Επενδυτική βαθμίδα: πολλά «κεράσια», μικρό «καλάθι», ως συνήθως

Η ανάκτηση (σημειώστε: ανάκτηση χαμένης κι όχι διεύρυνση ή υπέρβαση προηγούμενης αναβαθμισμένης) της επενδυτικής βαθμίδας είναι, πράγματι, μία σημαντική πρόκληση, ένα σημαντικό ορόσημο για την ελληνική οικονομία, καθώς, μεταξύ άλλων, υποδηλώνει ότι μπορεί να ανταποκριθεί συνολικά σε μελλοντικές υποχρεώσεις της και κρίσεις.

Όμως, όλοι αυτοί οι διθυραμβικοί πανηγυρισμοί μού θυμίζουν πολλούς παρόμοιους του απώτερου και πρόσφατου παρελθόντος, που όλοι τους, ανεξαιρέτως, επιβεβαίωναν τη γνωστή θυμόσοφη λαϊκή ρήση «όπου ακούς πολλά κεράσια, κράτα μικρό καλάθι». Και με απογοήτευση σημειώνω ότι χάναμε όχι το μικρό καλάθι, αλλά και τ’ αβγά.

Υπενθυμίζεται ότι ως σημαντικό ορόσημο και πρόκληση, με παρόμοιους πανηγυρισμούς, είχαν χαρακτηριστεί η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ το 1981, το Α’ μεγάλο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (1989-1993), γνωστό ως «Πακέτο Ντελόρ» και όλα τα επόμενα έως το 2013 και στη συνέχεια ως ΕΣΠΑ (Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς) και σήμερα συμπληρωμένα με το «πανηγυρικό» κι αυτό Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το 1992 (Συνθήκη του Μάαστριχτ), το 2001 (ένταξη στην ευρωζώνη), το 2007 (Συνθήκη Λισαβόνας, για την ανταγωνιστικότητα).

Κι όμως, όλα αυτά τα ορόσημα «κάηκαν» (σκληρά μέτρα λιτότητας, επιτηρήσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επιστολές και εκθέσεις-κόλαφος του Ζακ Ντελόρ και της Κομισιόν, συνεχής υπαγωγή σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος με την απειλή Grexit από το 1994, συνεχείς αναθεωρήσεις από την Eurostat των ωραιοποιημένων στοιχείων της «Δημιουργικής Λογιστικής», οικονομική κρίση του 2008, τρία επονείδιστα Μνημόνια κι άλλα οικεία κακά…).

Ο Κώστας Μητρόπουλος εξηγεί με το σκίτσο (αναδημοσιεύτηκε από «ΤΑ ΝΕΑ» στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» στις 18 Οκτωβρίου του 1990) πριν από 33 χρόνια γιατί έγιναν όλα αυτά σε περίοδο των «πανηγυρισμών» για σημαντικά ορόσημα, μολονότι εισέρευσαν στα δημόσια ταμεία πάνω από 2 τρισ. ευρώ, από τα οποία πάνω από 600 δισ. ευρώ από δάνεια και κοινοτικά πακέτα, που πήγαν σε κατανάλωση και όχι σε επενδύσεις…

Αυτά φοβάται και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας με τις συνεχείς προτάσεις του ότι «απαιτείται σύνεση και υπευθυνότητα των πολιτικών δυνάμεων καθώς και στήριξη των εθνικών στόχων, ώστε να διατηρηθεί το κλίμα εμπιστοσύνης στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας».

Αυτά φοβάται ο Γιάννης Στουρνάρας και κάθε έμφρων οικονομολόγος, καθώς διαπιστώνουν ότι και σήμερα όλοι οι παράγοντες (με εξαίρεση την πολιτική σταθερότητα) που εξετάζονται για την επενδυτική αναβάθμιση, όπως μακροοικονομική κατάσταση, ανεργία, πληθωρισμός, εξωτερικό ισοζύγιο (εξαγωγές – εισαγωγές), αναπτυξιακή δυναμική, αποτελεσματική οικονομική πολιτική, επιδόσεις δημοσιονομικής πολιτικής (φορολογικά έσοδα, κρατικές δαπάνες, φοροδιαφυγή, έλλειμμα ΦΠΑ κ.λπ.), βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους και ποιότητα των θεσμών (υγεία, εκπαίδευση, δικαιοσύνη) κυκλώνονται από στρεβλώσεις, αγκυλώσεις, αβεβαιότητες, διότι δεν προωθούνται οι αναγκαίες βαθιές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.

Υπενθυμίζω, ενδεικτικά, μερικά τέτοια μόνιμα προβληματικά στοιχεία:

• Η σημαντικότερη μεταρρύθμιση, η Λογιστική Μεταρρύθµιση της Κεντρικής και της Γενικής Κυβέρνησης (για την οποία δεν μιλάει κανείς), είναι σε εκκρεμότητα από το… 2014, μολονότι, όπως επισημαίνει το Ελεγκτικό Συνέδριο, θα αναβαθµισθεί η ποιότητα της πληροφόρησης στους πολίτες, τη Βουλή, τους φορολογούµενους, τους επενδυτές, τους δανειστές κ.λπ. με την εγγραφή όλων των λογαριασμών στους προϋπολογισμούς.
• Η διεθνής επενδυτική θέση της Ελλάδας (για την οποία πάλι δεν μιλάει κανείς), η οποία αποτυπώνει το ύψος των απαιτήσεων και υποχρεώσεων των κατοίκων Ελλάδας έναντι μη κατοίκων, είναι αρνητικότατη (-294 δισ. ευρώ). Δηλαδή, οι κάτοικοι της Ελλάδας χρωστούν στον υπόλοιπο κόσμο 294 δισ. ευρώ, δηλαδή, ενάμισι ΑΕΠ.
• Το δημόσιο χρέος (έστω και ως ποσοστό του ΑΕΠ) παραμένει το υψηλότερο της ΕΕ και το δεύτερο υψηλότερο διεθνώς.
• Το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών είναι πάνω από το 4% του ΑΕΠ και σημαίνει ότι δαπανούμε περισσότερο από ό,τι παράγουμε.
• Η ακρίβεια «αγριεύει» από τη «γαλαντόμα» δημοσιονομική πολιτική και τον ελλιπή έλεγχο της αγοράς.
• Ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) παραμένει σημαντικά υψηλότερος από τον μέσο όρο των τραπεζών της ευρωζώνης καθώς και το ιδιωτικό χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ.
• Η ανεργία εξακολουθεί να είναι διπλάσια σχεδόν από ό,τι σε πολλές χώρες της ΕΕ, με αρκετές στρεβλώσεις.
• Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι απογοητευτικά χαμηλό (55% του κατά κεφαλήν ΑΕΠ των χωρών της ευρωζώνης, έναντι περίπου 70% πριν από την κρίση χρέους!).
• Η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να είναι χαμηλά στους διεθνείς δείκτες διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας (καθυστερήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης, γραφειοκρατία,  αναποτελεσματικότητα του Δημοσίου κ.λπ.).

Έγινε η καρδιά περιβόλι με τα πολλά … «κεράσια»; Ας γίνουν επιτέλους μάθημα!

Να συνοδευτεί, επιτέλους, το νέο σημαντικό ορόσημο από τολμηρές μεταρρυθμίσεις, επενδύσεις και  υπευθυνότητα στη χάραξη της οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής και, κυρίως, την εφαρμογή των «φιλέκδικων» οικονομικών νόμων…

Premium έκδοση «ΤΑ ΝΕΑ»