Πεινασμένοι για ελευθερία

50 χρόνια τώρα η φωνή του Δημήτρη Παπαχρήστου είναι κομμάτι της μνήμης αυτού του τόπου. Τμήμα ενός ηχητικού τοπίου της ιστορίας του. Διαρκής υπενθύμιση ότι υπήρξε μια μεγάλη εξέγερση που άλλαξε την πορεία των πραγμάτων και ουσιωδώς αδικαίωτη όπως παρέμεινε εξακολουθεί να φλογίζει τη σκέψη.

Όμως, ο Δημήτρης Παπαχρήστος δεν είναι μόνο μιας ζωντανή υπενθύμιση της εξέγερσης, ούτε μόνο ένα ζωντανό και κριτικό πνεύμα που επιμένει να αναζητά το νήμα της χειραφέτησης σήμερα. Είναι και ένας άνθρωπος με αξιοσημείωτη παρουσία στα γράμματα, ένας σημαντικός συγγραφέας, όπως δείχνει το πλούσιο συγγραφικό έργο του.

Το τελευταίο πόνημά του, «Δεν αδειάζουμε να πεθάνουμε απόψε», που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Τόπος, ξαναγυρνά στη μνήμη της εξέγερσης αλλά στον απόηχο σήμερα.

Ο πυρήνας του κειμένου είναι οι ιστορίες ανθρώπων που έζησαν την εξέγερση, ιστορίες από τότε και ιστορίες μετά και σκέψεις και για το σήμερα. Ιστορίες που ξετυλίγουν την πορεία μιας γενιάς που προσπάθησε να κάνει παραμείνει πιστή στον πνεύμα του Νοέμβρη.

Όλα αυτά δίνονται με μια βαθύτερη ανθρωπιά, χωρίς ηρωική έπαρση, με ζεστασιά, ενίοτε και χιούμορ. Αλλά και με διαρκή επίγνωση του βάθους του ιστορικού ρήγματος που άνοιξε τότε και του τρόπου που άφησε ένα ανεξίτηλο χνάρι όχι μόνο σε όσους συμμετείχαν τότε, αλλά και στην ίδια την πορεία και το παρόν της ελληνικής κοινωνίας.

Σε μια εποχή που ο κυρίαρχος λόγο συχνά χλευάζει τα οράματα χειραφέτησης, που θεωρείται αυτονόητη η επίκληση του εγγενώς αλυσιτελούς χαρακτήρα των εξεγέρσεων, που από όλες τις πλευρές υπερτονίζεται ένας καταναγκαστικός ατομικισμός, αυτή η μνήμη μια κορυφαίας στιγμής συλλογικής πάλης, ανάτασης, αυτοθυσίας και σύγκρουσης με την εξουσία, είναι απλώς επίκαιρη, αλλά επιβεβλημένη.

Και ο Δημήτρης Παπαχρήστος ήταν και παραμένει ο κατάλληλος άνθρωπος για να βοηθήσει να ψηλαφίσουμε ξανά αυτό το απελευθερωτικό μονοπάτι.