Ξέφυγε από τον ισραηλινό στρατό ως νεαρή γυναίκα – Τώρα, στα 90 της, ξεριζώνεται πάλι

Η Souad Al-Alem βρισκόταν στο πλήθος των 10.000 ανθρώπων που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την παλαιστινιακή πόλη al-Majdal το 1948, νεαρή γυναίκα ακόμα, όταν τα στρατεύματα του Ισραήλ πλησίαζαν την κοινότητα κατά τη διάρκεια του αραβοϊσραηλινού πολέμου στην περιοχή που αποτελεί πλέον μέρος της ισραηλινής πόλης Ασκελόν.

Σήμερα, στα 90 της χρόνια και ζώντας στη Γάζα, η Al-Alem αναγκάστηκε να τρέξει ξανά, σημειώνει το CNN, που μίλησε με την υπέργηρη γυναίκα για τα όσα έζησε τότε και τώρα.

«Βλέπω τον θάνατο 20 φορές κάθε μέρα, στον ουρανό και στη γη»

Στις 7 Οκτωβρίου, η Χαμάς εξαπέλυσε μια φονική τρομοκρατική επίθεση κατά του Ισραήλ από τη Γάζα, εκτοξεύοντας χιλιάδες ρουκέτες, ενώ προχωρώντας σε μια αιματηρή επιδρομή που σκότωσε 1.400 ανθρώπους, άρπαξε περισσότερους από 220 ομήρους.

Σε αντίποινα, οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας (IDF) διεξάγουν μαζικούς βομβαρδισμούς εναντίον στόχων της Χαμάς – όπως ισχυρίζονται – στη Γάζα. Περισσότεροι από 6.850 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί ως αποτέλεσμα αυτών των χτυπημάτων.

Η Al-Alem είναι μία από τους εκατοντάδες χιλιάδες αμάχους που έχουν εμπλακεί στον πόλεμο.

«Βλέπω τον θάνατο 20 φορές κάθε μέρα, στον ουρανό και στη γη. Ακόμη και η δύναμη κάθε έκρηξης μας επηρεάζει ψυχολογικά. Νιώθουμε σαν να είναι πάνω από το κεφάλι μας, όταν είναι δίπλα μας ή κοντά μας», δήλωσε στο CNN.

Μόλις 10 μίλια βόρεια των συνόρων με τη Γάζα, δεν έχουν απομείνει πολλά από το al-Majdal. Κάποτε ήταν μια πολυσύχναστη αγορά, γνωστή για την κατασκευή υφασμάτων, αλλά μετά τον πόλεμο του 1948/49 μετατράπηκε σε ερείπια.

Όλα τα σπίτια έχουν εξαφανιστεί προ πολλού και έχουν αντικατασταθεί από σύγχρονα ισραηλινά κτίρια, που αποτελούν πλέον μέρος του Ασκελόν. Μόνο το παλιό τζαμί παραμένει όρθιο. Σε κοντινή απόσταση, ένα άδειο, κατάφυτο χωράφι δίνει μια ιδέα για το μέγεθος της πρώην πόλης.

«Έζησα τη Νάκμπα του 1948 και τώρα ζω τη Νάκμπα του 2023»

Περίπου 700.000 Παλαιστίνιοι εκδιώχθηκαν ή εγκατέλειψαν τα σπίτια τους μετά τον πόλεμο του 1948/49, αντιπροσωπεύοντας τουλάχιστον το 80% των Αράβων που ζούσαν στο σημερινό Ισραήλ. Όπως και η Al-Alem, περισσότεροι από τους μισούς που ζουν σήμερα στη Γάζα είναι είτε πρόσφυγες, είτε άμεσοι απόγονοί τους.

Πολλοί από τους εκτοπισμένους του 1948 πίστευαν ότι θα επέστρεφαν στα σπίτια τους σε λίγες ημέρες ή εβδομάδες. Αλλά το Ισραήλ δεν τους επέτρεψε ποτέ να επιστρέψουν και ζουν έκτοτε σε συνθήκες φτώχειας. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Αρωγής και Έργων του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή (UNRWA), πάνω από το 80% των ανθρώπων στη Γάζα ζουν σήμερα σε συνθήκες φτώχειας.

Οι Παλαιστίνιοι αποκαλούν αυτό το επεισόδιο «Νάκμπα», την αραβική λέξη για την καταστροφή.

«Έζησα τη Νάκμπα του 1948 και τώρα ζω τη Νάκμπα του 2023», δήλωσε η 90χρονη γυναίκα, καθισμένη σε μια σκηνή σε έναν αυτοσχέδιο καταυλισμό προσφύγων στο Χαν Γιουνίς στη νότια Γάζα. «Αυτή η δεύτερη είναι χειρότερη», πρόσθεσε.

Είπε ότι εγκατέλειψε το σπίτι της εν μέσω έντονων βομβαρδισμών πριν από περισσότερες από 10 ημέρες και δήλωσε ότι δεν έχει φάει ούτε ένα κανονικό γεύμα, ούτε έχει κάνει ένα μπάνιο από τότε. Ως διαβητική, αγωνίζεται χωρίς κανονικά γεύματα και πρόσβαση στα φάρμακά της.

«Δεν υπάρχει τίποτα να χρησιμοποιήσουμε για να καθαρίσουμε τα πρόσωπα, τα χέρια μας και τους εαυτούς μας. Δεν μπορούμε να πλυθούμε ή να κάνουμε τίποτα. Δεν υπάρχει τίποτα. Υπήρχαν τουαλέτες, τώρα δεν υπάρχουν. Όταν πηγαίνουμε στις τουαλέτες, είναι βρώμικες γιατί τις χρησιμοποιούν πάρα πολλοί άνθρωποι. Σταμάτησα να πηγαίνω σε αυτές», εξήγησε.

Η ΜΚΟ Εβραίων που μαθαίνει στους Ισραηλινούς να γνωρίσουν καλύτερα την ιστορία

Και ενώ τα περισσότερα από τα πρώην αραβικά χωριά και πόλεις έχουν εξαφανιστεί προ πολλού, η συλλογική μνήμη ζει.

«Είναι εκπληκτικό το πώς οι Παλαιστίνιοι κρατούν ζωντανές αυτές τις μνήμες. Οι περισσότεροι από αυτούς με τον παραδοσιακό τρόπο, από ιστορίες που διηγούνται οι πατεράδες και οι παππούδες τους», δήλωσε ο Umar al-Ghubari, Παλαιστίνιος εκπαιδευτικός που εργάζεται για την Zochrot.

Η ΜΚΟ με έδρα το Τελ Αβίβ, Zochrot, δημιουργήθηκε αρχικά από μια ομάδα Εβραίων του Ισραήλ, με στόχο την «προώθηση της αναγνώρισης, της ευθύνης και της λογοδοσίας» για τα εκκενωμένα παλαιστινιακά χωριά και την εκστρατεία για το δικαίωμα επιστροφής αυτών των κοινοτήτων.

Το πρώτο βήμα είναι η ευαισθητοποίηση, δήλωσε ο Al-Ghubari. Η Zochrot λειτουργεί στα εβραϊκά, εκδίδει ενημερωτικό υλικό, οργανώνει ξεναγήσεις και συλλέγει μαρτυρίες.

Ο Al-Ghubari αναγνωρίζει ότι το έργο της Zochrot έρχεται σε αντίθεση με την κυρίαρχη ισραηλινή αφήγηση, η οποία τείνει να αποσιωπά το θέμα των παλαιστινιακών εκτοπίσεων κατά τη διάρκεια του πολέμου, προτιμώντας να τονίζει την αμφιλεγόμενη ιδέα ότι η έρημος άρχισε να «ανθίζει» μόνο όταν ιδρύθηκε το Ισραήλ.

Μία από τις αποστολές του Zochrot είναι να κάνει τους Ισραηλινούς να γνωρίσουν καλύτερα την ιστορία, όσο δυσάρεστη κι αν είναι. Αλλά είναι δύσκολη υπόθεση, όπως είπε. Η Zochrot έχει προσπαθήσει στο παρελθόν να εγκαταστήσει ενημερωτικές πινακίδες στις τοποθεσίες των κατεστραμμένων χωριών.

«Τοποθετήσαμε πινακίδες σε αυτές τις τοποθεσίες, αλλά δυστυχώς θα αφαιρεθούν σχεδόν αμέσως, μέσα σε λίγες ώρες ή λίγες ημέρες, επειδή σε ορισμένους Ισραηλινούς, όταν έρχονται σε αυτό το μέρος, δεν τους αρέσει η ιδέα ότι αυτές οι πληροφορίες βρίσκονται εκεί», σημείωσε.

Από τις έξι τοποθεσίες που επισκέφθηκε το CNN νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, σε καμία δεν υπήρχαν πληροφορίες για παλαιστινιακά χωριά.

«Δεν έχω άλλη επιλογή από το να φύγω»

Οι περισσότεροι άνθρωποι που ζουν σήμερα στη Γάζα εξακολουθούν να αυτοπροσδιορίζονται ως Παλαιστίνιοι πρόσφυγες και αναφέρονται στις πόλεις και τα χωριά που οι πρόγονοί τους αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν ως τα σπίτια τους – ακόμη και αν οι οικογένειές τους ζουν πλέον στον θύλακα για πολλές γενιές.

Το 1967, το Ισραήλ κατέλαβε τη Γάζα κατά τη διάρκεια του Πολέμου των Έξι Ημερών με την Αίγυπτο, την Ιορδανία και τη Συρία και την κράτησε για σχεδόν 40 χρόνια, πριν αποσύρει τα στρατεύματα και τους Ισραηλινούς εποίκους το 2005.

Αφού η Χαμάς ανέλαβε την εξουσία μέσα στον θύλακα δύο χρόνια αργότερα, το Ισραήλ και η Αίγυπτος, που συνέχισαν να έχουν τον πλήρη έλεγχο των σημείων εισόδου και εξόδου στον θύλακα, συμπεριλαμβανομένης της θάλασσας, επέβαλαν έναν αποκλεισμό που, σύμφωνα με τους επικριτές, τον μετέτρεψε στη «μεγαλύτερη υπαίθρια φυλακή του κόσμου».

Η Taghrid Ebead είναι μόλις 35 ετών, αλλά και αυτή έχει έντονη την αίσθηση ότι ανήκει στο al-Majdal.

«Μας εκκένωσαν το 1948 στη Γάζα», είπε, που τόνισε ότι μεγάλωσε αναρωτώμενη τι οδήγησε τους προγόνους της να εγκαταλείψουν το al-Majdal και το σπίτι τους, αλλά και γιατί επέτρεψαν να συμβεί αυτό.

«Συνήθιζα να λέω ότι δεν θα το ξανακάνουμε. Δεν θα το επαναλάβουμε. Είναι αδύνατο να κάνουμε αυτό που έκαναν οι οικογένειες και οι παππούδες μας», ανέφερε χαρακτηριστικά.

«Κατάλαβα τώρα γιατί έφυγαν οι πρόγονοί μου»

Τότε άρχισαν να πέφτουν από τον ουρανό φυλλάδια του IDF, που τους καλούσαν να εκκενώσουν το χωριό, ενθαρρύνοντας τους κατοίκους να μετακινηθούν νότια, καθώς η ισραηλινή αεροπορία ενίσχυε την επιχείρησή της. Εν μέσω των αλλεπάλληλων αεροπορικών επιδρομών, αποφάσισε ότι δεν είχε άλλη επιλογή από το να εγκαταλείψει το σπίτι της στην πόλη της Γάζας.

Η επταμελής οικογένεια διέφυγε με τα πόδια και κατέληξε στο Χαν Γιουνίς, περίπου 20 μίλια νότια της Γάζας.

«Αντιμετωπίσαμε πολλές δυσκολίες, πολλούς βομβαρδισμούς παντού. Ήρθαμε στο Χαν Γιουνίς και εδώ δεν υπήρχε τίποτα. Την πρώτη μέρα κοιμήθηκα στη σκόνη και δεν είχαμε σκεπάσματα. Πέρασε μια εβδομάδα και ο γιος μου είναι άρρωστος. Ελπίζουμε να γυρίσουμε πίσω. Έχουμε υποφέρει πολύ, δεν μπορούμε να αντεπεξέλθουμε», δήλωσε.

Τώρα επιτέλους, όπως είπε, καταλαβαίνει γιατί οι πρόγονοί της εγκατέλειψαν τα σπίτια τους: «Είναι ο φόβος για τα παιδιά μας και η καταστροφή και ο θάνατος που μας έκαναν να φύγουμε. Για τα παιδιά μας, αυτό δεν θα είναι ιστορία γιατί το ζουν, το έχουν δει…».