος.

Σχεδόν το 50% των αμερικανικών νοικοκυριών κατέχει όπλα

Για τα θύματα των μαζικών πυροβολισμών σε σχολείο του Τέξας τον Μάιο του 2022

Στις ΗΠΑ έχουν σημειωθεί 564 μαζικοί πυροβολισμοί φέτος και με τον τρέχοντα ρυθμό πρόκειται να επισκιάσουν το ρεκόρ του 2021.

Παρά τα αποκαλυπτικά δεδομένα, η πολιτική συζήτηση για το πώς θα διασφαλιστεί ότι τα όπλα δεν θα πέφτουν στα χέρια ανθρώπων που μπορεί να βλάψουν τον εαυτό τους ή άλλους, έχει οδηγηθεί πολλές φορές σε αδιέξοδο.

Τίποτα δεν άλλαξε

Πέρυσι, το Κογκρέσο κατέληξε σε συμφωνία για περιορισμένες μεταρρυθμίσεις στον τομέα της οπλοκατοχής για πρώτη φορά μετά από σχεδόν 30 χρόνια, στον απόηχο των πυροβολισμών σε δημοτικό σχολείο του Τέξας, των φονικότερων πυροβολισμών σε σχολείο από το 2012.

Οι αλλαγές αυτές ωστόσο δεν φαίνεται να σταμάτησαν την «επιδημία» της οπλοκατοχής στις ΗΠΑ. Πρόκειται για μια νοοτροπία που έχει εισχωρήσει τόσο πολύ στην πολιτική, στην κουλτούρα και στον νόμο από την ίδρυση του έθνους, ώστε δεν μπορούμε να πούμε πόσοι ακόμη άνθρωποι θα πεθάνουν πριν οι ομοσπονδιακοί νομοθέτες λάβουν περαιτέρω μέτρα.

Πολλά όπλα σημαίνει πολλοί θάνατοι από όπλα

Είναι δύσκολο να εκτιμηθεί ο αριθμός των όπλων που ανήκουν σε ιδιώτες στην Αμερική, δεδομένου ότι δεν υπάρχει εθνική βάση δεδομένων όπου οι κάτοχοι μπορούν να δηλώνουν αν έχουν όπλα, επίσης υπάρχει μια ακμάζουσα μαύρη αγορά και επιπλέον οι άνθρωποι μπορούν να κατασκευάζουν τα δικά τους όπλα με DIY kits ή 3D εκτυπωτές.

Η έρευνα Small Arms Survey από την Ελβετία διαπίστωσε ότι στις ΗΠΑ κυκλοφορούσαν περίπου 390 εκατομμύρια όπλα το 2018, ή περίπου 120 πυροβόλα όπλα ανά 100 κατοίκους. Ο αριθμός αυτός έχει πιθανότατα αυξηθεί, δεδομένου ότι ένα στα πέντε νοικοκυριά αγόρασε όπλο κατά τη διάρκεια της πανδημίας της Covid-19.

Υπήρξε επίσης σημαντική αύξηση του αριθμού των όπλων που κατασκευάστηκαν και εισήχθησαν στα έτη που ακολούθησαν. Αλλά ακόμη και χωρίς να συνυπολογιστεί αυτή η αύξηση, η οπλοκατοχή στις ΗΠΑ εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλότερη από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Η Υεμένη, η οποία έχει το δεύτερο υψηλότερο επίπεδο οπλοκατοχής στον κόσμο, έχει μόνο 52,8 όπλα ανά 100 κατοίκους.

Λουλούδια για τα θύματα της μαζικής εκτέλεσης σε κλαμπ του Κολοράντο πέρυσι

Οι «σούπερ κάτοχοι» όπλων

Τα αμερικανικά όπλα είναι συγκεντρωμένα σε μια μικρή μειοψηφία νοικοκυριών: μόλις το 3% κατέχει περίπου τα μισά όπλα της χώρας, σύμφωνα με μελέτη του Χάρβαρντ και του Πανεπιστημίου Northeastern του 2016.

Πρόκειται για τους λεγόμενους «σούπερ κατόχους» που έχουν κατά μέσο όρο 17 όπλα ο καθένας. Η αμερικανική εταιρεία δημοσκοπήσεων Gallup, διαπίστωσε ότι το 45% των Αμερικανών ζούσε σε νοικοκυριό με όπλα το 2022.

Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει μια σαφή σχέση μεταξύ της οπλοκατοχής στις ΗΠΑ και της οπλοχρησίας, και ορισμένοι υποστηρίζουν ότι είναι αιτιώδης. Μια μελέτη του 2013 του Πανεπιστημίου της Βοστώνης, για παράδειγμα, διαπίστωσε ότι για κάθε ποσοστιαία μονάδα αύξησης της οπλοκατοχής σε επίπεδο νοικοκυριού, το ποσοστό ανθρωποκτονιών από πυροβόλα όπλα στην πολιτεία αυξανόταν κατά 0,9%.

Και οι πολιτείες με λιγότερο αυστηρότερους νόμους περί όπλων έχουν υψηλότερα ποσοστά ανθρωποκτονιών και αυτοκτονιών που σχετίζονται με όπλα.

Βία και ψυχική υγεία

Η σχέση μεταξύ των θανάτων από όπλα και της οπλοκατοχής είναι πολύ ισχυρότερη από τη σχέση που συχνά προσπαθούν να δημιουργήσουν οι υποστηρικτές των δικαιωμάτων περί όπλων μεταξύ της βίας και των προβλημάτων ψυχικής υγείας.

Εάν ήταν δυνατόν να θεραπευτούν όλες οι σχιζοφρένειες, οι διπολικές και οι καταθλιπτικές διαταραχές, η βίαιη εγκληματικότητα στις ΗΠΑ θα μειωνόταν μόνο κατά 4%, σύμφωνα με μελέτη του καθηγητή του Πανεπιστημίου Duke, Jeffrey Swanson, ο οποίος εξετάζει πολιτικές για τη μείωση της ένοπλης βίας.

Τα θύματα των μαζικών πυροβολισμών στο Monterey Park τον Ιανουάριο του 2023

Εξακολουθεί να υπάρχει μια διάχυτη ιδέα, που προωθείται από κατασκευαστές όπλων και οργανώσεις, ότι ο περαιτέρω εξοπλισμός της Αμερικής είναι η απάντηση στην πρόληψη της βίας με όπλα, η θεωρία του «καλού τύπου με όπλο» (good guy with a gun).

Επέκταση της οπλοκατοχής

Ταυτόχρονα, πολλές πολιτείες προσπάθησαν να επεκτείνουν την οπλοκατοχή τα τελευταία χρόνια. Τουλάχιστον 27 πολιτείες έχουν πλέον ψηφίσει νόμους που επιτρέπουν στους κατοίκους να οπλοφορούν χωρίς άδεια και επιτρέπουν στο προσωπικό και τους εκπαιδευτικούς των σχολείων να φέρουν όπλα στην πανεπιστημιούπολη.

«Η ιδέα ότι η λύση για τους μαζικούς πυροβολισμούς είναι ότι χρειαζόμαστε περισσότερα όπλα στα χέρια περισσότερων ανθρώπων σε περισσότερα μέρη, ώστε να είμαστε σε θέση να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας δεν έχει αποδειχθεί ότι είναι αλήθεια», δήλωσε ο καθηγητής  Jeffrey Swanson, από το Duke University.

Η επικράτηση του αφηγήματος της αυτοάμυνας είναι μέρος αυτού που διαφοροποιεί το κίνημα για τα δικαιώματα στην οπλοκατοχή στις ΗΠΑ από παρόμοια κινήματα σε μέρη όπως ο Καναδάς και η Αυστραλία, σύμφωνα με τον Robert Spitzer, καθηγητή στο SUNY Cortland που μελετά την πολιτική του ελέγχου της οπλοκατοχής.

Η αυτοάμυνα έχει γίνει μακράν ο σημαντικότερος λόγος για την οπλοκατοχή στις ΗΠΑ σήμερα, επισκιάζοντας το κυνήγι, την αναψυχή ή την κατοχή όπλων επειδή είναι αντίκες, κειμήλια ή σχετίζονται με την εργασία. Αυτό αντικατοπτρίζεται επίσης στην εκτίναξη των πωλήσεων πυροβόλων όπλων, δεδομένου ότι ο πρωταρχικός σκοπός αυτών των όπλων δεν είναι η αναψυχή, αλλά η αυτοάμυνα.

Η αμερικανική κουλτούρα της οπλοκατοχής «συγκεντρώνει την παράδοση του κυνηγιού-αθλητισμού με την παράδοση της πολιτοφυλακής-συνόρων, αλλά στη σύγχρονη εποχή το στοιχείο του κυνηγιού έχει επισκιαστεί από μια έντονα πολιτικοποιημένη αντίληψη ότι η οπλοκατοχή αποτελεί έκφραση ελευθερίας, ατομικότητας, εχθρότητας προς την κυβέρνηση και προσωπικής αυτοπροστασίας» σημειώνει ο Spitzer.

Παρά τις πολλές μαζικές κινητοποιήσεις, ακόμη και ενός εκατομμυρίου και πλέον διαδηλωτών, στην πορεία των ετών, το αμερικανικό Κογκρέσο ουδέποτε υιοθέτησε φιλόδοξο νομοσχέδιο για την οπλοκατοχή, καθώς πολλά μέλη του επηρεάζονται από το πανίσχυρο λόμπι των όπλων NRA, το μεγαλύτερο του είδους στην Αμερική.

Headlines