«Η εξαφάνιση της Shere Hite» – Η φεμινίστρια που έσπασε κάθε ταμπού

Η «Εξαφάνιση της Shere Hite» ξεκινά με μια τηλεοπτική συνέντευξη της Shere Hite, το 1976, σχετικά με την πρωτοποριακή μελέτη της, «The Hite Report: Μια πανεθνική μελέτη της γυναικείας σεξουαλικότητας».

Καθώς μιλάει για τις αποκαλύψεις της έρευνάς της – ότι οι γυναίκες αυνανίζονται και ότι οι περισσότεροι άνδρες δεν ξέρουν πώς να τις ικανοποιήσουν – ο δημοσιογράφος λέει σε ένα μέλος του συνεργείου να σταματήσει να χασκογελάει.

Στη συνέχεια, ένα σκηνοθετικό κόψιμο αποκαλύπτει ότι αυτό που παρακολουθούμε είναι στην πραγματικότητα ένα απόσπασμα που προβάλλεται μέσα σε ένα άλλο αρχειακό απόσπασμα, από μια συνέντευξη του 1994, στην οποία η Hite αναλογίζεται τις πρώτες εμφανίσεις της στα μέσα ενημέρωσης. Είναι ένα έξυπνο εύρημα εξιστόρησης, που τονίζει την εξέχουσα θέση της Hite στην κουλτούρα από τη δεκαετία του 1970 έως τη δεκαετία του ’90 – και πόσο περίεργο είναι ότι η πρωτοποριακή φεμινίστρια, που πέθανε το 2020, συζητείται ελάχιστα τώρα.

«Οι άνθρωποι δημιουργούν τους θεσμούς, όχι το αντίστροφο» ξεκαθάριζε

Photo: YouTube

Καταφερόταν εύγλωττα και στοχευμένα κατά του σεξισμού και της ταξικότητας

Η ταινία της Nicole Newnham ανασύρει την ιστορία της Hite από το περιθώριο της φεμινιστικής ιστορίας με στυλ και ουσία, παίρνοντας το παράδειγμα από το θέμα της. Ψηλή, με ξανθοκόκκινα μαλλιά και άψογα ντυμένη, η Hite ήταν ταυτόχρονα μοντέλο που εμφανιζόταν στο Playboy και μεταπτυχιακή φοιτήτρια του Πανεπιστημίου Κολούμπια, η οποία καταφερόταν εύγλωττα και στοχευμένα κατά του σεξισμού και της ταξικότητας.

«Πάρα πολλοί άνδρες εξακολουθούν να πιστεύουν, με έναν μάλλον αφελή και εγωκεντρικό τρόπο, ότι ό,τι τους κάνει να αισθάνονται αυτούς αυτομάτως κάνει να αισθάνονται καλά και οι γυναίκες» είχε πει μεταξύ άλλων διαπιστώσεων, όπως «Δεν μπορούν οι γυναίκες να είναι σεξουαλικά ελεύθερες όταν δεν είναι οικονομικά ελεύθερες» ή «…επιτέλους, η δημοκρατία φέρνει στο τέλος της την παλιά, ιεραρχική, πατροκρατούμενη οικογένεια: η οικογένεια εκδημοκρατίζεται» για να συμπληρώσει: «κάθε οικογένεια είναι μια «κανονική» οικογένεια – ανεξάρτητα από το αν έχει έναν γονέα, δύο ή καθόλου παιδιά. Μια οικογένεια μπορεί να αποτελείται από οποιονδήποτε συνδυασμό ατόμων, ετεροφυλόφιλων ή ομοφυλόφιλων, που μοιράζονται τη ζωή τους με οικείο (όχι απαραίτητα σεξουαλικό) τρόπο. Όπου υπάρχει διαρκής αγάπη, υπάρχει και οικογένεια».

«Οι άνθρωποι δημιουργούν τους θεσμούς, όχι το αντίστροφο» ξεκαθάριζε.

Δείτε το τρέιλερ 

Είχε χαρακτηριστεί ως «ανδροπαθής» και «απάτη»

Το βιβλίο της, «The Hite Report», το οποίο συγκέντρωσε ερωτηματολόγια που συμπληρώθηκαν ανώνυμα από χιλιάδες γυναίκες, έγινε μπεστ σέλερ – αλλά πάντα είχε να αντιμετωπίσει την καχυποψία ενώ στη μία συνέντευξη μετά την άλλη, η Hite πάλευε να την πάρουν στα σοβαρά. Μέχρι να δημοσιευτούν οι μεταγενέστερες μελέτες της για την ανδρική σεξουαλικότητα και την ερωτική ζωή των γυναικών, είχε χαρακτηριστεί ως «ανδροπαθής» και «απάτη», κάτι που την ώθησε να αυτοεξορισθεί  στην Ευρώπη.

«Χρόνια πριν μάθω την ιστορία της, το όνομα της Shere Hite εμφανιζόταν συχνά στα μαθήματα κοινωνιολογίας που παρακολουθούσα. Η ομότιτλη έκθεσή της για τη γυναικεία σεξουαλικότητα συζητήθηκε εξίσου με τα ευρήματα του Kinsey και των Masters και Johnson. Ωστόσο, στην πρόσφατη μνήμη της ποπ κουλτούρας, o Kinsey ενέπνευσε μια ταινία και οι Masters και Johnson μια τηλεοπτική σειρά. Η Hite είχε υποβιβαστεί σε σκονισμένα ράφια στο πίσω μέρος των καταστημάτων μεταχειρισμένων ειδών. Το λαμπρό νέο ντοκιμαντέρ της Nicole Newnham, «Η εξαφάνιση της Shere Hite», επαναφέρει τα λόγια της στη ζωή για μια νέα γενιά» γράφει η Monica Castillo στο rogerebert.com.

«Kάθε οικογένεια είναι μια «κανονική» οικογένεια – ανεξάρτητα από το αν έχει έναν γονέα, δύο ή καθόλου παιδιά»

Photo: YouTube

Το προσωπικό είναι πολιτικό

Η Newnham («Crip Camp») στάθηκε τυχερή με την ηρωίδα της, η οποία έκανε πολυάριθμες τηλεοπτικές εμφανίσεις και συχνά πόζαρε για φίλους φωτογράφους, αφήνοντας πίσω της ένα μεγάλο αρχειακό υλικό. Η Newnham και η επιμελήτρια Eileen Meyer χρησιμοποιούν δημιουργικά αυτά τα στοιχεία για να αφηγηθούν την ιστορία της Hite και των γυναικών της εποχής της.

Φέρνουν και άλλα πλάνα της εποχής για να απεικονίσουν τον κόσμο των γυναικών με τις οποίες δούλεψε η Hite στην έρευνά της: μητέρες που κρατούν μωρά, ετοιμάζουν δείπνο ή ετοιμάζονται να ποζάρουν για ένα οικογενειακό πορτρέτο. Πρόκειται για παλιές οικιακές ταινίες, ζουμαρισμένες για να διατηρηθεί η ανωνυμία των ταυτοτήτων.

Υπάρχουν επίσης ιστορικές σκηνές από γεγονότα όπως τα συνέδρια της NOW και ο ομοφοβικός πανικός της Φλόριντα κατά των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων με επικεφαλής την Ανίτα Μπράιαντ και τους φονταμενταλιστές ομοίους της. Όπως εξηγούσε το πρώιμο φεμινιστικό κίνημα, το προσωπικό ήταν πολιτικό, και αυτές οι ευρύτερες πολιτιστικές στιγμές αποτελούν επίσης ζωτικό μέρος της ιστορίας της Hite.

«Δεν μπορούν οι γυναίκες να είναι σεξουαλικά ελεύθερες όταν δεν είναι οικονομικά ελεύθερες»

Photo: YouTube

Ευτυχώς, κάποιοι είναι μπροστά από την εποχή τους

Το ντοκιμαντέρ «The Disappearance of Shere Hite» μοιάζει με επιτάφιο και ανάκτηση της κληρονομιάς της. Είναι ακόμη πιο οδυνηρό σε μια εποχή που οι άνθρωποι χάνουν τα αναπαραγωγικά δικαιώματα και οι κοινότητες ΛΟΑΤΚΙ+ χάνουν τις σκληρά κερδισμένες θέσεις τους. Πρόκειται για μια εισαγωγή στο 30ο best seller βιβλίο όλων των εποχών και ένα συναισθηματικό ταξίδι μιας γυναίκας που τόλμησε να πει την αλήθεια στην εξουσία. Η ταινία είναι γεμάτη αρχειακό πλούτο που οδηγεί από τη μια συναρπαστική ιστορία στην άλλη, από ασήμαντες ιστορίες, όπως το πώς η Hite ήταν το μοντέλο για δύο γυναίκες σε μια αφίσα του James Bond και πώς ο πρώην γείτονάς της στη Νέα Υόρκη, ο Gene Simmons, συνήθιζε να περνάει από το σπίτι της για πάρτι, μέχρι στιγμές με σοβαρό αντίκτυπο, όπως η χρηματοδότηση της αντίστασης στην ομοφοβική σταυροφορία της Μπράιαντ και η εμπειρία της σύνδεσης με άλλες γυναίκες σε φεμινιστικές διαδηλώσεις.

Η Newnham πλέκει τα γεγονότα επιδέξια, ακροβατώντας μεταξύ βιογραφίας και ιστορίας, τοποθετώντας καταδικαστικά τις αντιδράσεις στο έργο της Hite που έσπασε τα ταμπού παράλληλα με τον αντι-ομοφυλοφιλικό ακτιβισμό της Anita Bryant και τις ακροάσεις επιβεβαίωσης του Clarence Thomas. Ωστόσο, η ταινία λάμπει επίσης από ελπίδα. Η ανάγνωση των απομνημονευμάτων της Hite από την Ντακότα Τζόνσον (που είναι επίσης παραγωγός της ταινίας) με την τρυφερή φωνή της υπενθυμίζει ότι είναι δυνατόν, ακόμη και σε έναν ανυποχώρητο και αδιαπέραστο κόσμο, να σκεφτεί κανείς πολύ πέρα από την εποχή του.

Μια συνέντευξη της Shere Hite και του του David Hasselhoff