Γιατί είχε ο Μιχαήλ Άγγελος «Μυστικό Δωμάτιο» στη Φλωρεντία;

Ο Μιχαήλ Άγγελος άφησε πίσω του μια σειρά από καλλιτεχνικά επιτεύγματα, όπως το άγαλμα του Δαβίδ και τις μεγαλειώδεις τοιχογραφίες που κοσμούν την οροφή της Καπέλα Σιστίνα.

Για πρώτη φορά θα ανοίξει επίσημα για το κοινό ένα «μυστικό» δωμάτιο στη Φλωρεντία, οι τοίχοι του οποίου είναι σκιαγραφημένοι με σκίτσα που πιστεύεται ότι δημιούργησε ο Ιταλός δάσκαλος της Αναγέννησης, ενώ προσπαθούσε να γλυτώσει από τη θανατική καταδίκη που του επέβαλε ο Πάπας Κλήμης Ζ’ εν μέσω της διαμάχης του με την ισχυρή οικογένεια των Μεντίτσι.

Ο Μιχαήλ Άγγελος εκτιμάται ότι πέρασε περίπου δύο μήνες κρυμμένος στον μικροσκοπικό θάλαμο κάτω από τα παρεκκλήσια των Μεδίκων στη Βασιλική του Σαν Λορέντζο το 1530, κάνοντας δεκάδες σχέδια που παραπέμπουν σε παλαιότερα έργα του, συμπεριλαμβανομένου ενός σχεδίου της Λήδας και του κύκνου, ενός πίνακα που δημιουργήθηκε την ίδια χρονιά και αργότερα εξαφανίστηκε.

Τι κάνεις εκεί κρυμμένος, Μιχαήλ Άγγελε;

Η ύπαρξη των έργων από κάρβουνο και κιμωλία παρέμεινε άγνωστη μέχρι το 1975, όταν ο Paolo Dal Poggetto, που τότε ήταν διευθυντής των παρεκκλησίων των Μεντίτσι, ενός από τα πέντε μουσεία που αποτελούν τα Μουσεία Bargello, βρισκόταν σε αναζήτηση ενός κατάλληλου χώρου για τη διαμόρφωση μιας νέας εξόδου για το μουσείο.

Ανακάλυψε μια καταπακτή κάτω από μια ντουλάπα που κατέληγε σε ένα δωμάτιο μήκους δέκα μέτρων και πλάτους τριών μέτρων. Τα σκίτσα αποκαλύφθηκαν μετά την αποξήλωση των τοίχων του θαλάμου, ο οποίος μέχρι το 1955 χρησιμοποιούνταν για την αποθήκευση καυσίμων, προτού σφραγιστεί για τις επόμενες δύο δεκαετίες.

Ο Πάπας Κλήμης Ζ΄, μέλος της οικογένειας των Μεντίτσι, ήταν έξαλλος με τον καλλιτέχνη και διέταξε τον θάνατό του

Η Paola D’Agostino, η διευθύντρια των μουσείων Bargello, δήλωσε ότι ήταν λες και ο καλλιτέχνης ήθελε να δημιουργήσει έναν κατάλογο των έργων του, χωρίς να γνωρίζει αν θα βγει από τον θάλαμο νεκρός ή ζωντανός.

Photo: Δαβίδ | Wikimedia Commons

«Ζωγράφισε διάφορα πράγματα από το παρελθόν, σαν να έκανε ένα ταξίδι στις αναμνήσεις… ήταν σαν να είχε ένα άλμπουμ με τα έργα του», δήλωσε η D’Agostino καθώς συνόδευε δημοσιογράφους σε μια επίσκεψη στο δωμάτιο την Τρίτη.

Άλλα σχέδια παραπέμπουν σε μερικές από τις γυμνές μορφές που ζωγράφισε ο Μιχαήλ Άγγελος στην Καπέλα Σιστίνα και ένα είναι παραπλήσιο με το άγαλμα του Δαβίδ. Άλλες αντικατοπτρίζουν τις φιγούρες που κοσμούν τον τάφο της οικογένειας των Μεδίκων, ο οποίος φιλοτεχνήθηκε από τον Μιχαήλ Άγγελο και βρίσκεται στο Νέο Σκευοφυλάκιο πάνω από τον θάλαμο.

Η μόνη πηγή φωτός στο δωμάτιο προερχόταν από ένα μικροσκοπικό παραθυράκι, από όπου ο Μιχαήλ Άγγελος μπορούσε να ρίξει μια ματιά στον δρόμο από πάνω

Πρώην προστάτες, νυν εχθροί

Είναι ευρέως γνωστό ότι ο Μιχαήλ Άγγελος κατέφυγε στο δωμάτιο αυτό για να κρυφτεί από τους Μεδίκους, τους πρώην προστάτες του, όταν οι ηγεμόνες επέστρεψαν στη Φλωρεντία μετά την εξορία τους το 1527 λόγω μιας λαϊκής εξέγερσης στην οποία είχε συμμετάσχει ο καλλιτέχνης.

Κατά τη διάρκεια της εξορίας της οικογένειας, ο Μιχαήλ Άγγελος διετέλεσε επόπτης των οχυρών της πόλης για τη σύντομη δημοκρατική κυβέρνηση. Ο Πάπας Κλήμης Ζ΄, μέλος της οικογένειας των Μεντίτσι, ήταν έξαλλος με τον καλλιτέχνη και διέταξε τον θάνατό του. Ο Giovan Battista Figiovanni, ο οποίος ήταν ηγούμενος της Βασιλικής του San Lorenzo όπου ο Μιχαήλ Άγγελος εκτελούσε έργα, εικάζεται ότι ανακάλυψε την κρυψώνα.

Η μόνη πηγή φωτός στο δωμάτιο προερχόταν από ένα μικροσκοπικό παραθυράκι, από όπου ο Μιχαήλ Άγγελος μπορούσε να ρίξει μια ματιά στον δρόμο από πάνω.

Τελικά του δόθηκε χάρη από τους Μεδίκους και η ποινή του άρθηκε από τον Πάπα, ώστε ο καλλιτέχνης να ολοκληρώσει το έργο του στην Καπέλα Σιστίνα και στον τάφο της οικογένειας των Μεδίκων. Ο Μιχαήλ Άγγελος έφυγε από τη Φλωρεντία για τη Ρώμη το 1534.

*Με πληροφορίες από Guardian | Κεντρική φωτογραφία θέματος: REUTERS/Jennifer Lorenzini