Επιχειρηματικότητα 2023: Οι μεγάλες αλλαγές στον τρόπο που δουλεύουμε

«Μεγάλη Παραίτηση», «σιωπηρή παραίτηση», «ηχηρή παραίτηση», «μεγάλη απόλυση», ψηφιακοί νομάδες, υβριδική εργασία…

Αυτές είναι μόνο μερικές από τις έννοιες και τις νέες τάσεις στην απασχόληση που εισέβαλαν στη ζωή μας, παράλληλα με την πανδημία, και άλλαξαν σημαντικά τον τρόπο με τον οποίο είχαμε μάθει έως τώρα να εργαζόμαστε.

Αλλαγή στις θέσεις εργασίας

Το ένα τέταρτο των εργαζομένων που ρωτήθηκαν από την PwC αναμένουν να αλλάξουν θέσεις εργασίας τους επόμενους 12 μήνες, από 19% πέρυσι, καθώς αντιμετωπίζουν ολοένα και περισσότερα προβλήματα ρευστότητας, σε μια οικονομία η οποία εξασθενεί και το κόστος ζωής ανεβαίνει.

Παρόλο που η συνεχίζεται, περίπου το 42% των εργαζομένων που ρωτήθηκαν από την PwC στη νέα της μελέτη για το παγκόσμιο εργατικό δυναμικό δήλωσαν ότι σχεδιάζουν να απαιτήσουν υψηλότερους μισθούς για να αντιμετωπίσουν το υψηλότερο κόστος ζωής, έναντι 35% πέρυσι.

Περίπου το 46% των ερωτηθέντων στην «Έρευνα για το 2023 Hopes and Fears Global Workforce Survey», στην οποία συμμετείχαν 54.000 εργαζόμενοι σε 46 χώρες, είπαν είτε ότι τα νοικοκυριά τους δυσκολεύονται να πληρώσουν τους λογαριασμούς κάθε μήνα είτε ότι δεν μπορούσαν να πληρώσουν λογαριασμούς τις περισσότερες φορές.

Μετά τη «Μεγάλη Παραίτηση» έρχεται η «Μεγάλη Παραμονή» – Τι σημαίνει για τον μισθό σας

Η σιωπηρή και η ηχηρή παραίτηση

Εμφανίστηκε πέρσι ως διάδοχη τάση της μεγάλης παραίτησης και έκανε… θραύση. Η σιωπηρή παραίτηση, ή απλά το «δεν κάνω περισσότερα από τα εντελώς υποχρεωτικά», κέρδιζε έδαφος όλο και περισσότερο μεταξύ των εργαζομένων.

Τώρα, οι εργαζόμενοι κάνουν το εντελώς αντίθετο και παραιτούνται… κάνοντας θόρυβο.

Έτσι, «αποδεσμεύονται ενεργά» από τη δουλειά και δεν φοβούνται να το δείξουν. Σε αντίθεση με τους σιωπηρά παραιτούμενους, οι ηχηρά παραιτούμενοι εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους κατά την αποχώρησή τους.

Αυτό προκύπτει από την έρευνα της Gallup για την παγκόσμια αγορά εργασίας για το 2023, σύμφωνα με την οποία «αυτοί οι εργαζόμενοι αναλαμβάνουν ενέργειες που βλάπτουν άμεσα την επιχείρηση, υπονομεύοντας τους στόχους του και εκφράζοντας εναντίωση στα αφεντικά τους», όπως για παράδειγμα,  κακολογώντας τον εργοδότη τους στο LinkedIn πριν παραδώσουν την παραίτησή τους.

Επιπλέον, η Gallup εξέτασε δεδομένα από περισσότερους από 122.416 εργαζομένους και διαπίστωσε ότι περίπου το 18% των εργαζομένων παγκοσμίως (περίπου ένας στους πέντε) κάνει ακριβώς αυτό: παραιτείται προκαλώντας θόρυβο.

«Τουρίστες εργασίας»

Είναι νέοι, έχουν εκπαιδευτεί στις νέες τεχνολογίες και οι γνώσεις τους είναι περιζήτητες από τις εταιρείες που απαρτίζουν μια αγορά εργασίας που επηρεάζεται όλο και περισσότερο από την ψηφιοποίηση. To σίγουρο είναι ότι δεν πρόκειται να εργαστούν όλη τους τη ζωή στο ίδιο μέρος, όπως έκαναν οι γονείς τους. Αντιθέτως, αποτελούν μια νέα ομάδα στην αγορά εργασίας: τους αποκαλούν «τουρίστες της εργασίας». Οπως εξηγεί ο Τομάς Περέντα, αναπληρωτής γενικός διευθυντής του ισπανικού Ιδρύματος Máshumano, που μελετά τις μεταβολές στις επιχειρήσεις και τις εργασιακές συνήθειες, «μετακινούνται από δουλειά σε δουλειά, παραμένοντας σε καθεμία κατά μέσο όρο 1,2 χρόνια».

«Οταν υπάρχει μεγάλη ζήτηση και μικρή προσφορά επαγγελματιών, οι εργαζόμενοι έχουν το πάνω χέρι» εξηγεί στους «Financial Times» ο Αλεξάντερ Γκονζάλεζ, διευθύνων σύμβουλος της πλατφόρμας προσλήψεων Talentfy, δίνοντας για παράδειγμα τον τομέα της τεχνολογίας – εκεί η ισορροπία προσφοράς και ζήτησης ωφελεί αυτή τη στιγμή τους εργαζομένους. «Εχουν την πολυτέλεια να επιλέγουν. Αν δεν τους αρέσει κάτι – μισθός, ωράριο, τοποθεσία, το να πρέπει να εργάζονται επιτόπου – μετακινούνται σε άλλον οργανισμό». Ενώ οι εταιρείες παραπονιούνται για τις δυσκολίες προσέλκυσης και διατήρησης ταλέντων, οι εργαζόμενοι επισημαίνουν ότι η μετακίνηση από εταιρεία σε εταιρεία αποτελεί τον μόνο τρόπο για να βελτιώσουν τις συνθήκες εργασίας τους και να ανέβουν στην ιεραρχία.

«Η διά βίου εργασία έχει τελειώσει» τονίζει στην «El Pais» ο Περέντα, το ίδρυμα του οποίου βοηθά τις εταιρείες να μετασχηματίσουν τα εργασιακά τους μοντέλα. Ο τομέας της τεχνολογίας είναι γεμάτος από αυτούς τους τουρίστες εργασίας, ανθρώπους που δεν θέλουν να παραμείνουν στην ίδια εταιρεία σε όλη τους την εργασιακή ζωή. «Πιστεύουν ότι σε έναν ασταθή κόσμο η μόνη σταθερότητα βρίσκεται στον εαυτό σου. Από αυτή την άποψη, έχουν διαφορετικές εμπειρίες σε διαφορετικές εταιρείες, έργα, ρόλους, σκοπούς…».

Ωστόσο δεν είναι μόνο ο τομέας της τεχνολογίας στον οποίο παρατηρούνται αυτές οι αλλαγές. Ούτε μόνο οι νεαρές ηλικίες. Μπορεί μέχρι τώρα, σχεδόν σε όλες τις χώρες το βασικό κριτήριο για την επιλογή μιας δουλειάς να ήταν εκείνο του ελκυστικού μισθού και των παροχών, όμως τα πράγματα φαίνεται να αλλάζουν.

Η Μεγάλη Παραμονή

Η «μεγάλη παραίτηση» του περασμένου έτους θα μπορούσε να εξελιχθεί στη «Μεγάλη Παραμονή». Η Gen Zers και οι millennials θα μπορούσαν να δουν τα μεγαλύτερα κέρδη από το να μην παραιτηθούν, ακόμα κι αν είναι πιο πιθανό από άλλες γενιές να παραιτηθούν φέτος.

Σχεδόν το 72% των Gen Zers και το 66% των millennials σκέφτονται μια αλλαγή καριέρας τους επόμενους 12 μήνες, σε σύγκριση με το 55% των Gen Xers και το 30% των baby boomers, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του LinkedIn .

Οι Gen Zers, ειδικότερα, διερευνούν τις επιλογές τους αφού ξεκίνησαν τη σταδιοδρομία τους σε υβριδικά ή απομακρυσμένα περιβάλλοντα κατά την έναρξη της πανδημίας, είπε η Karin Kimbrough, επικεφαλής οικονομολόγος στο LinkedIn, στο CNBC Make It τον Ιανουάριο .

Ωστόσο, πολλοί νέοι που αλλάζουν εργασία μετανιώνουν για την απόφασή τους να παραιτηθούν. Σχεδόν το 90% των Gen Zers που άφησαν τη δουλειά τους κατά τη διάρκεια της μεγάλης παραίτησης μετανιώνουν που παραιτήθηκαν και ως εκ τούτου, η ψυχική τους υγεία επιβαρύνεται, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Paychex σε 825 εργαζόμενους.

Η Gen Z και οι millennials που μένουν στις δουλειές τους για περισσότερους από 12 μήνες έχουν δει τις μεγαλύτερες αυξήσεις στους μισθούς σε σύγκριση με άλλες γενιές εργαζομένων, πιθανότατα επειδή «είχαν τους χαμηλότερους μισθούς στην αρχή», επισημαίνει η Richardson.

Οι μισθοί των εργαζομένων μεταξύ 16 και 34 ετών που παρέμειναν στις δουλειές τους είναι 10-15% υψηλότεροι, κατά μέσο όρο, από ό,τι πριν από ένα χρόνο, αναφέρει η ADP .

Καριέρα χωρίς σύνορα

Οι εργαζόμενοι φαίνεται να «αγκαλιάζουν» την έννοια της καριέρας «χωρίς σύνορα», με το 93% να αναφέρουν ότι η εργασία σε διεθνές επίπεδο μπορεί να «αλλάξει τη ζωή τους», σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα της EY, 2023 Mobility Reimagined Survey.

«Μία τέτοια «εμπειρία ζωής», θεωρείται το κορυφαίο όφελος που μπορεί να αποκομίσει κανείς από μία θέση εργασίας εκτός συνόρων, με την επαγγελματική εξέλιξη και τη διαμόρφωση μίας πιο διεθνούς νοοτροπίας, να ακολουθούν» αναφέρουν οι συντάκτες της έρευνας.

Η έρευνα εξέτασε τις απόψεις περισσότερων από 1.000 επαγγελματιών διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού (HR) και εργασιακής κινητικότητας (mobility), καθώς και μετακινούμενων εργαζομένων, από 16 χώρες και έξι βασικούς κλάδους, σχετικά με διάφορες μορφές διασυνοριακών εργασιακών τοποθετήσεων, όπως η μετεγκατάσταση εργαζομένων, τα επαγγελματικά ταξίδια και η υβριδική εργασία.

«Ξεκούρδιστοι» ψηφιακοί νομάδες: ταξιδεύουν μέρα, εργάζονται νύχτα

Διασυνοριακές συνεργασίες

Το 90% των εργαζόμενων που συμμετείχαν στην έρευνα θα δέχονταν μία βραχυπρόθεσμη τοποθέτηση για την κάλυψη επιχειρησιακών αναγκών, χωρίς να μετεγκαταστήσουν τις οικογένειές τους, ενώ το 88% είναι ανοιχτοί σε πιο μακροπρόθεσμες διασυνοριακές εργασιακές ευκαιρίες, υπό τις κατάλληλες συνθήκες.

Οι ευέλικτες μορφές εργασίας είναι γεμάτες εκπλήξεις

Συγχρόνως, το 88% των επαγγελματιών διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού αναφέρουν ότι οι εργοδότες αντιλαμβάνονται την κινητικότητα ως μία προσέγγιση για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων ελλείψεων ταλέντου, ενώ το 90% σχεδιάζουν να διατηρήσουν ή να διευρύνουν το επιχειρησιακό πλαίσιο κινητικότητας, τα επόμενα τρία χρόνια. Οι επιχειρήσεις συνειδητοποιούν, επίσης, την αξία της ευελιξίας και της κινητικότητας για την επίτευξη των στόχων για διαφορετικότητα, ισότητα και συμπερίληψη (DE&I) στον χώρο εργασίας, με έξι στους δέκα (61%) να λένε ότι δημιουργούνται ευκαιρίες ανάπτυξης για υποεκπροσωπούμενες ομάδες. Ενώ τρεις στους τέσσερις εργοδότες (74%) θεωρούν την κινητικότητα ζωτικής σημασίας για την επιχειρησιακή συνέχεια, λιγότεροι από τους μισούς (47%) αναφέρουν ότι διαθέτουν μία ολοκληρωμένη πολιτική διεθνούς κινητικότητας που να καλύπτει πτυχές, όπως η υβριδική κινητικότητα, η μετεγκατάσταση ή τα προσωρινά projects.

Πόσο κοστίζει η δυστυχία

Παρόλα αυτά οι εργαζόμενοι είναι πιο δυστυχισμένοι τώρα από ό,τι ήταν στο απόγειο της πανδημίας. Αυτό προκύπτει από νέα έρευνα της BambooHR, η οποία διαπίστωσε ότι η ικανοποίηση από την εργασία  υποχωρεί σημαντικά από το 2020. Η πλατφόρμα λογισμικού HR ανέλυσε δεδομένα από σχεδόν 60.000 υπαλλήλους σε περισσότερες από 1.600 εταιρείες σε όλο τον κόσμο μεταξύ Ιανουαρίου 2020 και Ιουνίου 2023.

«Οι εργαζόμενοι δεν βιώνουν υψηλά ή χαμηλά [στη διάθεσή τους]– αντίθετα, εκφράζουν ένα αίσθημα παραίτησης ή ακόμα και απάθειας», σημειώνει η έκθεση. «Οι περισσότεροι απλά αποδέχονται ότι η κατάσταση χειροτερεύει».

Αν και είναι αλήθεια ότι περισσότερες εταιρείες έχουν αναγνωρίσει τη σημασία της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής στον απόηχο της πανδημίας και εφάρμοσαν πολιτικές – παρατεταμένη άδεια, επιλογή εξ αποστάσεως εργασίας – για να βοηθήσουν τους εργαζόμενους να το επιτύχουν αυτό, δεν είναι μόνο το πότε ή πού εργάζονται που προκαλεί  θλίψη στους εργαζόμενους.

Πώς θα είστε ευτυχισμένοι στη δουλειά – Τι «χακάρει» την ευτυχία σας

Γιατί τόσοι πολλοί άνθρωποι είναι δυσαρεστημένοι στη δουλειά

Η έρευνα δείχνει ότι η μεγαλύτερη αιτία δυσαρέσκειας από την εργασία είναι η άδικη μεταχείριση στην εργασία: άδικη αποζημίωση, έλλειψη υποστήριξης από τους συναδέλφους και τα αφεντικά ή αδικαιολόγητος φόρτος εργασίας, για να αναφέρουμε μερικά παραδείγματα.

«Το πιο συνηθισμένο παράπονο που ακούω είναι η απώλεια ελέγχου», λέει στο CNBC Make It ο Σρικουμάρ Ράο, συγγραφέας του «Happiness at Work». «Η πανδημία μας έδειξε, σε πολύ σπλαχνικό επίπεδο, πόσο λίγο έλεγχο έχουμε στις ζωές και τις καριέρες μας… είναι δύσκολο να κάνουμε ειρήνη με αυτό το είδος συνειδητοποίησης».

Ο πληθωρισμός, οι εκτεταμένες απολύσεις και η αβεβαιότητα σχετικά με τις πολιτικές επιστροφής στο γραφείο ανησυχούν τους εργαζόμενους και δημιουργούν μια «βαθιά αίσθηση ανησυχίας» στους χώρους εργασίας, επισημαίνει η Τζεν Λιμ, Διευθύνουσα Σύμβουλος της εταιρείας συμβούλων οργάνωσης Delivering Happiness.

Στις αρχές του 2023, περίπου τα τρία τέταρτα των ενηλίκων δήλωσαν ότι ένιωθαν άγχος για την οικονομία, ενώ σχεδόν οι μισοί ανησυχούσαν για την κακή ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, σύμφωνα με έρευνα της Harris Poll/Fast Company σε περισσότερους από 1.000 ενήλικες . 

Χωρίς νόημα

Ένας άλλος παράγοντας που οδηγεί στη δυστυχία των εργαζομένων είναι η έλλειψη νοήματος που νιώθουν οι άνθρωποι στους ρόλους τους, λέει η Έμιλι Λιου, career happiness coach και πρώην υπεύθυνη προσλήψεων.

«Υπήρξε μια πραγματική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι βλέπουν την καριέρα τους χάρη στην πανδημία και τη «μεγάλη παραίτηση»», εξηγεί η Λιου. «Δεν ακούω τόσους πολλούς ανθρώπους να λένε «θέλω να βγάλω περισσότερα χρήματα» ή «θέλω να ανέβω στην ιεραρχία». Τώρα, είναι «θέλω να νιώθω περισσότερο συνδεδεμένος με τη δουλειά μου» και «θέλω να είμαι ενθουσιασμένος με αυτό που κάνω».

Η νέα έρευνα της Gallup δείχνει ότι όσοι εργάζονται εξ αποστάσεως  ειδικότερα, αισθάνονται όλο και πιο αποσυνδεδεμένοι από την αποστολή και τον σκοπό του χώρου εργασίας τους.

Η έλλειψη κοινής αποστολής και σκοπού μπορεί να είναι επιζήμια για τη συνολική ευτυχία και απόδοση των εργαζομένων.

Ευτυχία ίσον παραγωγικότητα

Σύμφωνα με τον ψυχολόγο του Wharton, Άνταμ Γκραντ, οι εργαζόμενοι που κατανοούν ότι η δουλειά τους έχει ουσιαστικό, θετικό αντίκτυπο στους άλλους δεν είναι απλώς πιο ευτυχισμένοι, αλλά είναι και πιο παραγωγικοί. Επιπλέον, μια μελέτη διαπίστωσε ότι οι αυξήσεις και οι προαγωγές είναι πιο συχνές μεταξύ των ατόμων που βρίσκουν τη δουλειά τους σημαντική.

Το να κάνεις τους εργαζόμενους ευτυχισμένους αποδίδει καρπούς

Σύμφωνα με το CNBC το να εστιάζει κανείς στη δέσμευση και την ικανοποίηση των εργαζομένων δεν είναι σημαντικό μόνο για την ψυχική υγεία στο χώρο εργασίας – μπορεί επίσης να επηρεάσει σημαντικά τα αποτελέσματα μιας εταιρείας.

Η Gallup διαπίστωσε ότι οι επιχειρήσεις με πιο «πιστούς» και ευτυχισμένους εργαζόμενους καταγράφουν υψηλότερα κέρδη και σημαντικά λιγότερες παραιτήσεις και απουσίες, από ό,τι αυτές που έχουν δυσαρεστημένους εργαζόμενους, μεταξύ άλλων πλεονεκτημάτων.

Στην πραγματικότητα, αναφέρει η Gallup , η αποδέσμευση εργαζομένων κοστίζει στον κόσμο 8,8 τρισεκατομμύρια δολάρια σε χαμένη παραγωγικότητα, ίσο με το 9% του παγκόσμιου ΑΕΠ.

Αλλά τα νέα δεν είναι όλα άσχημα για τα αφεντικά. Δεν χρειάζονται πολλά για να παρακινηθεί ένας δυστυχισμένος εργαζόμενος, λέει η Λιμ.

«Τα πάντα έχουν να κάνουν με τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που να ανήκεις, να ακούς και να γίνεται κατανοητός», λέει. «Δεν χρειάζεται να διορθώσετε τα προβλήματα όλων σε μια μέρα – ακόμη και το να στοχεύσετε να κάνετε μια ουσιαστική συνομιλία ή να κάνετε check-in με τα άτομα που διαχειρίζεστε, μία φορά την εβδομάδα, μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά».