Επάγγελμα κατάσκοπος: Ποια είναι τα τυπικά προσόντα που ζητούν οι ισχυρότερες μυστικές υπηρεσίες

H ταινία «Κόκκινο Σπουργίτι» με πρωταγωνίστρια την Τζένιφερ Λόρενς που βασίζεται στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Τζάστιν Χέιθ ξεκινά με μια μπαλαρίνα που παρακολουθείται. Στην γενική πρόβα λίγο πριν την παράσταση της ζωής της ένα τραγικό ατύχημα καταστρέφει την καριέρα της για πάντα. Ατυχία ή έγκλημα;

Η απάντηση δίνεται όταν στην επόμενη σκηνή βρίσκεται μαθητευόμενη κατάσκοπος στην τρομερή και φοβερή KGB του παρελθόντος.

Κατάσκοπος γίνεσαι γιατί το θες ή επειδή το θέλουν;

Η ιστορία δεν είναι ψεύτικη, αλλά βασίζεται στην ιστορία της Λαρίσσα (Λόρα) Κρόνμπεργκ Σομπολέβσκαγια, μιας σοβιετικής κατασκόπου, του αληθινού «Κόκκινου Σπουργιτιού» και γεννά το ερώτημα, αν  κατάσκοπος γίνεσαι γιατί θες ή επειδή σε… επιλέγουν γι’ αυτή την καριέρα.

Όποια όμως κι αν είναι η απάντηση, ποια είναι τα προσόντα που θέλουν να έχει κάποιος εκκολαπτόμενος κατάσκοπος για να ενταχθεί στις τάξεις των μεγαλύτερων υπηρεσιών πληροφοριών του κόσμου;

ΜΙ6 & GCHQ – Ηνωμένο Βασίλειο

Ο Ίαν Φλέμινγκ, ο δημιουργός του πιο αγαπημένου πράκτορα όλων των εποχών, του Τζέιμς Μποντ, θα μπορούσε να εργάζεται στην MΙ6 τα πρώτα της χρόνια. Η σημερινή δουλειά στην υπηρεσία δεν έχει πια σε τίποτα να κάνει με όσα περιέγραφε στο βιβλίο του ο Βρετανός συγγραφέας. Για να γίνει κατανοητό αυτό αρκεί να αναφερθεί ότι την 11η Σεπτεμβρίου του 2001 μόνο 30 πράκτορες της ΜΙ6 εργάζονταν στην αντιτρομοκρατία, ενώ σήμερα ο τομέας αυτός έχει υποσκελίσει όλους τους άλλους.

Όσο για το τι χρειάζεται για να ενταχθείτε στις τάξεις της, το αστικό οικογενειακό περιβάλλον και το πτυχίο από την Οξφόρδη δεν θεωρούνται πλέον προϋπόθεση. Εκτός από τις σχετικές αγγελίες στις εφημερίδες (!), η κυβερνητική υπηρεσία επικοινωνιών έχει χρησιμοποιήσει και το live gaming για να ανακαλύψει τα άτομα που αξίζουν να εισέλθουν στις τάξεις της. Εάν δηλαδή συμμετάσχεις σε κάποιο από αυτά που διεξάγονται σε ανύποπτο χρόνο, πατήσεις τα σωστά κουμπιά θα δεις σχετικές αγγελίες μέσα στο παιχνίδι… για τα μάτια σου μόνο.

CIA – Ηνωμένες Πολιτείες

Το Λάνγκλεϊ στη Βιρτζίνια, έδρα του κατασκοπευτικού δράματος Homeland, έχει έναν πληθυσμό περίπου 150.000 ατόμων. Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι εξ αυτών εργάζονται με κάποιο τρόπο στην CIA, είναι δηλαδή οι γείτονες που κανείς δεν θα ήθελε να έχει. Όσον αφορά τα τυπικά προσόντα που απαιτούνται για να γίνετε πράκτορας της αμερικανικής υπηρεσίας πληροφοριών μετά βεβαιότητας χρειάζεται ένας πανεπιστημιακός τίτλος, η καλή γνώση μιας ξένης γλώσσας, να είστε άνω των 18 και ο οργανισμός σας καθαρός από ναρκωτικές ουσίες για τουλάχιστον ένα χρόνο.

Η εκπαίδευση στο Λάνγκλεϊ είναι σκληρή, καθώς θα δοκιμαστούν οι αντοχές σας στην αϋπνία και η συγκέντρωση σας σε καταστάσεις μεγάλου κινδύνου και υπερβολικής κούρασης. Θα μάθετε να χειρίζεστε όλων των ειδών τα όπλα, να παλεύετε σώμα με σώμα και όσοι τα καταφέρετε θα περάσετε στο επόμενο στάδιο «της μυστικής εκπαίδευσης». Για τα όσα περιλαμβάνει αυτή, μπορείτε να αφήσετε την φαντασία σας να οργιάσει. Ο καλύτερος που θα κερδίσει και την πολυπόθητη είσοδο στη CIA θα μεταφερθεί άμεσα σε χώρα του εξωτερικού για «μη δομημένες αποστολές»…

MSS – Κίνα

H MSS της Κίνας είναι φτιαγμένη στα πρότυπα της αλλοτινής τρομερής και φοβερής KGB της Σοβιετικής Ένωσης. Η μικρή διαφορά με τις μεγάλες συνέπειες είναι ότι η κινεζική MSS συμπεριλαμβάνει στο δίκτυο των πρακτόρων της απλούς ανθρώπους από το χώρο της δημοσιογραφίας, της διπλωματίας και αλλού τους οποίους και στέλνει στο εξωτερικό με σκοπό τη συλλογή πληροφοριών. Για την MSS ο οποιοσδήποτε μπορεί να έχει στόφα πράκτορα ωστόσο και πάλι απαιτείται πτυχίο και η αλήθεια είναι ότι στην Κίνα υπάρχουν οχτώ διαφορετικές σχολές Intelligence για να διαλέξει  ο καθένας αυτή που του ταιριάζει περισσότερο.

Όπως και για πολλές υπηρεσίες κατασκοπίας της Δύσης το πρότυπο του καλού πράκτορα δεν έχει να κάνει με τόσο πόσο άρτια γνωρίζει μια πολεμική τέχνη αλλά το πόσο σύντομα μπορεί να συλλέξει την πληροφορία που θα κάνει τη διαφορά. Συνεπώς στην εκπαίδευση της περιλαμβάνονται ατελείωτες ώρες εκμάθησης ηλεκτρονικών υπολογιστών, νομικές γνώσεις και γενικότερη διαχείριση πριν ξεκινήσει η μαθητεία στο βασικό κομμάτι του Intelligence που είναι ουσιαστικά η συγκέντρωση και ερμηνεία στοχευμένων πληροφοριών.

Mossad – Mossad

Η Mossad  ήταν μέχρι τις 7 Οκτωβρίου, οπότε και απέτυχε να προλάβει την άγρια επίθεση της Χαμάς στη Γάζα, που οδήγησε και στον σημερινό νέο πόλεμο στη Μέση Ανατολή, στην premiere league των διεθνών υπηρεσιών κατασκοπείας. «Όλοι είστε ευπρόσδεκτοι, ανεξαρτήτου θρησκείας, εθνικότητας ή επαγγέλματος για να εργαστείτε μαζί μας ή να εμπλακείτε σε δραστηριότητες με μεγάλο προσωπικό όφελος και την ευκαιρία να κάνετε τη διαφορά», γράφει συγκεκριμένα η πρόσκληση εργασίας στις τάξεις της στην επίσημη ιστοσελίδα της. Παραδοσιακά όλοι οι εργαζόμενοι στη Mossad προέρχονται από τις ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ.

Από τη σύλληψη εγκληματιών πολέμου μέχρι τη διαχείριση εστιών έντασης στην πάντα εύφλεκτη Μέση Ανατολή, οι αξιωματικοί συγκέντρωσης στοιχειών (Katsa) της Mossad είναι διαβόητοι για τις αδίστακτες τεχνικές τους. Η εκπαίδευση στα αρχηγεία της Mossad στη Μιντράσα περιλαμβάνει πολλά ψυχολογικά τεστ και δοκιμασίες δεξιοτήτων, καθώς επίσης και μια 3χρονη στρατιωτική προετοιμασία, ώστε οι απόφοιτοι της να ξέρουν και πώς να σκοτώσουν και πώς να αποφεύγουν τους άλλους ξένους πράκτορες.

Ινδία –  RAW & Πακιστάν – ISI

Η μυστική υπηρεσία RAW της Ινδίας απασχολείται κυρίως με τα συμβάντα στις γειτονικές χώρες του Πακιστάν, της Σρι Λάνκα, του Νεπάλ και του Μπαγκλαντές. Για να ενταχθεί κάποιος στις τάξεις της πρέπει να έχει πανεπιστημιακό τίτλο ή να προέρχεται από τις τάξεις του στρατού. Την επιλογή κάνουν στελέχη της υπηρεσίας Έρευνας και Ανάλυσης (RAS) που αποτελεί τμήμα της RAW. Οι επίλεκτοι αφού υποβληθούν σε μια σκληρή εκπαίδευση διάρκειας 10 μόλις ημερών ρίχνονται στα πεδία των μαχών για δύο χρόνια προκειμένου να τελειοποιήσουν τις τεχνικές παρείσφρησης και διαφυγής από μια ξένη χώρα, της ανάκρισης και της αυτοάμυνας αλλά και στο πώς να δημιουργήσουν μια πιστευτή ξένη ταυτότητα σε ένα άλλο κράτος.

Από την άλλη πλευρά η υπηρεσία ISI του Πακιστάν θεωρείται κράτος εν κράτει που ουσιαστικά προστατεύει το στρατό από την εσωτερική αντιπολίτευση. Η εκπαίδευση διαρκεί έξι μήνες κι ενώ οι ανώτερες θέσεις κρατούνται για όσους έχουν στρατιωτικό υπόβαθρο, οι κατώτεροι υπάλληλοι της υπηρεσίας μπορούν να προέλθουν από απλές αγγελίες στις εφημερίδες της χώρας.