Ο καλλιτέχνης Ai Weiwei υπερασπίστηκε τη σημασία της ελευθερίας του λόγου μετά την αναβολή της έκθεσής του από μια γκαλερί του Λονδίνου λόγω ενός tweet για τον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς.

Η έκθεση νέων έργων του Κινέζου αντιφρονούντα, η οποία επρόκειτο να εγκαινιαστεί στη γκαλερί Lisson αυτή την εβδομάδα, αναβλήθηκε επ’ αόριστον μετά από ένα tweet που αναρτήθηκε ως απάντηση σε ερώτηση ενός οπαδού του στο Χ, το οποίο έκτοτε έχει διαγραφεί.

Η εταιρική σχέση ΗΠΑ-Ισραήλ

Το μήνυμα έγραφε: «Το αίσθημα ενοχής γύρω από τη δίωξη του εβραϊκού λαού έχει, κατά καιρούς, μεταφερθεί για να αντισταθμίσει τη συμπεριφορά προς τον αραβικό λαό.

»Οικονομικά, πολιτιστικά και από την άποψη της επιρροής των μέσων ενημέρωσης, η εβραϊκή κοινότητα είχε σημαντική παρουσία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το ετήσιο πακέτο βοήθειας προς το Ισραήλ ύψους 3 δισ. δολαρίων έχει, εδώ και δεκαετίες, διαφημιστεί ως μία από τις πιο πολύτιμες επενδύσεις που έχουν κάνει ποτέ οι Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτή η εταιρική σχέση περιγράφεται συχνά ως μια εταιρική σχέση κοινού πεπρωμένου».

Ο καλλιτέχνης δήλωσε στην εφημερίδα Art Newspaper ότι η έκθεσή του έχει «ουσιαστικά ακυρωθεί» – αλλά σημείωσε ότι η απόφαση ελήφθη «για να αποφευχθούν περαιτέρω διαφωνίες και για τη δική μου ευημερία»

Δείτε ένα ποστ του καλλιτέχνη από το προφίλ του στο Instagram 

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Ai Weiwei (@aiww)

«Έχει ουσιαστικά ακυρωθεί»

Δεν είναι σαφές αν η έκθεση του Ai θα επαναπρογραμματιστεί. Ο καλλιτέχνης δήλωσε στην εφημερίδα Art Newspaper ότι η έκθεσή του έχει «ουσιαστικά ακυρωθεί» – αλλά σημείωσε ότι η απόφαση ελήφθη «για να αποφευχθούν περαιτέρω διαφωνίες και για τη δική μου ευημερία».

Εκπρόσωπος της γκαλερί Lisson δήλωσε ότι υπήρξαν εκτεταμένες συζητήσεις με τον Ai μετά το σχόλιο που δημοσίευσε στο διαδίκτυο.

Μια δήλωση της γκαλερί, η οποία εκπροσωπεί τον καλλιτέχνη, ανέφερε: «Συμφωνήσαμε από κοινού ότι τώρα δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για να παρουσιάσουμε το νέο του έργο. Δεν υπάρχει χώρος για συζήτηση που μπορεί να χαρακτηριστεί ως αντισημιτική ή ισλαμοφοβική σε μια εποχή που όλες οι προσπάθειες θα πρέπει να επικεντρωθούν στον τερματισμό των τραγικών δεινών στα ισραηλινά και παλαιστινιακά εδάφη, καθώς και στις κοινότητες διεθνώς.

»Ο Ai Weiwei είναι γνωστός για την υποστήριξή του στην ελευθερία της έκφρασης και για την υπεράσπιση των καταπιεσμένων, και σεβόμαστε βαθιά και εκτιμούμε τη μακροχρόνια σχέση μας μαζί του».

Θεμελιώδη πτυχή της ελεύθερης έκφρασης

Ο Ai δήλωσε ότι «προσπάθησε να είναι αντικειμενικός και ουδέτερος χωρίς ηθική κρίση ή κατηγορίες ή αξιολόγηση των ανθρώπινων πράξεων» στο tweet του. Είπε όμως ότι κατανοεί ότι «η κοινωνική συμπεριφορά, είτε σε εθνικό, συλλογικό ή θρησκευτικό επίπεδο, δεν μπορεί να απλοποιηθεί υπερβολικά».

Ο καλλιτέχνης δήλωσε ότι αυτό εγείρει κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με την ελευθερία του λόγου. «Αν δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε απλούς τρόπους για να εκφράσουμε ένα περίπλοκο ζήτημα, αυτό σημαίνει ότι η έκφραση γίνεται περιττή ή ότι η λεγόμενη «λανθασμένη» έκφραση γίνεται περιττή;

»Πρόκειται για μια θεμελιώδη πτυχή της ελεύθερης έκφρασης. Για κάποιον που ασχολείται με την τέχνη, η έκφραση δεν είχε ποτέ να κάνει με την αναζήτηση της σωστής έκφρασης».

Μεγάλωσε σε στρατόπεδα εργασίας

Γεννημένος στο Πεκίνο το 1957, ο Ai μεγάλωσε σε στρατόπεδα εργασίας στη βορειοδυτική Κίνα μετά την εξορία του πατέρα του, του ποιητή Ai Qing. Καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του υπήρξε ειλικρινής επικριτής των κινεζικών αρχών και υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ο γλύπτης και ακτιβιστής, ο οποίος μοιράζει το χρόνο του μεταξύ του Κέιμπριτζ και της Πορτογαλίας, πέρασε 81 ημέρες υπό κράτηση στο Πεκίνο το 2011 και εγκατέλειψε τη χώρα του τέσσερα χρόνια αργότερα με την επιστροφή του διαβατηρίου του.

Από τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ του στη Γάζα

Ταξίδεψε στη Γάζα

Στο παρελθόν έχει εκφράσει την υποστήριξή του προς τους Παλαιστίνιους και το 2016 ταξίδεψε στη Γάζα κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων για το ντοκιμαντέρ του Human Flow για την παγκόσμια προσφυγική κρίση.

«Πάντα θεωρούσα την ελεύθερη έκφραση ως μια αξία για την οποία αξίζει περισσότερο να αγωνίζεσαι και να νοιάζεσαι, ακόμη και αν μου φέρνει διάφορες ατυχίες» δήλωσε. «Ο πατέρας μου, ως ποιητής, υπέστη άδικη μεταχείριση, κράτηση, εργασιακή και παραλίγο να χάσει τη ζωή του απλώς και μόνο λόγω της στάσης του. Αν είχε χάσει τη ζωή του, εγώ δεν θα υπήρχα».

Ο Ai είπε ότι «όλα τα είδη των απόψεων» θα πρέπει να εκτιμώνται. «Οι λανθασμένες απόψεις θα πρέπει να ενθαρρύνονται ιδιαίτερα. Εάν η ελεύθερη έκφραση περιορίζεται στο ίδιο είδος απόψεων, γίνεται φυλάκιση της έκφρασης. Η ελευθερία του λόγου αφορά διαφορετικές φωνές, φωνές διαφορετικές από τις δικές μας».

*Με στοιχεία από theguardian.com

Headlines