Μαρία Κορίνα Ματσάδο, μια «Σιδηρά Κυρία» για τη Βενεζουέλα;

Μετά το στραπάτσο με τον Χουάν Γουαϊδό, η διχασμένη αντιπολίτευση στη Βενεζουέλα αλλάζει τακτική.

Εγκαταλείποντας μια πολύχρονη στρατηγική εκλογικού μποϊκοτάζ, που απέτυχε να φέρει αλλαγές, κατεβάζει κοινό υποψήφιο στις προεδρικές εκλογές του 2024 απέναντι στον Νικολάς Μαδούρο.

Προς τούτο οργανώθηκαν προκριματικές προ εβδομάδας, με τη συμμετοχή δέκα υποψηφίων.

Διεξήχθησαν μετά κόπων και βασάνων, με υλικοτεχνικά προβλήματα, τεράστιες ουρές, πολύωρη αναμονή, αλλά και κρατικό εκφοβισμό, όπως καταγγέλλεται ευρέως.

Υπήρξε ένα οργανωτικό χάος, καθώς οι εκλογικές αρχές της χώρας δεν ανταποκρίθηκαν έγκαιρα στο αίτημα να συνδράμει.

Το αποτέλεσμα να στηθούν κάλπες όπου μπορεί να φανταστεί κανείς.

Από σπίτια και επιχειρήσεις, μέχρι πάρκα και εκκλησίες.

Ήταν η πρώτη φορά εδώ και πάνω από μια δεκαετία που γινόταν ένα τέτοιο εγχείρημα.

Αποτέλεσε ταυτόχρονα πρόκληση και κρίσιμη άσκηση δημοκρατίας.

Ένα 24ωρο από την ολοκλήρωση της ψηφοφορίας, η συμμετοχή -συμπεριλαμβανομένης της πολυπληθούς διασποράς- ήταν απροσδιόριστη.

Η καταμέτρηση καθυστερούσε, λόγω προβλημάτων και στους server.

Παρ’ όλα αυτά, υπήρξε νικητής.

Για την ακρίβεια νικήτρια: η Μαρία Κορίνα Ματσάδο.

Πρόκειται για μια υπερσυντηρητική πολιτικό, μέλος της οικονομικής ελίτ της χώρας, την οποία πολλοί χαρακτηρίζουν «Θάτσερ της Βενεζουέλας».

Εξ αρχής φαβορί, ανακηρύχθηκε νικήτρια από την οργανωτική επιτροπή με 93%, πλην όμως με καταμετρημένο μόλις το 26% των ψήφων.

Ο πλησιέστερος αντίπαλός της έχει λίγο περισσότερο από 4%.

Ακόμη και στο υπόλοιπο της καταμέτρησης, το προβάδισμά της παρέμενε πρακτικά το ίδιο.

Η ίδια δηλώνει έτοιμη για τη μεγάλη μάχη έναντι του προέδρου Μαδούρο, αν και είναι μια εκ των υποψηφίων της αντιπολίτευσης που είχαν ήδη «ακυρωθεί» από τις αρχές του Καράκας.

Από τον περασμένο Ιούνιο αποκλείστηκε από κάθε δημόσιο αξίωμα για 15 χρόνια, κατηγορούμενη για διαφθορά και υποστήριξη των κυρώσεων σε βάρος της Βενεζουέλας.

Τώρα, δε, το Ανώτατο Δικαστήριο της Βενεζουέλας αποφάσισε να αναστείλει τα αποτελέσματα των προκριματικών εκλογών της αντιπολίτευσης, μετά από καταγγελίες για «παρατυπίες».

Η συνέχεια παραμένει ασαφής, με πιθανές ευρύτερες διαστάσεις.

Η Ματσάδο εμφανίζεται πάντως αποφασισμένη να εφαρμόσει στην πράξη το προεκλογικό της σύνθημα: «μέχρι τέλους».

Νεοφιλελεύθερη ατζέντα

Αν και η 55χρονη Ματσάδο μετρά πάνω από δύο δεκαετίες στην πολιτική -έχει υπάρξει βουλευτής και ίδρυσε το 2012 το δικό της κόμμα- δεν ήταν για αρκετό καιρό μέρος της στρατηγικής της αντιπολίτευσης της Βενεζουέλας.

Όμως οι αποτυχίες του πρόσφατου παρελθόντος -τύπου Γουαϊδό- η βαθιά οικονομική κρίση και φτώχεια μεγάλου μέρους του πληθυσμού και η ρητορική της κατά του κυβερνώντος Ενιαίου Σοσιαλιστικού Κόμματος, εμπλουτισμένη με νεοφιλελευθερισμό και εθνικισμό, τράβηξαν την προσοχή.

Άρχισε να αποκτά μεγάλη απήχηση στη διασπορά -περίπου 7,7 εκατομμύρια Βενεζουελάνοι μετανάστευσαν λόγω της οικονομικής κρίσης, πολλοί εξ αυτών στις ΗΠΑ- ενόσω οι δημοσκοπήσεις στο εσωτερικό της χώρας έδειχναν πως όλο και περισσότεροι ψηφοφόροι γυρνούν την «πλάτη» στους πολιτικούς.

Θιασώτης της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς, η Ματσάδο θέλει περιορισμό του κράτους και των παροχών του, ιδιωτικοποιήσεις, στήριξη της επιχειρηματικότητας.

Βιομηχανικός μηχανικός με ειδίκευση στα χρηματοοικονομικά και μητέρα τριών παιδιών που ζουν στο εξωτερικό, προέρχεται από πλούσια οικογένεια.

Ο πατέρας της ήταν ένας από τους πιο ισχυρούς επιχειρηματίες στη Βενεζουέλα -κυρίως στον τομέα της μεταλλουργίας- μέχρι που η οικογενειακή «αυτοκρατορία» κρατικοποιήθηκε από τον αείμνηστο πρόεδρο και μέντορα του Μαδούρο, Ούγκο Τσάβες.

Στα σχέδιά της, εφόσον εκλεγεί στην προεδρία, είναι η ιδιωτικοποίηση της κρατικής εταιρείας πετρελαίου PDVSA και της χαλυβουργική Sidor.

Θέλει επίσης να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους, αναζητώντας χρηματοδότηση από την Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Υπόσχεται επίσης να θέσει σε εφαρμογή ένα ευρύ σχέδιο κοινωνικής στήριξης των πιο άπορων Βενεζουελάνων, σε μια χώρα που έπειτα από χρόνια μεγάλης ύφεσης και αμερικανικών κυρώσεων πασχίζει να ορθοποδήσει.

Το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 6,8% το 2021 και κατά 13,3% το 2022, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία.

Όμως αυτό δεν είναι αρκετό για να βγάλει τη χώρα από το τέλμα.

Ο κατώτατος μισθός είναι 130 μπολίβαρ, λίγο λιγότερο από 3,5 ευρώ.

Ο ονομαστικός πληθωρισμός τροφίμων βρίσκεται στο δυσθεώρητο 402%.

Πολιτικό «μπρα ντε φερ»

Ακόμη και μετά την νίκη της Μαρία Κορίνα Ματσάδο, στην αντιπολίτευση της Βενεζουέλας επικρατεί προβληματισμός.

Παραμένει ασαφές εάν η προεδρική υποψήφια της θα μπορέσει τελικά να συμμετάσχει στις εκλογές, λόγω του αποκλεισμού της.

Το ερώτημα ως προς το εάν θα πρέπει να οριστεί αντικαταστάτης της έχει μείνει στον «αέρα».

Προσώρας η τακτική φαίνεται ότι θα είναι ένα «πέταγμα του γαντιού» στον Μαδούρο.

Οι προκριματικές εκλογές της αντιπολίτευσης διεξήχθησαν στον απόηχο συμφωνίας που επιτεύχθηκε την περασμένη εβδομάδα μεταξύ της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης της χώρας.

Κίνηση, με την οποία ουσιαστικά άνοιξε ο δρόμος για την εξάμηνη χαλάρωση των κυρώσεων των ΗΠΑ στον πετρελαϊκό και χρηματοπιστωτικό τομέα.

Σε αυτό το πλαίσιο, η δευτερογενή αγορά άνοιξε για τα ομόλογα της Βενεζουέλας και η κρατική PDVSA μπορεί να εξάγει πετρέλαιο σε επιλεγμένες αγορές.

Όμως αυτή η ευκαιρία τόνωσης της καταρακωμένης οικονομίας της Βενεζουέλας -απόρροια ουσιαστικά της ανάγκης της Δύσης για αύξηση της ροής «μαύρου χρυσού»- γίνεται υπό όρους.

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ, ανέφερε αξιωματούχος στο πρακτορείο Reuters, έχει δώσει διορία στον Μαδούρο μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου για την άρση όλων των απαγορεύσεων σε υποψήφιους για το προεδρικό χρίσμα της αντιπολίτευσης.

Η δε χαλάρωση των κυρώσεων θα μπορέσει να παραταθεί πέραν του εξαμήνου, μόνο εφόσον η κυβέρνηση του Καράκας συνεχίσει να λαμβάνει μέτρα υπέρ του εκδημοκρατισμού.

Περιλαμβάνουν ενίσχυση των πολιτικών ελευθεριών.

Απρόσκοπτη διεξαγωγή της προεκλογικής περιόδου.

Ελεύθερες και δίκαιες προεδρικές εκλογές, με τη συμμετοχή διεθνών παρατηρητών.

Σεβασμό του αποτελέσματος της κάλπης.

Όποτε και όπως αυτή τελικά στηθεί.