Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων αποχαιρετά τον Πέτρο Θέμελη

Με ανακοίνωσή του ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων τιμά τη μνήμη του σπουδαίου αρχαιολόγου Πέτρου Θεμέλη. Στην ανακοίνωση πέραν της παρουσίασης του σημαντικού έργου του Θέμελη, που πριν γίνει πανεπιστημιακός καθηγητής ήταν για πολλά χρόνια μάχιμος αρχαιολόγος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, επισημαίνεται ότι ήταν αυτός που ως πρόεδρος του ΣΕΑ υπέγραψε το αίτημα του Συλλόγου προς τη Μελίνα Μερκούρη για την παραχώρηση του κτιρίου στην οδό Ερμού 134-136, αίτημα στο οποίο η τότε υπουργός πολιτισμού θα ανταποκριθεί θετικά και για τέσσερις δεκαετίες το συγκεκριμένο κτίριο ια είναι το «Σπίτι των Αρχαιολόγων» μέχρι την πρόσφατη απόφαση της υπουργού Πολιτισμού για ανάκληση της παραχώρησης.

«Η αρχαιολογία είναι δημιουργία, κυρίως όταν ξαναζωντανεύεις μια πόλη. Πασχίζεις να τη φέρεις πίσω στον ήλιο, να της δώσεις νέα ζωή, να ζήσει το παρόν. Και τώρα που τη βλέπω έτσι όρθια να στέκεται, νιώθω ευτυχισμένος»

Αναλυτικά η ανακοίνωση έχει ως εξής:

«Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων εκφράζει τη βαθιά του θλίψη για την απώλεια του σπουδαίου αρχαιολόγου και δασκάλου πολλών από εμάς, Πέτρου Θέμελη. Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1936. Ήταν γιος του φιλόλογου και ποιητή, Γεωργίου Θέμελη και αδελφός του βιολιστή και Διευθυντή του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, Δημητρίου Θέμελη. Υπήρξε για πάνω από εξήντα χρόνια ακάματος ερευνητής πεδίου και διακεκριμένος μελετητής της αρχαιότητας με ευρύτατη θεματολογία που περιλάμβανε ζητήματα αρχιτεκτονικής, γλυπτικής, τοπογραφίας, εικονογραφίας, λατρείας, ταφικών εθίμων σχεδόν όλων των εποχών της αρχαιότητας. Ο Πέτρος Θέμελης υπήρξε επιστήμονας, διανοούμενος και κορυφαίος αρχαιολόγος,  υπήρξε μέντορας και διδάσκαλος αναρίθμητων αρχαιολόγων της χώρας.

Ξεκίνησε την ερευνητική του σταδιοδρομία ως συμβασιούχος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, διαπρέποντας στο πεδίο με την ανασκαφή των λαμπρών τάφων του Δερβενίου. Ως μαχόμενος αρχαιολόγος στην Αρχαιολογική Υπηρεσία επί 21 χρόνια ανέσκαψε, τεκμηρίωσε, προστάτευσε και ανέδειξε πολυάριθμες αρχαίες θέσεις. Από το 1963 ως το 1984 εργάστηκε ως Επιμελητής και Έφορος Αρχαιοτήτων στις αρχαιολογικές περιφέρειες Ηλείας-Μεσσηνίας, Αττικής, Ευβοίας, Φωκίδας-Λοκρίδας και Αιτωλοακαρνανίας. Από το 1977 ως το 1980 διετέλεσε Έφορος στους Δελφούς. Ιδιαίτερη ήταν η συνεισφορά του στην αποκάλυψη και την τεκμηρίωση, σε επείγουσες σωστικές ανασκαφές από το 1977-1979, της αιτωλικής Καλλίπολης, που καταστράφηκε ολοσχερώς το 279 π. Χ. από τις ορδές των Γαλατών του Βρέννου, πριν κατακλυσθεί από τα νερά του υπό κατασκευή φράγματος του Μόρνου. Ανάμεσα στα σπουδαιότερα ευρήματα ήταν η ανακάλυψη του αρχείου της πόλης με πληθώρα πήλινων σφραγισμάτων. Από το 1980 ως το 1984 υπηρέτησε ως Διευθυντής στην Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας.

Ως ενεργός πολίτης και μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, διετέλεσε Πρόεδρος του ΣΕΑ, από τις αρχές του 1981 ως τον Ιανουάριο του 1983, όταν ο Σύλλογος εγκαταστάθηκε στην ιστορική του έδρα, στο κτήριο της οδού Ερμού 136. Από τη θέση αυτή εγκαινίασε μια νέα εποχή για την εκπροσώπηση του κλάδου και άφησε το ανεξίτηλο αποτύπωμά του στην ιστορία του Συλλόγου.

Το 1984 ξεκίνησε την πανεπιστημιακή του καριέρα, ως καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, μέχρι την συνταξιοδότησή του το 2004. Διεξήγαγε πανεπιστημιακές ανασκαφές στην αρχαία Ελεύθερνα και στην αρχαία Μεσσήνη, αναστρέφοντας τη λήθη του χρόνου στις θαμμένες από αιώνες αρχαίες πόλεις και μυώντας τις φοιτήτριες και τους φοιτητές στη μέθοδο, στη γνώση, στην επιμονή και στο πάθος του αρχαιολογικού λειτουργήματος. Αναρίθμητοι φοιτητές αρχαιολογίας διδάχτηκαν και διδάσκονται ακόμη την ανασκαφική μέθοδο από το εγχειρίδιο «Ανασκαφή» που συνέγραψε ο Πέτρος Θέμελης.

«Η αρχαιολογία είναι δημιουργία, κυρίως όταν ξαναζωντανεύεις μια πόλη. Πασχίζεις να τη φέρεις πίσω στον ήλιο, να της δώσεις νέα ζωή, να ζήσει το παρόν. Και τώρα που τη βλέπω έτσι όρθια να στέκεται, νιώθω ευτυχισμένος»

Παρήγαγε πλούσιο και σημαντικό επιστημονικό έργο διεθνούς κύρους, έχοντας δημοσιεύσει δεκαπέντε μονογραφίες και περισσότερες από διακόσιες πενήντα επιστημονικές πραγματείες. Από το 2004 ως το 2006 διετέλεσε τακτικό μέλος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου. Το 2005 τιμήθηκε με τον χρυσό Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο για το σύνολο του έργου του.

Οι αρχαιολόγοι της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού τον αποχαιρετούμε με θλίψη και βαθύ σεβασμό.

Σε έγγραφο του Ιστορικού Αρχείου του ΣΕΑ με ημερομηνία 3 Δεκεμβρίου 1981, ο Πέτρος Θέμελης ζητά από τη νέα Υπουργό Πολιτισμού και Επιστημών, Μελίνα Μερκούρη τη στέγαση του Συλλόγου στο – άρτι απελευθερωθέν από τους προηγούμεννους ενοίκους – κτήριο κυριότητας του Υπουργείου επί της οδού Ερμού, 136 «για τις επείγουσες στεγαστικές ανάγκες» του Συλλόγου. Αίτημα που έγινε δεκτό και σεβαστό για πάνω από τέσσερις δεκαετίες.»