Τι έχουν να πουν οι ψείρες για την κατάκτηση της Αμερικής

Οι ψείρες είναι τόσο στενοί και αχώριστοι σύντροφοι του ανθρώπου ώστε τα γονίδιά τους διατηρούν πληροφορίες για τα κύματα ανθρώπινης μετανάστευσης, επιβεβαιώνει νέα μελέτη.

Γενετική ανάλυση της ανθρώπινης ψείρας του κεφαλιού (Pediculus humanus capitis) δείχνει ότι ένα νέο γενετικό παρακλάδι του παράσιτου ξεφύτρωσε όταν ο άνθρωπος έφτασε για πρώτη φορά στην Αμερική πριν από περίπου 15.000 χρόνια.

Και νέα υβρίδια της ψείρας προέκυψαν όταν οι ευρωπαίοι έφτασαν στην ήπειρο μετά τον Χριστόφο Κολόμβο πριν από περίπου 500 χρόνια.

Οι ψείρες, επισημαίνουν οι ερευνητές που παρουσιάζουν τη μελέτη στην ηλεκτρονική επιθεώρηση PLoS, συντροφεύουν την εξελικτική οικογένεια του ανθρώπου εδώ και τουλάχιστον δύο εκατομμύρια χρόνια. Δεδομένου ότι μεταδίδονται αποκλειστικά από άνθρωπο σε άνθρωπο και δεν ζουν χωρίς αυτόν, μπορούν να δίνουν μια έμμεση εικόνα για προηγούμενα κύματα μετανάστευσης ή πληθυσμιακές ανατροπές.

Η κρατούσα θεωρία θέλει τους πρώτους ανθρώπους να έφτασαν στην Αμερική από την Ασία

«Οι ανθρώπινες ψείρες είναι κάτι περισσότερο από ενοχλητικά παράσιτα -είναι ‘δορυφόροι’ της εξέλιξής μας» τονίζουν οι ερευνητές σε δελτίο Τύπου. «Επειδή τρέφονται με ανθρώπινο αίμα, μας χρειάζονται για να επιζήσουν. Στην πορεία εξατομμυρίων ετών αυτό είχε ως αποτέλεσμα μιας μακρά ιστορία συνεξέλιξης».

Ψειρίζοντας την ιστορία

Προηγούμενες μελέτες είχαν εντοπίσει γενετικές διαφορές ανάμεσα στις ψείρες της Βόρειας Αμερικής, της Ευρώπης και της Ασίας. Η νέα έρευνα συνεχίζει την αναζήτηση σε μεγαλύτερο δείγμα 274 ψειρών από 25 τοποθεσίες σε όλο τον κόσμο.

Η ανάλυση επιβεβαιώνει την ύπαρξη δύο διαφορετικών εξελικτικών γραμμών σε Ευρώπη και Ασία, όμως η σύγκριση με την Αμερική είναι πιο περίπλοκη.

Ένα πρώτο σημαντικό εύρημα είναι ότι οι ψείρες της Κεντρικής Αμερικής συγγενεύουν στενά με τις Ασιατικές ψείρες.

Οι ομοιότητες αυτές βρίσκονται σε συμφωνία με την κρατούσα θεωρία, που θέλει τους πρώτους ανθρώπους να φτάνουν στην Αμερική από την Ασία, πιθανώς μέσω μιας γέφυρας ξηράς που ένωνε τις δύο ηπείρους την πιο πρόσφατη εποχή των παγετώνων.

Το δεύτερο σημαντικό εύρημα είναι ότι το DNA των ψειρών της Βορείου Αμερικής είναι ένα μωσαϊκό ευρωπαϊκών και ασιατικών γονιδίων, όπως θα περίμενε κανείς να συμβεί αφότου οι ευρωπαίοι κατακτητές συνάντησαν τους αυτόχθονες Αμερικανούς, οι οποίοι είχαν ασιατική καταγωγή.

Όμως όχι, η παρατηρούμενη υβριδοποίηση ανάμεσα στις ευρωπαϊκές και ασιατικές ψείρες δεν προέκυψε μετά την «ανακάλυψη» της Αμερικής από τον Κολόμβο, αλλά κυρίως από τα κύματα μετανάστευσης Ευρωπαίων στην Αμερική τον περασμένο αιώνα, αναφέρουν οι συντάκτες της μελέτης.

Ανεξάρτητοι ερευνητές εκτίμησαν ότι η δημοσίευση βρίσκεται σε συμφωνία με τα αρχαιολογικά ευρήματα σχετικά με τον αποικισμό του Νέου Κόσμου. Επισήμαναν ωστόσο ότι το δείγμα των 274 ψειρών ίσως δεν είναι αντιπροσωπευτικό για όλο τον κόσμο.

Περισσότερα στοιχεία ίσως προκύψουν στο μέλλον και από μελέτες που εστιάζουν σε άλλα παράσιτα, όπως οι κοριοί, ή παθογόνα μικρόβια όπως της φυματίωσης και της πανώλης.