Πόλεμος στη Γάζα: Πώς το Ισραήλ θα εξουδετερώσει τις σήραγγες της Χαμάς

Αν και τα ισραηλινά στρατεύματα έχουν περικυκλώσει την Γάζα εδώ και μία εβδομάδα, δεν φαίνεται να υπάρχουν ενδείξεις για άμεση επίθεση προς το κέντρο. Αυτό σημαίνει ότι η προέλαση του ισραηλινού στρατού θα είναι αργή και μεθοδική.

Σύμφωνα με πληροφορίες του Aljazeera, σχεδόν κάθε κτίριο έχει καταστραφεί ή υποστεί ζημιές από αεροπορικούς βομβαρδισμούς, πυρά πυροβολικού ή προελαύνοντα άρματα μάχης. Όμως η μάχη των σηράγγων δεν έχει ξεκινήσει ακόμα.

Για να εισέλθουν οι IDF στις σήραγγες πρέπει να επιστρατεύσουν στρατιωτικές πρακτικές περασμένων δεκαετιών, που ανήκουν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, για να μπορέσουν να παρακάμψουν τις προκλήσεις της υπόγειας μάχης.

Εντοπισμός εισόδων

Καταρχάς για να μπορέσει να παρατεθεί σε θέση μάχης, ο στρατός του Ισραήλ πρέπει να εντοπίσει περισσότερες εισόδους. Για ένα σύστημα από σήραγγες που έχουν μήκος έως και 500 χιλιόμετρα, αυτές μπορεί να είναι δεκάδες χιλιάδες.

Οι περισσότερες είσοδοι είναι κρυμμένες, μέσα σε κτίρια, γκαράζ, βιομηχανικές εγκαταστάσεις, αποθήκες, κάτω από χωματερές και μετά από ένα μήνα αλλεπάλληλων βομβαρδισμών, κάτω από σωρούς ερειπίων.

Παρόλα αυτά το Ισραήλ προετοιμάζεται για την είσοδο στις σήραγγες από το 2014. Ήδη οι IDF χρησιμοποιώντας τεχνολογία μπορούν να αναλύουν μοτίβα κίνησης, να αναγνωρίζουν πρόσωπα να τα αντιστοιχούν με μια βάση δεδομένων γνωστών μελών της Χαμάς.

Στιγμιότυπα από τούνελ της Χαμάς

Χαρτογράφηση σηράγγων

Ακόμα και αν ο στρατός γνώριζε τις εισόδους στις σήραγγες και διεξήγαγε επίθεση σε όλες ταυτόχρονα και πάλι δεν θα είναι άχρηστες για τη Χαμάς. Οι περισσότερες έχουν πολλές εισόδους σε κάθε άκρο, οπότε κάποιες θα είναι πάντα ανοιχτές.

Οι κατασκευαστές των σηράγγων, οι μαχητές της Χαμάς, έχουν ένα μεγάλο πλεονέκτημα, καθώς γνωρίζουν άψογα το δίκτυο. Το ισραηλινό λογισμικό μπορεί να προσφέρει υποδείξεις που συνδέουν μοτίβα κίνησης για να αποκαλύψει ότι δύο σημεία πιθανόν συνδέονται, αλλά δεν αποκαλύπτει τις υπόγειες διαδρομές, τις κατευθύνσεις ή τις διασταυρώσεις.

Για να χαρτογραφήσουν τις σήραγγες με οποιονδήποτε βαθμό ακρίβειας, οι κομάντος πρέπει να εισέλθουν στο εσωτερικό τους, αντιμετωπίζοντας τεράστιους κινδύνους και δυσκολίες. Ο πρώτος είναι τεχνικός: Εκεί κάτω, οι συσκευές εντοπισμού θέσης GPS είναι άχρηστες, καθώς τα δορυφορικά σήματα δεν μπορούν να διαπεράσουν το έδαφος.

Η λύση στο ζήτημα αυτό είναι η χρήση συσκευών που θα συνδυάζουν μαγνητικούς αισθητήρες, οι οποίοι δεν επηρεάζονται από την υπόγεια διέλευση, και αισθητήρες κίνησης όπως αυτοί που χρησιμοποιούνται στους μετρητές βημάτων. Ένα ακατέργαστο και ανακριβές σύστημα, αλλά καλύτερο από το τίποτα.

Μετακίνηση μέσα στις σήραγγες

Όταν εισέλθουν, οι στρατιώτες θα είναι εξοπλισμένοι με γυαλιά νυχτερινής οράσεως προκειμένου να μην προδώσουν την θέση τους με φώτα. Άλλωστε δεν θα μπορούν να κάνουν χρήση των ασυρμάτων για να επικοινωνήσουν με τις μονάδες στην επιφάνεια, οπότε θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τηλέφωνα πεδίου, μία τεχνολογία που κρατάει τουλάχιστον 100 χρόνια πριν.

Οι στρατιώτες θα ξετυλίγουν καλώδια, συνδέοντάς τους εν κινήσει, επιβραδύνοντας περαιτέρω την προέλαση. Ακόμη και αν δεν συναντήσουν αντίσταση της Χαμάς, πρέπει να σταματήσουν σε κάθε διασταύρωση και να εκτιμήσουν πού οδηγούν οι διακλαδώσεις.

Μια μικρή δύναμη θα πρέπει να μείνει σε κάθε πλευρική σήραγγα για να υπερασπιστεί από αντεπιθέσεις. Κάθε φορά που θα βρίσκουν ένα κάθετο φρεάτιο, το οποίο χρησιμοποιείται σχεδόν πάντα για εισόδους, θα πρέπει να σταματούν, να χαρτογραφούν τη θέση και να τη μεταδίδουν πίσω στις μονάδες στην επιφάνεια

Οι μονάδες επιφανείας θα πρέπει να βρουν το άνοιγμα και να το ασφαλίσουν- αν αυτό βρίσκεται σε έδαφος που δεν ελέγχεται από τον ισραηλινό στρατό, θα πρέπει είτε να το καταλάβουν είτε να πουν στους τοιχοποιούς να σταματήσουν ή να το παρακάμψουν. Αυτό θα επαναληφθεί εκατοντάδες φορές.

Οι μαχητές της Χαμάς χρησιμοποιούν τα τούνελ για να κρύβουν όπλα, αλλά και για αιφνίδιες επιθέσεις (Source: ABC News)

Προετοιμασία για επιβίωση μέσα στις σήραγγες

Ακόμα και να μπουν μέσα οι στρατιώτες θα είναι ευάλωτοι στην σθεναρή αντίσταση που θα προβάλει η Χαμάς. Οι περισσότερες σήραγγες είναι παγιδευμένες με προ-τοποθετημένους αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς (IED). Αυτοί μπορούν να συνδεθούν με τηλεχειριζόμενους πυροκροτητές, αλλά μπορούν επίσης να ενεργοποιηθούν από ειδικούς πυροκροτητές που αντιδρούν στο φως, στη δόνηση, στο θόρυβο, στην κίνηση, ακόμη και στην αυξημένη συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα, όταν υπάρχουν άνθρωποι.

Οι σήραγγες είναι διανθισμένες με καλώδια και καλώδια που μεταφέρουν ηλεκτρικό ρεύμα, διαδίκτυο, τηλέφωνα και στρατιωτικές γραμμές. Η Χαμάς μπορεί να διαθέτει συσκευές παρατήρησης και ανίχνευσης που θα τους επιτρέπουν να γνωρίζουν πού βρίσκονται οι Ισραηλινοί, ώστε να μπορούν να πυροδοτούν εξ αποστάσεως εκρηκτικά στο συγκεκριμένο σημείο.

Οι Ισραηλινοί δεν μπορούν απλώς να κόψουν όλα τα καλώδια, διότι, όπως στις ταινίες, κάποιοι πυροκροτητές μπορεί να ενεργοποιηθούν όταν διακοπεί η ηλεκτρική τους τροφοδοσία. Όπως γνωρίζουν όλοι όσοι έχουν σχέση με τα ορυχεία, οι εκρήξεις σε κλειστές σήραγγες είναι πολύ πιο θανατηφόρες από ό,τι στην επιφάνεια. Εξαπλώνονται περισσότερο και απορροφούν το οξυγόνο, οπότε όσοι επιβιώνουν από την αρχική έκρηξη συχνά ασφυκτιούν.

Πώς θα εξαναγκάσει τη Χαμάς να βγει έξω

Κάθε διοικητής, και στις δύο πλευρές, προτιμά να αποφεύγει τις μάχες σε σήραγγες. Η Χαμάς πιθανότατα δεν μπορεί να εμποδίσει τους Ισραηλινούς να εισέλθουν σε ορισμένες σήραγγες, αλλά μπορεί να προσπαθήσει να τους στερήσει την ελευθερία να επιχειρούν σε αυτές.

Η ισραηλινή διοίκηση γνωρίζει ότι το πλεονέκτημά της σε τεχνολογία και όπλα είναι σημαντικά υψηλότερο στο έδαφος από ό,τι κάτω από αυτό, οπότε θα προτιμούσε να εκδιώξει τη Χαμάς και να πολεμήσει στην επιφάνεια. Για να το πετύχει αυτό, μπορεί να χρησιμοποιήσει χημικούς παράγοντες όπως δακρυγόνα, από τα οποία λίγη ποσότητα είναι πολύ μεγάλη σε στενές σήραγγες.

Είναι πιθανό η Χαμάς να μην έχει αρκετό προστατευτικό εξοπλισμό για τους μαχητές της στις σήραγγες, οπότε οποιοσδήποτε παράγοντας με βάση το αέριο θα μπορούσε να είναι αποτελεσματικός. Παρόλο που το Ισραήλ δεν αισθάνεται ότι περιορίζεται από τις διεθνείς συμβάσεις, καθώς δεν θεωρεί τη Χαμάς νόμιμο μαχητή, δεν θα χρησιμοποιήσει θανατηφόρα αέρια. Αυτό θα προκαλούσε πρόσθετες διεθνείς κατηγορίες που θα ήταν δύσκολο να αρνηθεί.

Το νερό έχει χρησιμοποιηθεί συχνά στο παρελθόν για να πλημμυρίσουν οι σήραγγες και να εξαναγκαστούν οι κάτοικοί τους να φύγουν, αλλά απλά δεν υπάρχει αρκετό νερό στη Γάζα. Αλλά μπορεί να υπάρχουν και άλλες επιλογές. Η Αίγυπτος λέγεται ότι έχει ρίξει λύματα σε σήραγγες λαθρεμπορίου από τη Γάζα.

Το Ισραήλ θέλει πρώτα να καταστρέψει όλους τους μαχητές και μετά το υπόγειο δίκτυο

Το σχέδιο του ισραηλινού στρατού για να βγάλουν τους μαχητές από τις σήραγγες

Στόχος των IDF η καταστροφή των σηράγγων

Καλώς ή κακώς η Χαμάς έχει μεγάλη ανάγκη από τις σήραγγες και μπορεί κάποιες να τις έχει μπλοκάρει για να εμποδίσει τον ισραηλινό στρατό, αλλά δεν μπορεί να το κάνει συνεχώς. Άλλωστε το σκάψιμο υπό συνθήκες μάχης είναι ανέφικτο και καθιστά τους σκαφείς ευάλωτους τη στιγμή που το εμπόδιο απομακρύνεται, οπότε μια μπλοκαρισμένη σήραγγα είναι πιθανό να παραμείνει έτσι για όλη τη διάρκεια της σύγκρουσης.

Οι ισραηλινοί μηχανικοί μάχης είχαν ανακοινώσει ότι δοκίμαζαν μια «βόμβα σφουγγαριού», μια συσκευή που περιέχει δύο χημικές ουσίες που δημιουργούν ταχέως διογκούμενο αφρό. Η ιδέα είναι να δημιουργηθεί αμέσως ένα τσιμεντένιο-σκληρό πώμα για να μπλοκαριστούν οι σήραγγες, αλλά υπήρξαν ατυχίες κατά τη χρήση και δεν είναι βέβαιο αν η σφουγγαρόβια βόμβα είναι έτοιμη για χρήση.

Αντί απλώς να το μπλοκάρει, το Ισραήλ θέλει να καταστρέψει κάθε σήραγγα που καταλαμβάνει, οπότε θα πρέπει να βεβαιωθεί ότι θα καταρρεύσουν ολόκληρες οι δομές. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτό δεν μπορεί να γίνει με την απλή τοποθέτηση εκρηκτικών μέσα στις σήραγγες. Για μια πιο μόνιμη κατεδάφιση, είναι συνήθως απαραίτητο να ανοίξει κανείς βαθιές τρύπες στους τοίχους και τις οροφές των τούνελ, να τις γεμίσει με εκρηκτικά και να τα πυροδοτήσει έτσι ώστε να κλονιστεί η βαθιά δομή και να πέσει το έδαφος για να την γεμίσει.