Aegean Marine: Ποινές και πρόστιμο 3 εκατ. δολ στην PwC γιατί δεν εντόπισε την απάτη στον ισολογισμό

Πρόστιμο ύψους 3 εκατ. δολαρίων επιβάλλει το Συμβούλιο Λογιστικής Εποπτείας Εισηγμένων Επιχειρήσεων (PCAOB), εποπτικός φορέας που υπάγεται στο Αμερικανικό Κογκρέσο, στην PwC Greece και επιβάλλει αποκλεισμό και πρόστιμο στον εταίρο που είχε αναλάβει το έργο, Νίκο Κωμοδρόμο, για παραβάσεις κατά τον έλεγχο των ισολογισμών της εταιρείας Aegean Marine Petroleum Network.

Την απόφαση έδωσε στη δημοσιότητα το ίδιο το PCAOB, τόσο για την PWC  Greece, όσο και για τον Κωμοδρόμο.

Η PwC Greece τελεί επίσης υπό έλεγχο και υποχρεούται να ολοκληρώσει συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Ο εταίρος (που ανέλαβε τον έλεγχο) θα καταβάλει επιπλέον πρόστιμο 80.000 δολαρίων.

Ειδικότερα, το Συμβούλιο Λογιστικής Εποπτείας Εισηγμένων Επιχειρήσεων (PCAOB) ανακοίνωσε (14/11/2023) πειθαρχικές ποινές για την εταιρεία PricewaterhouseCoopers SA, εταιρεία ορκωτών λογιστών με έδρα την Ελλάδα (εφεξής PwC Greece) και στον εταίρο της Νίκο  Κωμοδρόμο του Γεωργίου για παραβάσεις των κανόνων και προτύπων του PCAOB σε σχέση με τον έλεγχο των οικονομικών καταστάσεων του 2016 της Aegean Marine Petroleum Network Inc.

Το PCAOB διαπίστωσε ότι ο κ. Κωμοδρόμος και η ομάδα ανάθεσης της PwC Greece απέτυχαν να ανταποκριθούν με τη δέουσα επαγγελματική επιμέλεια και τον αναγκαίο επαγγελματικό σκεπτικισμό στα ασυνεπή οικονομικά στοιχεία που ανακάλυψαν για τέσσερις πελάτες της Aegean, από τους οποίους προέκυψε το 13% των αναφερόμενων εσόδων της Aegean το 2016.

«Για την προστασία των επενδυτών, το Διοικητικό Συμβούλιο καθιστά υπόλογους τόσο τις εταιρείες όσο και τους συνεργάτες τους καθώς απέτυχαν να αντιμετωπίσουν με τον κατάλληλο τρόπο σημαντικούς κινδύνους», δήλωσε η πρόεδρος του PCAOB Erica Y. Williams.

Επίγνωση των κινδύνων απάτης στην Aegean

Τόσο ο Κωμοδρόμος όσο και η PwC Greece αντιλήφθηκαν ότι ένα στέλεχος της Aegean με σημαντική θέση στην εταιρεία είχε καταδικαστεί στο παρελθόν για λαθρεμπόριο καυσίμων με «εικονική τιμολόγηση» και είχε κατηγορηθεί για διάφορες άλλες εγκληματικές δραστηριότητες. Λόγω των ανησυχιών σχετικά με την ακεραιότητα και το ήθος της διοίκησης, ο Κωμοδρόμος και η ομάδα ελέγχου εκτίμησαν σημαντικό κίνδυνο ουσιώδους σφάλματος στις οικονομικές καταστάσεις λόγω απάτης.

Αποτυχία ανταπόκρισης σε ασυνεπή στοιχεία ελέγχου

Ο Κωμοδρόμος και η ομάδα ελέγχου αγνόησαν και δεν έλυσαν τις ασυνέπειες από ορισμένα αντιφατικά ελεγκτικά στοιχεία σχετικά με τις ασυνήθιστες συναλλαγές με τους τέσσερις πελάτες, παρά τους αυξημένους κινδύνους απάτης στην Aegean και τις αρχικές ανησυχίες της ομάδας που ανέλαβε τον έλεγχο σχετικά με τις συναλλαγές. Αυτά τα αντιφατικά στοιχεία θα έπρεπε να είχαν θεωρηθεί ως σήματα κινδύνου που δημιουργούσαν ουσιαστικές αμφιβολίες για τους ισχυρισμούς της διοίκησης στις οικονομικές καταστάσεις της Aegean σχετικά με τις συναλλαγές και τα ισοζύγιο των τεσσάρων πελατών.

Για παράδειγμα, η ομάδα ελέγχου της εταιρείας αντιμετώπισε σημαντικές δυσκολίες να λάβει από την Aegean τις διευθύνσεις των τεσσάρων πελατών για να τις χρησιμοποιήσει στις επιβεβαιώσεις λογαριασμών εισπρακτέων της εταιρείας προς τους συγκεκριμένους πελάτες. Όταν η ομάδα ανάθεσης έλαβε τελικά τις διευθύνσεις, ζήτησε από συνδεδεμένη εταιρεία του δικτύου της PwC να επισκεφθεί τους πελάτες στις διευθύνσεις αυτές για να επαληθεύσει την ύπαρξή τους. Όταν η εταιρεία του δικτύου PwC επισκέφθηκε τις τρεις πρώτες διευθύνσεις, διαπίστωσε ότι μία διεύθυνση δεν υπήρχε και οι δύο ήταν πολυκατοικίες χωρίς επιχειρήσεις να εδρεύουν εκεί. Παρόλο που η συνδεδεμένη εταιρεία δεν βρήκε κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει ότι οι πελάτες βρίσκονταν στις διευθύνσεις αυτές, ο Κωμοδρόμος και η ομάδα ανάθεσης απέτυχαν να απαντήσουν κατάλληλα σε αυτό και σε άλλα αντιφατικά ελεγκτικά στοιχεία – ή ακόμη και να τεκμηριώσουν τις επιχειρούμενες επιτόπιες επισκέψεις.

Αντ’ αυτού, ο Κωμοδρόμος έδωσε εντολή στην ομάδα να ακυρώσει την εναπομείνασα επιτόπια επίσκεψη και βασίστηκε σε άλλα ανεπαρκή στοιχεία για να εκδώσει έκθεση ελέγχου που περιείχε γνώμη χωρίς επιφυλάξεις.

Το 2018, η Aegean γνωστοποίησε δημοσίως ότι η επιτροπή ελέγχου και το διοικητικό της συμβούλιο είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι συναλλαγές με τους τέσσερις πελάτες στερούνταν οικονομικής ουσίας, καθώς οι σχετικοί πελάτες ήταν εταιρείες-κελύφη χωρίς ουσιώδη περιουσιακά στοιχεία ή δραστηριότητες και ανήκαν ή ελέγχονταν από πρώην υπαλλήλους ή θυγατρικές της Εταιρείας.

«Αυτή η απόφαση υπογραμμίζει την κρίσιμη ανάγκη για τους ορκωτούς ελεγκτές να επιδεικνύουν τη δέουσα επαγγελματική επιμέλεια και επαγγελματικό σκεπτικισμό, ιδίως όταν αντιμετωπίζουν ασυνεπή ελεγκτικά στοιχεία και αυξημένους κινδύνους», δήλωσε ο Robert E. Rice, διευθυντής του Τμήματος Επιβολής και Ερευνών του PCAOB.

Χωρίς να παραδεχτούν ή να αρνηθούν τα πορίσματα του Συμβουλίου, η PwC Greece και ο Κωμοδρόμος συμφώνησαν έκαστος με την αντίστοιχη απόφαση του PCAOB σε βάρος τους. Η απόφαση για την PwC Greece επιπλήττει την εταιρεία, επιβάλλει χρηματική ποινή ύψους 3 εκατομμυρίων δολαρίων στην εταιρεία και απαιτεί την ολοκλήρωση των διορθωτικών δεσμεύσεων. Οι εν λόγω διορθωτικές δεσμεύσεις απαιτούν τα εξής:

1. Τα πρόσωπα που συνδέονται με την εταιρεία και εμπλέκονται σε ελέγχους του PCAOB θα συμπληρώσουν πρόσθετες ώρες επαγγελματικής κατάρτισης σχετικά με τα συγκεκριμένα πρότυπα του PCAOB.
2. Για τα επόμενα δύο έτη, η εταιρεία θα λαμβάνει προληπτικό έλεγχο από τρίτο μέρος για κάθε λογιστικό έλεγχο εισηγμένης επιχείρησης, τον οποίο η εταιρεία προετοιμάζει ή εκδίδει έκθεση ελέγχου ή διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στην προετοιμασία ή την έκδοση ελέγχου.

Η απόφαση για τον Κωμοδρόμο τον επιπλήττει, του επιβάλλει χρηματική ποινή 80.000 δολαρίων και του απαγορεύει να είναι πρόσωπο συνδεδεμένο με εγγεγραμμένη εισηγμένη εταιρεία ορκωτών λογιστών για δύο χρόνια.

Τα μέλη του προσωπικού επιβολής του PCAOB Joshua M. Cutler, Tina Bell, R. Davis Taylor, Michael Plotnick και Dave Eccard διενήργησαν την έρευνα. Ο William Ryan και ο John Abell επέβλεψαν το συγκεκριμένο θέμα.

Το PCAOB εποπτεύει τη συμμόρφωση των ορκωτών λογιστών με τον νόμο Sarbanes-Oxley, τις διατάξεις των νόμων περί χρεογράφων που αφορούν τον έλεγχο, τα επαγγελματικά πρότυπα και τους κανόνες του PCAOB και της SEC (της Αμερικανικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς). Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Τμήμα Επιβολής και Ερευνών του PCAOB είναι διαθέσιμες στον δικτυακό τόπο του PCAOB.

Οι επιχειρήσεις ή τα άτομα που επιθυμούν να αναφέρουν υποψίες για παραπτώματα ελεγκτών ή να αναφέρουν μόνοι τους πιθανά παραπτώματα, μπορούν να επισκεφθούν τη σελίδα PCAOB Tips and Referrals.