Ισλανδία: Έτοιμο να εκραγεί το ηφαίστειο

Τις τελευταίες ημέρες, η κυβέρνηση στην Ισλανδία έχει κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης με αποτέλεσμα πάνω από 3.000 κάτοικοι να εκκενώσουν την μικρή παραθαλάσσια πόλη Γκρίνταβικ, καθώς αναμένεται έκρηξη του ηφαιστείου.

Σύμφωνα με το CNN, όλα ξεκίνησαν όταν οι επιστήμονες, παρατήρησαν την Κυριακή αλλαγές στην κατάσταση που θα μπορούσαν να υποδηλώνουν ότι «το μάγμα κινείται πιο κοντά στην επιφάνεια» και κατέληξαν τη Δευτέρα στο συμπέρασμα ότι «η μεγαλύτερη περιοχή ανύψωσης του μάγματος» βρίσκεται σε μια περιοχή 3,5 χιλιομέτρων βορειοανατολικά του Γκρίνταβικ.

Τεράστια απειλή για το Γκίνταβικ

Η Ισλανδία βρίσκεται αντιμέτωπη με γεγονότα που οι κάτοικοι της «δεν έχουν ξαναζήσει μετά την έκρηξη στο Vestmannaeyjar», ανέφερε η υπηρεσία πολιτικής προστασίας της χώρας αναφερόμενη στην έκρηξη του 1973 που ξεκίνησε άνευ προειδοποίησης και κατέστρεψε 400 σπίτια.

Ένας διάδρομος μάγματος μήκους 15 χιλιομέτρων (εννέα μιλίων) εκτείνεται τώρα από ακριβώς βορειοδυτικά του Γκρίνταβικ στον Ατλαντικό Ωκεανό, σύμφωνα με την Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας, η οποία χρησιμοποίησε μοντέλα που κατασκευάστηκαν από δεδομένα που συλλέχθηκαν στην περιοχή το Σάββατο.

Το μάγμα είναι ένα μείγμα λιωμένων και ημιλιωμένων πετρωμάτων κάτω από την επιφάνεια της Γης που μπορεί να προκαλέσει έκρηξη όταν βρεθεί στην επιφάνεια και γίνει λάβα.

Αν το μάγμα εκραγεί κάτω από τη θάλασσα, θα σημάνει μεγαλύτερη απειλή από την έκρηξη στην ξηρά, λένε οι ειδικοί. Βέβαια, μια έκρηξη στην ξηρά θα αποτελούσε μεγαλύτερη απειλή για το ίδιο το Γκρίνταβικ.

Κοντά στην πρωτεύουσα το ηφαίστειο που μπορεί να εκραγεί

Θα επηρεαστεί το Ρέικιαβικ;

Πολλοί ρωτούν αν η πρωτεύουσα της Ισλανδίας, το Ρέικιαβικ, το οποίο απέχει από το Γκρίνταβικ μόλις 70 χιλιόμετρα, μπορεί να διατρέχει κίνδυνο. Οι επιστήμονες αναφέρουν πως η πρωτεύουσα δεν διατρέχει κανένα κίνδυνο. Από την πλευρά τους, οι αρχές δεν έχουν εκδώσει εντολή εκκένωσης της πρωτεύουσας, γεγονός που υποδηλώνει ότι θα μείνει αλώβητη από την έκρηξη.

Ως προς τον κίνδυνο στο Γκρίνταβικ, ο Vidir Reynisson, επικεφαλής της Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Εκτάκτων Αναγκών της Ισλανδίας, αναφέρει ότι «Ανησυχούμε πραγματικά για όλα τα σπίτια και τις υποδομές στην περιοχή».

H έκρηξη δημιουργεί πρόβλημα στις μεταφορές

Οι ειδικοί δεν αναμένουν το ηφαίστειο αυτό να προκαλέσει το ίδιο χάος με αυτό που προκλήθηκε το 2010, όταν εξεράγη το ηφαίστειο Eyjafjallajökull. Εκείνη την εποχή, περίπου 100.000 πτήσεις ακυρώθηκαν, επηρεάζοντας 2 εκατομμύρια ανθρώπους, ως αποτέλεσμα της τέφρας που εκτοξεύτηκε από την έκρηξη του 2010, η οποία απειλούσε να σταματήσει τους κινητήρες των αεροσκαφών και να προκαλέσει ηλεκτρική βλάβη.

«Το Eyjafjallajökull εξερράγη δίπλα σε πάγο που έλιωσε με αποτέλεσμα το νερό να προκαλέσει μία πολύ δυνατή έκρηξη, η οποία θα ήταν διαφορετική, εξ ου και το υψηλό νέφος έκρηξης και η πολύ ευρεία διασπορά της τέφρας», ανέφερε σε δήλωσή του ο Lionel Wilson, ομότιμος καθηγητής Γεωεπιστημών και Πλανητικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Lancaster.

Συνηθισμένη η Ισλανδία στις εκρήξεις

Σίγουρα, δεν είναι η πρώτη φορά που η Ισλανδία διατρέχει τον κίνδυνο έκρηξης ενός ηφαιστείου, αν και συχνά συμβαίνουν στην άγρια φύση, μακριά από κατοικημένες περιοχές. Το ηφαιστειακό σύστημα Bárðarbunga που βρίσκεται στο κέντρο της χώρας εξερράγη το 2014, παράγοντας λάβα που κάλυψε 84 τετραγωνικά χιλιόμετρα (32 τετραγωνικά μίλια) ορεινής περιοχής, η οποία όμως δεν προκάλεσε ζημιές σε κοινότητες.

Το ηφαιστειακό σύστημα Fagradalsfjall εξερράγη το 2021 για πρώτη φορά μετά από περισσότερα από 6.000 χρόνια. Επίσης, δεν απείλησε κατοικημένες περιοχές και μάλιστα έγινε τουριστικό αξιοθέατο, καθώς οι άνθρωποι συνέρρεαν για να παρακολουθήσουν μια ηφαιστειακή έκρηξη.

Γιατί υπάρχουν τόσα πολλά ηφαίστεια στην Ισλανδία;

Η Ισλανδία βρίσκεται πάνω σε ένα όριο τεκτονικής πλάκας που συνεχώς διασπάται, ωθώντας τη Βόρεια Αμερική και την Ευρασία μακριά η μία από την άλλη κατά μήκος της γραμμής της μεσοατλαντικής κορυφογραμμής.

Κάτω από αυτήν βρίσκεται ένας ισχυρός μανδύας, μια περιοχή που είναι θερμότερη από το περιβάλλον μάγμα, το οποίο λιώνει και λεπταίνει τον φλοιό της Γης. Αυτές οι συνθήκες έχουν κάνει την Ισλανδία να φιλοξενεί 32 ενεργά ηφαίστεια.

Πόσο θα μπορούσε να διαρκέσει η ηφαιστειακή δραστηριότητα

Πριν από την έκρηξη του Μαρτίου 2021, η χερσόνησος Ρέικιανες ήταν αδρανής για οκτώ αιώνες. Οι ηφαιστειολόγοι πιστεύουν ότι ο νέος κύκλος αυξημένης δραστηριότητας θα μπορούσε να διαρκέσει αρκετές δεκαετίες ή αιώνες.

Η Ισλανδία, που βρίσκεται στον Βόρειο Ατλαντικό, εκτείνεται πάνω στη Μεσοατλαντική Ράχη, μια ρωγμή στον πυθμένα του ωκεανού που χωρίζει τις τεκτονικές πλάκες της Ευρασίας και της Βόρειας Αμερικής.

Μια μαζική έκρηξη τον Απρίλιο του 2010 σε ένα άλλο ηφαίστειο της Ισλανδίας – το Eyjafjallajokull, στο νότιο τμήμα του νησιού – ανάγκασε την ακύρωση περίπου 100.000 πτήσεων, αφήνοντας περισσότερους από 10 εκατομμύρια ταξιδιώτες αποκλεισμένους.