Οι προϋπολογισμοί επιδομάτων φεύγουν, το δημοσιονομικό ζωνάρι σφίγγει

Σε λίγες ημέρες, η κυβέρνηση της ΝΔ αναμένεται να καταθέσει στη Βουλή έναν προϋπολογισμό, ο οποίος αναμένεται να αποτελέσει τη μεταβατική περίοδο από τη δημοσιονομική χαλαρότητα που ξεκίνησε την εποχή της πανδημίας στη δημοσιονομική σύσφιγξη που φέρνει η επάνοδος του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Ο προϋπολογισμός του 2024 σηματοδοτεί πιθανότατα το τέλος των επιδομάτων και την έναρξη μιας περιόδου που δείχνει την επιστροφή σε υψηλά πλεονάσματα (στόχος 2,1% για τους χρόνου).

Άλλωτσε, τόσο η εκτός προεκλογικού προγράμματος έλευση του φορολογικού νομοσχεδίου που επιβαρύνει πάνω από μισό εκατομμύριο ελεύθερους επαγγελματίες, αλλά και η εξαιρετικά πιθανή απόσυρση διάταξης του φορολογικού νομοσχεδίου που δίνει κίνητρο στους φορολογούμενους να ζητούν αποδείξεις και να πληρώνουν με ηλεκτρονικό χρήμα τα υλικά και τις εργασίες ανακαίνισης των ακινήτων τους, δείχνουν ότι η κατάσταση αλλάζει άρδην τη νέα χρονιά και μετά την επίτευξη της επενδυτικής βαθμίδας.

Σε κάθε περίπτωση, η ύπραξη δύο πολέμων στην ευρύτερη γειτονιά της Ελλάδας αποτελούν μόνιμο πρόβλημα αβεβαιότητας και μια μόνιμη πηγή ενδεχόμενων ανατροπών, κυρίως σε ό,τι αφορά το πρόβλημα των ανατιμήσεων, το οποίο είναι οξύ στη χώρα μας.

Μάλιστα, εν αναμονή και της συμφωνίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την αναθεώρηση ή μη του Συμφώνου Σταθερότητας, τα πράγματα περιπλέκονται.

Βασικό θέμα για την επόμενη χρονιά αποτελούν και ενδεχόμενες δαπάνες για φυσικές καταστροφές, μετά τα νέα δεδομένα που δημιουργήθηκαν φέτος, εξαιτίας των πυρκαγιών αλλά και των πλημμυρών

Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε πρόσφατα ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, η Ελλάδα είναι υπέρ μεγαλύτερης ευελιξίας ώστε η δημοσιονομική πολιτική να μην πνίγει την ανάπτυξη, επανέλαβε ωστόσο ότι ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων «η κυβέρνηση θα παραμείνει στο δρόμο της δημοσιονομικής σοβαρότητας και πειθαρχίας, με φιλοεπενδυτική πολιτική που δημιουργεί θέσεις εργασίας και προϋποθέσεις για κοινωνικό μέρισμα, γιατί δεν έχουμε αμφιβολία ότι είμαστε σε συνεχή παρακολούθηση από τις αγορές και τους επενδυτές».

Ολοκληρώνεται ο κύκλος

Την ερχόμενη Τρίτη 21 Νοεμβρίου καταθέτει στη Βουλή τον Κρατικό Προϋπολογισμό 2024, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης. Ο προϋπολογισμός θα εισαχθεί για επεξεργασία στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή την Πέμπτη 23, και Παρασκευή 24 Νοεμβρίου, σε δύο διπλές συνεδριάσεις, ενώ αναμένεται να συζητηθεί στην Ολομέλεια της Βουλής το διάστημα 13-17 Δεκεμβρίου 2023.

Βασικό θέμα για την επόμενη χρονιά αποτελούν και ενδεχόμενες δαπάνες για φυσικές καταστροφές, μετά τα νέα δεδομένα που δημιουργήθηκαν φέτος, εξαιτίας των πυρκαγιών αλλά και των πλημμυρών.

Το βασικό ζήτημα είναι ότι ολοκληρώνουν τον κύκλο τους τα επιδοματικά μέτρα (όπως επιδοτήσεις στο ρεύμα, market pass) και περιλαμβάνοντας κάποια μόνιμα όπως: οι αυξήσεις στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, 1476 ευρώ κατά μέσο όρο το χρόνο, η νέα αύξηση στις συντάξεις και το επίδομα προσωπικής διαφοράς, οι τριετίες στον ιδιωτικό τομέα, η νέα αύξηση του κατώτατου μισθού από τον Απρίλιο, η αύξηση του αφορολόγητου κατά 1000 ευρώ για κάθε οικογένεια, το αυξημένο επίδομα θέρμανσης για οικογένειες, η αύξηση του εισοδήματος αλληλεγγύης κατά 8 %.

Τα μέτρα

Oι σημαντικότερες παρεμβάσεις είναι οι εξής:

▪ Αυξήσεις στις αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων

▪ Αυξήσεις στις συντάξεις

▪ Παράλληλα, στα τέλη του 2023 πρόκειται να δοθεί δεύτερη (μέσα σε έναν χρόνο) εφάπαξ οικονομική ενίσχυση σε όσους συνταξιούχους έχουν προσωπική διαφορά

▪ Αύξηση 8% στα επιδόματα αναπηρίας (ξεκίνησε από τα μέσα του 2023)

▪ Αύξηση 8% του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος

▪ Αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ για οικογένειες που έχουν παιδιά

▪ Επέκταση επιδόματος μητρότητας στους 9 μήνες (ιδιωτικός τομέα, ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες)

▪ Όφελος από την κατάργηση της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης στο Δημόσιο και στους συνταξιούχους, η οποία ξεκίνησε φέτος

▪ Όφελος από την κατάργηση της ειδικής εισφοράς 1% υπέρ του Ταμείου Προνοίας Δημοσίων Υπαλλήλων

▪ Μείωση ΕΝΦΙΑ 10% για κατοικίες που ασφαλίζονται από φυσικές καταστροφές

▪ Μόνιμη απαλλαγή πρώην δικαιούχων του ΕΚΑΣ από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη

Δαπάνες για φυσικές καταστροφές

Βασικό θέμα για την επόμενη χρονιά αποτελούν και ενδεχόμενες δαπάνες για φυσικές καταστροφές, μετά τα νέα δεδομένα που δημιουργήθηκαν φέτος, εξαιτίας των πυρκαγιών αλλά και των πλημμυρών.

Για το 2023 όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, η  χρηματοδότηση των σχετικών δαπανών διασφαλίζεται με την ψήφιση συμπληρωματικού προϋπολογισμού, ύψους 600 εκατ. ευρώ ενώ παράλληλα θα αξιοποιηθούν οι πόροι του ΕΣΠΑ 2014 – 2020, του Ταμείου Ανάκαμψης , το οποίο αναθεωρείται εκ νέου και του ΕΣΠΑ 2021 – 2027 για την αποκατάσταση των υποδομών.

Από το 2024 και εφεξής διπλασιάζονται από 300 σε 600 εκατ. ευρώ οι πόροι του ΠΔΕ για την κάλυψη των δαπανών κρατικής αρωγής έναντι φυσικών καταστροφών, αν και δεν αποκλείεται οι ανάγκες να είναι ακόμη μεγαλύτερες.

Προβλέψεις

Σύμφωνα με τις προβλέψεις που περιλαμβάνονται στο προσχέδιο προϋπολογισμού, ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας το 2024 θα διαμορφωθεί στο 3%, ο πληθωρισμός (Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή) αναμένεται να αποκλιμακωθεί στο 2,4% (έναντι εκτίμησης 4% για εφέτος) και η ανεργία προβλέπεται να μειωθεί στο 10,6% από 11,2% το 2023.

Σε δημοσιονομικό επίπεδο, το πρωτογενές πλεόνασμα το 2024 προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στο 2,1% του ΑΕΠ (έναντι 1,1% εφέτος). Αποκλιμάκωση αναμένεται στο δημόσιο χρέος, το οποίο προβλέπεται το 2024 στο 152,2 % του ΑΕΠ από 171,4% το 2022 και 159,3% το 2023.

Πηγή: ΟΤ