Το Ισραήλ, η Δύση και το «σύνδρομο της Ουκρανίας»

Καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία διανύει τον 21ο μήνα πια, αυτός μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς μπαίνει στην τέταρτη εβδομάδα.

Αν και μεταξύ τους έχουν πολλές διαφορές και οι δύο χώρες διαφορετικές δυνατότητες και ανάγκες, ο κίνδυνος επέκτασης είναι κοινός παρονομαστής.

Πολλώ μάλλον όταν για κανέναν εκ των δυο πολέμων δεν είναι ορατό το τέλος.

Ορισμένα οπλικά συστήματα και πυρομαχικά θα μπορούσαν σύντομα να είναι σε έλλειψη εάν οι συγκρούσεις συνεχιστούν για μήνες.

Με το επίκεντρο της Δύσης να έχει τώρα μετατοπιστεί στη Μέση Ανατολή και έναν στρατιωτικά δύσκολο χειμώνα να πλησιάζει στα πολεμικά μέτωπα της Ουκρανίας, το Κίεβο καλεί τους συμμάχους του να ενισχύσουν την παραγωγή της αμυντικής βιομηχανίας.

Τα προβλήματα από τη διπλή ζήτηση όπλων έχουν ήδη αρχίσει να γίνονται εμφανή με τις οβίδες πυροβολικού 155 χιλιοστών, τα δυτικά αποθέματα των οποίων εξαντλούνται.

Μέχρι τώρα, τις χρησιμοποιούσαν με καταιγιστικούς ρυθμούς οι ουκρανικές δυνάμεις.

Όμως είναι πλέον «επειγόντως απαραίτητες» για το Ισραήλ, έγραφε τις προάλλες το Axios, καθώς η χώρα προετοιμαζόταν για τη χερσαία εισβολή στη Λωρίδα της Γάζας και μια πιθανή κλιμάκωση του πολέμου από τη Χεζμπολάχ στη μεθόριο με τον Λίβανο.

Κάτι, επισημαίνει ο αμερικανικός ιστότοπος, που το αμερικανικό Πεντάγωνο έχει λάβει ήδη υπόψη, ανακατευθύνοντας προμήθειες από το ένα μέτωπο προς το άλλο.

Η δυτική βιομηχανία πάσχιζε να καλύψει τη ζήτηση πυρομαχικών, λόγω Ουκρανίας, πριν καν ανοίξει το μέτωπο μεταξύ Ισραήλ-Χαμάς

«Δώσε εσύ, πάρε εσύ»

Αξιωματούχος του υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ είπε στους New York Times ότι θα μπορούσε να βρεθεί μια ισορροπία με την αποστολή διαφορετικού τύπου πυρομαχικών, για να αποφευχθεί η επικάλυψη.

Στους Ισραηλινούς, εξήγησε, θα μπορούσαν να διατεθούν κατευθυνόμενα βλήματα ακριβείας για χρήση σε πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές, όπως η Γάζα.

Για τους Ουκρανούς, υποστήριξε κυνικά, οι (σημειωτέον απαγορευμένες) βόμβες διασποράς μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικές για τα δικά της πεδία μαχών.

Κατά τον Μαρκ Κάνσιαν, ανώτερο σύμβουλο του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών (CSIS) άλλη μια «αχίλλειος πτέρνα» θα μπορούσε να είναι οι φορητοί πύραυλοι αεράμυνας Stinger.

Χρησιμοποιούνται από τους Ουκρανούς κατά κόρον για την κατάρριψη ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών και μπορεί να είναι απαραίτητοι για το Ισραήλ σε μια μεγάλης κλίμακας χερσαία εισβολή.

Παράγονται όμως λίγοι, επισημαίνει ο Αμερικανός αναλυτής, και τα αποθέματα είναι «εξαιρετικά περιορισμένα».

Σε εκκρεμότητα παραμένει εν τω μεταξύ το αίτημα του προέδρου Μπάιντεν στο αμερικανικό Κογκρέσο για «κατεπείγουσα» έγκριση πρόσθετης βοήθειας, πρωτίστως για το Ισραήλ και για την Ουκρανία.

Μετά την εκλογή νέου προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων ο δρόμος δείχνει θεωρητικά να ανοίγει.

Όμως με τις ΗΠΑ σε προεκλογικούς ρυθμούς, το θέμα αναμένεται να γίνει αντικείμενο σκληρού πολιτικού «παζαριού» από τους Ρεπουμπλικανούς, που ελέγχουν τη Βουλή.

Και ο χρόνος μετρά ήδη αντίστροφα για την έγκριση ή μη του νέου προϋπολογισμού έως τις 17 Νοεμβρίου.

Η ισραηλινή σημαία σε γιγαντοοθόνη στο Κίεβο, σε ένδειξη της ουκρανικής στήριξης στο Τελ Αβίβ

Δύο κόσμοι

«Μερικές φορές σκεφτόμαστε πώς να επικρατήσουμε ή πώς να σταματήσουμε τον πόλεμο, πώς να διαχειριστούμε κάτι, [να κάνουμε] διάλογο με το Ιράν ή τη Ρωσία. Πρέπει να σκεφτούμε το αντίθετο», δήλωσε ο  Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι την περασμένη εβδομάδα, σε αιφνιδιαστική επίσκεψη στο αρχηγείο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες.

«Δεν πρέπει να δώσουμε τη δυνατότητα στους επιτιθέμενους να σκεφτούν μέχρι και τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο», τόνισε, αφήνοντας να φανεί η ανησυχία του Κιέβου.

Η Ουκρανία έχει εκφράσει εξ αρχής άνευ όρων υποστήριξη στο Ισραήλ και στη στρατιωτική επιχείρηση στη Λωρίδα της Γάζας, την οποία θεωρεί νόμιμη άμυνα.

Γενικά, μετά την επίθεση της Χαμάς, οι κινήσεις του Ζελένσκι δείχνουν μια προσπάθεια σύσφιξης των σχέσεων με το Ισραήλ, σε βάρος της Ρωσίας.

Πιθανόν αυτές να ενισχυθούν μετά την επίσκεψη αντιπροσωπείας της Χαμάς στη Μόσχα και την οργισμένη αντίδραση του Ισραήλ.

Μέχρι τώρα, ωστόσο, το Τελ Αβίβ αρνείται να δώσει οπλικά συστήματα στο Κίεβο ή να συμμετάσχει στις δυτικές κυρώσεις κατά της Μόσχας.

Αν και έχει καταδικάσει τη ρωσική εισβολή, χρειάζεται τη σιωπηρή συναίνεση του Κρεμλίνου, προκειμένου τα ισραηλινά μαχητικά να εξαπολύουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα -τώρα όλο και πιο συχνά- επιθέσεις κατά φιλοϊρανικών πολιτοφυλακών στα εδάφη της Συρίας.

Οι σχέσεις με την Ουκρανία παραμένουν εν τω μεταξύ αμφίσημες, όπως ισχύει και με τη στάση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι -εβραίου στο θρήσκευμα- απέναντι στην ηρωοποίηση από το Κίεβο του του ακροδεξιού συνεργάτη των Ναζί, Στεπάν Μπαντέρα.

Το θέμα έχει προκαλέσει στο πρόσφατο παρελθόν έντονες προστριβές με το Ισραήλ -αν και η ακροδεξιά κυβέρνηση υπό τον Νετανιάχου έδειξε να βάζει προ λίγων μηνών «νερό στο κρασί» της.

Μέχρι τώρα πάντως «το γραφείο του», γράφει η Haaretz, «έχει απορρίψει αίτημα του Ουκρανού προέδρου να πραγματοποιήσει τη δική του επίσκεψη αλληλεγγύης» στο Τελ Αβίβ.

Με μπλε οι χώρες που στηρίζουν το Ισραήλ, με πορτοκαλί όσες ζητούν αποκλιμάκωση και με κόκκινο όσες υποστηρίζουν στηρίζουν τη Χαμάς. Πηγή: legrandcontinent.eu

Γεωπολιτικές ρηγματώσεις

Όπως συνέβη εν τω μεταξύ το προηγούμενο διάστημα με την Ουκρανία, έτσι και τώρα η Δύση σπεύδει να δηλώσει αμέριστη υποστήριξη στο Ισραήλ, με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπάιντεν μάλιστα να εξισώνει τη Χαμάς με τον Ρώσο πρόεδρο Πούτιν.

Ενώ όμως η μέχρι πρότινος «παρέλαση» Δυτικών ηγετών στο Κίεβο γινόταν ως έμπρακτη διαβεβαίωση συνέχιση της στήριξης -στρατιωτικής, διπλωματικής και οικονομικής- στο Τελ Αβίβ  «στο κεκλεισμένων των θυρών σκέλος των συναντήσεων υπάρχουν διακριτικές προειδοποιήσεις και πιέσεις», γράφει στη Haartez ο αρθρογράφος της, Άνσελ Πφέφερ.

Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να μαίνεται προ πολλού στην Ευρώπη, «οι επισκεπτόμενοι ηγέτες έχουν τα δικά τους συμφέροντα στο επίκεντρο και το ανήσυχο κοινό στο εσωτερικό των χωρών τους», επισημαίνει.

Αρκετοί «έχουν επίσης συμπολίτες τους μεταξύ των ομήρων» της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας.

«Ο πρωθυπουργός Νετανιάχου μπορεί να είναι ευγνώμων για την ευκαιρία να συναντήσει ανθρώπους που δεν τον κατηγορούν για την καταστροφή της χώρας του, όμως υπάρχουν γνήσιοι γεωπολιτικοί λόγοι για τις επισκέψεις του Μπάιντεν, του Μακρόν & ΣΙΑ».

Προσδιορίζουν το Ισραήλ ως μέρος του γεωπολιτικού μπλοκ τους, εξηγεί, «όπως ακριβώς συμβαίνει με την Ουκρανία και την Ταϊβάν».

Όμως αυτή η κρίση αναμένεται να κάνει ακόμη πιο βαθιές τις γεωπολιτικές αλλαγές, που συντελούνται από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.

Τις αποτυπώνει σε έναν -υπό τακτική ενημέρωση- διαδικτυακό χάρτη διεθνών αντιδράσεων στην κρίση Ισραήλ-Χαμάς η γαλλική επιθεώρηση Le Grand Continent.

Η Δύση, η Ινδία και ορισμένες χώρες της Ασίας, της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής στηρίζουν το Ισραήλ.

Πολύ λίγες συντάσσονται με τη Χαμάς (μέχρι τις 24 Οκτωβρίου δεν είχε συμπεριληφθεί η Τουρκία).

Όμως τα περισσότερα κράτη έχουν επιδείξει μια διφορούμενη ουδετερότητα, καλώντας και τις δύο πλευρές σε αποκλιμάκωση, ή έχουν αποφύγει να πάρουν θέση.

Τα περισσότερα ανήκουν στον λεγόμενο «Παγκόσμιο Νότο».

Στάση, που μέσες-άκρες τηρούν και στον πόλεμο της Ουκρανίας.