Σκύλος: Η αδιαφορία ως μέθοδος εκπαίδευσης

Την αδιαφορία ο σκύλος δεν την αντέχει, καθώς είναι ένα κοινωνικότατο πλάσμα.

«Ο σκύλος είναι ένα αγελαίο ζώο. Είναι δηλαδή, έντονα κοινωνικό, που δημιουργεί δεσμούς και δένεται με άλλα ζώα και με ανθρώπους. Η απομόνωση, η μοναξιά και η έλλειψη επικοινωνίας είναι καταστάσεις ενάντια στη φύση του. Τον αποπροσανατολίζουν και του προκαλούν δυσφορία», αναφέρει η ενεργειακή εκπαιδεύτρια σκύλων, Ρενάτα Γρυπάρη.

Όταν μιλάμε για εκπαίδευση, όπως λέει η κα Γρυπάρη, η αδιαφορία λειτουργεί ως μια ελεγχόμενη έλλειψη επικοινωνίας με τον σκύλο μας, που τον βοηθάει να αντιληφθεί ποια συμπεριφορά πρέπει να σταματήσει.

Φυσικά, η αδιαφορία δεν είναι η πρώτη διόρθωση. Το μοντέλο διόρθωσης, που προτιμά η κα Γρυπάρη – και είναι πολύ αποτελεσματικό-, είναι αυτό που ονομάζει «κλιμακούμενες συνέπειες».

Οι συνέπειες, όπως εξηγεί, εξαρτώνται από τη συμπεριφορά, που θέλουμε να διορθώσουμε.

Ας πάρουμε για παράδειγμα το δάγκωμα των κουταβιών, που είναι ένα σύνηθες πρόβλημα για τον κηδεμόνα.

Πρώτα διορθώνω τον σκύλο μου με τον σωστό τρόπο (χωρίς εντάσεις, αλλά επιβλητικά) και εάν δεν ανταποκριθεί, μπορώ να τον μεταφέρω σε έναν άλλο χώρο για 5-10 λεπτά. Όχι για τιμωρία, αλλά για να του δώσω τον χρόνο που χρειάζεται για να ηρεμήσει. Στη συνέχεια χρησιμοποιώ την αδιαφορία, ως ύστατη μέθοδο διόρθωσης.

Πώς λειτουργεί η αδιαφορία στην εκπαίδευση του σκύλου;

«Λαμβάνοντας αδιαφορία εκ μέρους μας, ο σκύλος νιώθει ότι χάνει την επικοινωνία μαζί μας. Ότι δημιουργείται ένα κενό, που δυσκολεύεται να διαχειριστεί. Πολύ απλά, η αδιαφορία τον αποσυντονίζει. Είναι η πλήρης απουσία επικοινωνίας, κάτι που δεν αντέχει ένα τόσο κοινωνικό ον, όπως ο σκύλος.

Η αδιαφορία αποδυναμώνει την αρνητική συμπεριφορά, διότι ο σκύλος νιώθει ότι δεν έχει καμία προσοχή

Θα πρέπει να γνωρίζουμε κάτι πολύ σημαντικό: ότι στις περισσότερες περιπτώσεις, το πρόβλημα το ενισχύουμε εμείς οι ίδιοι

Φυσικά, όταν αδιαφορούμε προς τον σκύλο μας, δεν σημαίνει ότι του «κρατάμε μούτρα» -αυτό θα ήταν παιδιάστικο. Ούτε ότι κάνουμε «αντίποινα» επειδή δεν ανταποκρίθηκε σε μια διόρθωσή μας. Με την αδιαφορία ουσιαστικά θέλουμε να δείξουμε στον σκύλο μας, πόσο σημαντικό είναι για μας να «πειθαρχήσει» σε αυτό που του ζητάμε. Και ότι η μη ανταπόκριση εκ μέρους του μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην μεταξύ μας επικοινωνία», διευκρινίζει η κα Γρυπάρη.

Εξηγεί ότι, με την αδιαφορία καταλαβαίνει ο σκύλος ότι η συμπεριφορά του μας ενόχλησε έντονα. Και γι’ αυτό την επόμενη φορά, που θα τον διορθώσουμε, θα πρέπει να ανταποκριθεί. Σε αντίθετη περίπτωση, η συνέπεια που θα υπάρξει θα είναι αρκετά ενοχλητική για τον ίδιο.

Τι είναι η αρνητική προσοχή

«Θα πρέπει να γνωρίζουμε κάτι πολύ σημαντικό: ότι στις περισσότερες περιπτώσεις, το πρόβλημα το ενισχύουμε εμείς οι ίδιοι.

Συνηθίζουμε να μην ασχολούμαστε με τον σκύλο μας όταν κάνει κάτι καλό (καμία επιβράβευση). Αλλά ασχολούμαστε μόνο όταν κάνει κάτι ενοχλητικό (διόρθωση). Στη δεύτερη περίπτωση, εκδηλώνουμε την λεγόμενη «αρνητική προσοχή»: δηλαδή ασχολούμαστε με τον σκύλο μας με αρνητικό τρόπο (μάλωμα, φωνές κλπ).

Επίσης, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι ένας σκύλος επιζητά την προσοχή μας κάθε στιγμή. Άρα, είναι απολύτως λογικό, να προτιμά την αρνητική προσοχή (μάλωμα) από την αδιαφορία. Αυτό, λοιπόν, που κάνουμε τις περισσότερες φορές (έστω και ακούσια) είναι να ενισχύουμε τις αρνητικές συμπεριφορές του σκύλου μας με την αρνητική προσοχή μας», αναφέρει η κα Γρυπάρη.

Εάν για παράδειγμα, μαλώνουμε τον σκύλο μας όταν μας δαγκώνει για παιχνίδι, αλλά αδιαφορούμε ότι παίζει με τα παιχνίδια του, το πιο πιθανό είναι να προτιμά να δαγκώνει εμάς γιατί τότε είναι που ασχολούμαστε μαζί του (έστω και για να τον μαλώσουμε)!

Γιατί η αδιαφορία είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος διόρθωσης μιας συμπεριφοράς;

Σύμφωνα με την κα Γρυπάρη λοιπόν, η αρνητική προσοχή ενισχύει μια αρνητική συμπεριφορά. Αντίθετα, η αδιαφορία την αποδυναμώνει, διότι ο σκύλος νιώθει ότι δεν έχει καμία προσοχή. Και έτσι «απομονώνεται από την αγέλη», πράγμα που αντίκειται στο ένστικτό του για επιβίωση – η οποία συνήθως επιτυγχάνεται μέσα στην αγέλη.

Τέλος, η κα Γρυπάρη συμβουλεύει: «Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα θελήσετε να διορθώσετε τον σκύλο σας, μην του φωνάξετε. Και μην τον μαλώσετε. Καθοδηγήστε τον ήρεμα και με σαφήνεια. Χρησιμοποιήστε έξυπνες μεθόδους διόρθωσης, που θα επιτρέψουν στον σκύλο σας να αντιληφθεί πιο γρήγορα και ξεκάθαρα τι ζητάτε από εκείνον».

* Η κυρία Ρενάτα Γρυπάρη είναι απόφοιτη της Σχολής Εκπαίδευσης Σκύλων Boss. Εδώ και αρκετά χρόνια εφαρμόζει την ενεργειακή εκπαίδευση, η οποία εστιάζει στο ισορροπημένο ψυχικό δέσιμο μεταξύ κηδεμόνα και σκύλου, και στη διαμόρφωση του σωστού ενεργειακού περιβάλλοντος, στο οποίο είναι καλό να ζει και να εκπαιδεύεται ένας σκύλος. Έχοντας μια ιδιαίτερη ευαισθησία για τους φοβικούς σκύλους, ειδικεύτηκε στη διαδικασία της ψυχικής τους αποκατάστασης.